Karaciğer Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer Nedir?

Yenilenme yeteneğine sahip olan karaciğer, vücudun en büyük organıdır. Bu organın en temel işlevi, kanda bulunan toksinleri filtrelemektir. Hayati öneme sahip olan karaciğer, vücudun pek çok işlevinin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesine katkıda bulunur. Ancak bazı hastalıklar, karaciğerin normal işlevlerini yerine getirmesini engelleyebilir ve çeşitli belirtiler ile sağlık problemleri ortaya çıkarabilir.

Karaciğer Nerede?

Karaciğer, karın boşluğunun sağ üst kısmında, diyaframın altındadır. Yaklaşık 1.4 kg ağırlığında olan karaciğer, mide, sağ böbrek ve bağırsakların üstündeki bölgede yer alır. Renk olarak kırmızımsı kahverengi, esas rolü ise toksinleri vücuttan uzaklaştırmaktır.

Karaciğer Ne İşe Yarar?

Yenilenme yeteneğine sahip, en büyük organ olan karaciğerin temel görevi, toksinleri vücuttan atmak ve kanı işlemektir. Karaciğer, mide ve bağırsaklardan gelen kanı işler, eski kırmızı kan hücrelerini yok eder, kan pıhtılaşmasını düzenler, besinleri parçalayarak vücudun sindirimine yardımcı olan safra üretir. Ayrıca, vücudun kullanabileceği proteinleri, karbonhidratları ve yağları metabolize eder.

Özetle, karaciğer metabolizma, bağışıklık, sindirim, toksin eliminasyonu ve vitamin depolama gibi birçok önemli işlevin merkezindedir.

Karaciğerin hayati faydaları şunlardır:

• Toksinleri vücuttan uzaklaştırır
• Besin sindirimine yardımcı olan safra üretir
• Protein, karbonhidrat ve yağları metabolize eder
• Kan pıhtılaşmasına yardımcı maddeler üretir
• Vücuttaki kan miktarını düzenler
• Glikojen ve vitamin depolar

Tüm bu işlevlerin önemi yaşam fonksiyonları açısından kritik öneme sahiptir, zira bir kişi karaciğeri olmadan yaşayamaz. Bu nedenle karaciğer sağlığını korumak son derece önemlidir; karaciğerle ilgili ortaya çıkabilecek hastalıklar ciddi sağlık tehditleri oluşturabilir.

Karaciğer Hastalıkları Nelerdir?

Başlıca bilinen ve yaygın görülen karaciğer hastalıkları arasında hepatit, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri, karaciğer kistleri, karaciğer tümörleri, hemokromatoz ve Wilson hastalığı bulunmaktadır.

Karaciğerin sağlığını tehdit edebilecek hastalıklar ise şunlardır:

• Hepatit A, B, C
• Siroz
• Karaciğer yetmezliği
• Karaciğer kanseri
• Karaciğer kistleri
• Hemokromatoz
• Wilson hastalığı
• Kolestaz
• Karaciğer büyümesi

Hepatit

Hepatit A, B ve C, karaciğeri etkileyen viral enfeksiyonlardır ve karaciğer iltihaplanması olarak bilinir. Bu enfeksiyonlar, alkol tüketimi, bazı ilaçlar veya bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucunda gelişir.

Siroz

Siroz, genellikle aşırı alkol tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan ve karaciğerin kalıcı hasar görmesi ile karakterize ileri evre bir hastalıktır.

Karaciğer yetmezliği

Karaciğer yetmezliği, karaciğerin büyük bir kısmının geri dönüşümsüz şekilde hasar görmesi sonucu işlevini kaybetmesidir. Tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanabilir.

Karaciğer kanseri

Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinden kaynaklanan tümör hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde bölünmesiyle oluşur ve tehlikeli bir kanser türüdür. Erken fark edildiğinde hızlı tedavi gerektirir ve karın ağrısı, kilo kaybı, sarılık gibi çeşitli semptomlarla kendini gösterir.

Karaciğer yağlanması

Karaciğer yağlanması, karaciğerde aşırı miktarda yağ birikmesi anlamına gelir. Obezite, diyabet ve yoğun alkol tüketimi gibi faktörler bu duruma neden olabilir. Sağlıklı beslenme ile bu durumun önüne geçilmesi gerekmektedir.

Karaciğer kistleri

Karaciğerde sıvı dolu keseciklerin oluşmasına karaciğer kisti denir ve bu kistler genellikle iyi huyludur.

Hemokromatoz

Vücutta aşırı demir birikmesi olarak bilinen hemokromatoz, kronik karaciğer hasarına yol açabilir.

Wilson hastalığı

Bakır metabolizmasının bozulması sonucu aşırı bakır birikimine yol açan bu genetik hastalık, karaciğer ve beyin başta olmak üzere pek çok organda hasara neden olabilir.

Kolestaz

Safra akışının yavaşlaması ve durması ile ortaya çıkan kolestaz, karaciğerde bir sorunun belirtisi olabilir.

Karaciğer büyümesi

Normal boyutların üstüne çıkan karaciğer büyümesi, karaciğerin şişmesi anlamına gelir.

Karaciğer Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer hastalıkları çeşitlilik gösterse de bazı ortak belirtiler mevcuttur. Bu belirtiler arasında sarılık, koyu idrar, soluk dışkı, mide bulantısı, karın ağrısı, ödem, yorgunluk ve kilo kaybı bulunmaktadır.

Karaciğer hastalıklarında sık görülen belirtiler şunlardır:

• Sarılık
• Koyu renkli idrar
• Soluk dışkı
• Mide bulantısı ve kusma
• Sağ üst karın ağrısı
• Ciltte kaşıntı
• Aşırı kilo kaybı
• Belirgin ödem
• Mide kanaması
• Yorgunluk
• Vücutta morarmalar

Sarılık

Safra üretiminde sorunlar ve kanda bilirubin seviyesinin artması sonucu sarılık oluşur; göz akında ve ciltte renk değişimleri meydana gelir.

İdrar renginde koyulaşma

Karaciğer hastalarının idrar rengi genellikle normalden daha koyudur.

Dışkının soluklaşması ve kan gelmesi

Karaciğer hastalıklarında bilirubinin sindirime katılamaması dışkıda soluklaşmaya sebep olabilir. Ayrıca, kan pıhtılaşması sürecinde sorunlar yaşanabileceğinden dışkıda kanama görülebilir.

Mide bulantısı ve kusma

Özellikle siroz gibi bazı karaciğer hastalıklarında mide bulantısı ve kusma sık görülen şikayetlerdir.

Sağ üst karın ağrısı

Karın boşluğunda asit birikimi, karaciğer hastalıkları sonucunda görülen ve zamanla şiddetini artırabilen bir ağrı belirtisidir.

Ciltte kaşıntılar

Karaciğer hastalıklarının son evrelerinde ciltte yoğun kaşıntılar meydana gelebilir ve bu kaşıntılar rahatsız edici düzeye ulaşabilir.

Aşırı kilo kaybı

Karaciğerin fonksiyonlarını kaybetmesine bağlı olarak safra akışı durur, bu da aşırı kilo kaybına sebep olabilir.

Belirgin ödem

Karaciğerin işlevini kaybetmesiyle bazı kan hücrelerinin üretimi azalır ve bu durum, özellikle bacaklarda belirgin bir şişlik oluşturan ödemle sonuçlanabilir.

Karaciğer Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilir?

Karaciğer hastalıklarının teşhisi için öncelikle kan örneği alınır ve çeşitli kan testleri yapılır. Ek olarak, karaciğer fonksiyon testleri, ultrason, BT taraması, elastografi, endoskopi ve gerekirse karaciğer biyopsisi gibi işlemler de uygulanabilir. En doğru teşhisi koyacak olan ise doktorun değerlendirmesidir.

Karaciğer Hastalıklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Karaciğer hastalıklarının tedavisi, hastalığın türüne bağlı olarak değişir. Genel olarak, hastaların yaşam tarzlarını değiştirmesi, sağlıklı beslenmeleri ve doktorun önerdiği tedavi planına uymaları gereklidir.

Örneğin, antiviral ilaçlar viral hepatiti tedavi ederken, otoimmün hastalıklarda kortikosteroid ve immünosüpresanlar kullanılmaktadır. Ancak çoğu hastalık için yaşam tarzı değişikliği önemlidir.

Karaciğerdeki toksik yükü azaltmak, birçok hastalık için kritik önem taşır; bu nedenle alkol ve diğer toksinlerden kaçınılması gerekmektedir.

Karaciğer Hastalığı Belirtileri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Karaciğer hastalıkları nasıl belli olur?

Karaciğer hastalığının belirtileri arasında sarılık, koyu idrar, dışkının soluklaşması, ödem, mide bulantısı, karın ağrısı ve yorgunluk hissi yer alır.

Karaciğer hastalığının ciltteki belirtileri nelerdir?

Karaciğer hastalıklarının ciltteki bariz belirtisi sarılıktır. Bunun yanı sıra kaşıntı, tırnaklardaki değişiklikler ve bazı hastalarda saç dökülmesi görülebilir.

Karaciğer hastalıkları için hangi değerler önemlidir?

Kan testlerinde ALT, AST, bilirubin, albümin, ALP, GGT, LDH, PTT ve 5’-nükleotidaz değerleri, karaciğer işlevini değerlendirmek için kritik öneme sahiptir.

Karaciğer hastaları nasıl beslenmeli?

Karaciğer hastalığı bulunan bireyler, sağlıklı beslenmeli ve karaciğer sağlığına faydalı gıdalar tüketmelidir. Enginar, baklagiller, elma, greyfurt, avokado, limon, havuç, yeşil yapraklı sebzeler ve sarımsak bu gıdalardandır. Bu besinler, karaciğeri temizleyen antioksidan etkisine sahiptir.

Özellikle kronik karaciğer hastaları ve siroz hastaları için özel beslenme programları uygulanmalıdır; bu hastalar, bu programlara titizlikle uymalıdır. Karaciğer hastalarının enerji ve protein ihtiyaçları sağlıklı bireylere oranla daha fazladır; bu nedenle gereksiz kısıtlamalar hastalıkların ilerlemesine neden olabilir.

Karaciğer hastalarının uzak durması gereken besinler nelerdir?

Karaciğer hastalıklarıyla mücadele eden bireyler, fast food, işlenmiş et ürünleri ve yüksek şeker içeren gıdalardan uzak durmalıdır. Basit şekerler, kan şekerinin hızla yükselmesine ve düşmesine neden olabilir; bunun yerine kompleks karbonhidrat içeren gıdalar tercih edilmelidir.