
Zeytinyağının Faydaları, Zararları ve Kullanım Yöntemleri Nelerdir?
Zeytinyağı, sağlığımız için oldukça yararlı bir gıda maddesidir ve zengin bir antioksidan kaynağıdır. İçerdiği ana yağ olan oleik asit, tekli doymamış yağ asididir ve birçok fayda sağlar. Sızma zeytinyağındaki yağ asitleri ve antioksidanlar kalp sağlığını desteklerken, felç riskini de düşürür. Vücudu hücresel bozulmalardan ve kanserden korumaya yardımcı olur. Yanlış bir şekilde düşünülse de dengeli bir şekilde tüketildiğinde kilo alımına yol açmaz; hatta zayıflamaya yardımcı olabilir. Saç ve cilt için de oldukça besleyicidir fakat her cilt tipi için uygun değildir. Bazı cilt problemlerini kötüleştirebileceğinden, kullanmadan önce bir dermatolog ile görüşülmelidir.
Zeytinyağı nedir?
Zeytinyağı, zeytin ağacının meyvesinden elde edilen bir yağdır. Aslen Akdeniz kökenli olsa da günümüzde dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Yemeklerde, kozmetikte, ilaç ve sabun üretiminde tercih edilen zeytinyağı, birçok vitamin içerir. Akdeniz diyeti için vazgeçilmez bir öğe olan zeytinyağı, zengin antioksidan ve vitamin içeriği sayesinde çeşitli sağlık problemlerine karşı koruyucu etki gösterir.
Zeytinyağı kaç kaloridir? Besin değeri nedir?
Zeytinyağının besin içeriği
Zeytinyağında bulunan vitaminler?
Bir yemek kaşığı (13,5 g) zeytinyağının kalori değeri ve besin içeriği şu şekildedir:
- Kalori: 119
- Doymuş yağ: 1.86 g (%14)
- Tekli doymamış yağ: %73 (çoğunlukla oleik asit)
- E Vitamini: 1.9 mg (Günlük ihtiyaç oranının %13’ü)
- K Vitamini: 8.13 mcg (Günlük ihtiyaç oranının %7’si)
Zeytin yağında Omega 3 bulunur mu?
Özellikle gerçek sızma zeytinyağında bol miktarda Omega 3 ve antioksidanlar (polifenoller, tokoferoller, fitosteroller, skualen vb.) bulunmaktadır. Biyolojik olarak aktif olan bu antioksidanlar, iltihaplanma ile mücadelede yardımcı olur ve birçok kronik hastalığın riskini azaltabilir. Araştırmalar, zeytinyağındaki ana yağ asidi olan oleik asidin iltihaplanmayı azalttığını ve kanserle ilişkili genler üzerindeki olumlu etkilerini göstermektedir. (1)
Zeytinyağının faydaları
- Kansere karşı koruma sağlar
- İnme riskini azaltır
- Kalp ve damar sağlığına fayda sağlar
- Beyin sağlığını korur, demans ve Alzheimer riskini düşürür
- Mide ve sindirim problemlerinin gelişimini önler
- Şeker hastalığına karşı koruyucudur
- Metabolizmayı hızlandırır, kilo vermeyi kolaylaştırır
- Bağırsak sağlığını destekler ve kabızlığı önler
- Cildi canlandırır, saç sağlığını iyileştirir
Akdeniz diyeti nasıl yapılır? Faydaları ve örnek diyet menüsü
Zeytinyağı neye iyi gelir
Zeytinyağı kalbe faydalı mıdır?
Son on yıl içinde gerçekleştirilen araştırmalar, kalp hastalığının Akdeniz ülkelerinde daha az görüldüğünü ve bunun temel nedeninin Akdeniz diyeti olduğu sonucuna varmıştır. Sızma zeytinyağı, bu diyetin en önemli bileşenlerinden birisidir. İçerdiği polifenol gibi antioksidanlar, kan basıncını düşürür, “kötü” LDL kolesterol partiküllerini oksidasyona karşı korur ve kan damarlarının sağlığını iyileştirir. (2)
İnme (felç) riskini azaltabilir
Felç, kan pıhtılaşması veya kanama nedeniyle beyne giden kan akışındaki sorunlardan kaynaklanır ve gelişmiş ülkelerde önemli bir ölüm nedenidir. Birçok büyük çalışma, zeytinyağı tüketiminin felç riskini azaltabileceğini göstermektedir. (3)
Zeytinyağı zayıflatır mı?
Antioksidan nedir, ne işe yarar? Hangi besinlerde bulunur?
Zeytinyağı Alzheimer hastalığından korur mu?
Alzheimer’in başlıca sebeplerinden biri, beyin hücreleri içerisinde biriken beta-amiloid plaklardır. Fareler üzerinde yapılan bir çalışma, doğal sızma zeytinyağının içerdiği oleokant sayesinde bu plakların oluşumunu yavaşlattığını ortaya koymuştur. Bu durum, Alzheimer’ın ilerlemesini de etkileyebilir. Ayrıca, zeytinyağı ile zenginleştirilmiş bir Akdeniz diyeti, beyin işlevlerini koruyarak demans riskini azaltabilir. (5)
Zeytinyağı diyabet hastalığına iyi gelir mi?
Sızma zeytinyağının kan şekeri ve insülin duyarlılığına olumlu etkileri vardır. Bu nedenle, tip 2 diyabete karşı koruyucu bir etkiye sahiptir. Yapılan bir araştırma, zeytinyağı açısından zengin bir Akdeniz diyetinin, tip 2 diyabet riskini %40’tan fazla azalttığını belirtmektedir. (6)
Zeytinyağı kansere iyi gelir mi?
Zeytinyağındaki antioksidanlar, kanserin önde gelen sebeplerinden biri olan serbest radikallere bağlı oksidatif hasarı azaltabilir ve epigenetik değişikliklere karşı koruma sağlayabilir. Ancak bunun kesinlikle doğrulanabilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. (7)
E vitamini, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Zeytinyağının mideye faydaları
Sızma zeytinyağının antibakteriyel özellikleri, mide ülserine ya da mide kanserine yol açabilen Helicobacter pylori bakterisinin gelişimini engelleyebilir veya yok edebilir. Araştırmalar, günlük olarak tüketilen 30 gram sızma zeytinyağının, kişilerin %10-40’ında iki haftalık bir süre içinde Helicobacter pylori enfeksiyonunu ortadan kaldırabileceğini göstermektedir. (8)
Karaciğer hasarını önleyebilir
Natürel sızma zeytinyağındaki oleik asit ve fenolik bileşenler, iltihaplanmayı, oksidatif stresi, insülin direncini ve karaciğerde hasara neden olabilecek diğer problemleri en aza indirmeye yardımcı olur. (9)
Bağırsak sağlığını destekler
2019 yılında gerçekleştirilen bir araştırma, zeytinyağındaki fenollerin bağırsak bağışıklığını artırarak bağırsak sağlığını destekleyebileceğini bulmuştur. Bu da Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıkları için faydalı olabilir. (10)
Zeytinyağı kabızlığa iyi gelir mi?
Aç karnına bir çorba kaşığı sızma zeytinyağı almak, bağırsakları yumuşatır ve dışkının geçişini kolaylaştırır. Dışkının daha fazla su tutmasına ve yumuşak kalmasına yardımcı olarak kabızlığın önüne geçebilir. Ancak kabızlık tedavisinde öncelikle lifli gıdaların tüketimi önerilmektedir. Çocuklarda görülen kabızlık durumunda zeytinyağı yerine elma veya armut suyu ya da kuru erik püresi değerlendirilmelidir.
Kabızlık nasıl geçer? Kabızlığa iyi gelen doğal tedaviler
Zeytinyağının saça faydaları
Saça zeytinyağı sürmek ne sağlar?
Zeytinyağının ana bileşenleri oleik asit, palmitik asit ve skualen, yumuşatıcı etkisi ile bilinir. Zeytinyağı saç tellerine ulaşarak nemi korur ve saçı yumuşatıp güçlendirebilir. Ayrıca kırık veya yanmış uçları onarabilme özelliği bulunur. Ancak ince telli veya yağlı saçlarınız varsa zeytinyağı kullanmayın. Zeytinyağı, kuru ve kalın telli saçlar için daha uygundur.
Zeytinyağı saçı nasıl besler?
- Eğer sadece saç uçlarınıza uygulayacaksanız 1 yemek kaşığı yeterli olacaktır; tüm saçı kaplayacaksanız ¼ fincan zeytinyağı kullanmalısınız.
- Zeytinyağı ile saçınıza birkaç dakika masaj yapın. Saç deriniz kuruysa o alana da masaj uygulayabilirsiniz.
- Masajın ardından saçınıza bir duş bonesi takın ve yaklaşık 15 dakika bekleyin.
- Şampuanlamadan önce geniş dişli bir tarakla saçınızı tarayın, böylece daha sonra taranması ve şekil verilmesi kolay olacaktır.
- Artık saçınızı şampuanla yıkayabilirsiniz.
- Bu işlemi haftada en fazla bir kez tekrarlayın.
Zeytinyağının cilde faydaları
Özellikle A, D, K ve E vitaminleri sayesinde zeytinyağı, cilt için oldukça faydalı bir yağdır. Yüz yıkama, vücut yıkama, sabun ve losyon gibi birçok kişisel bakım ürününde bulunur. Doğrudan cilde uygulandığında nemlendirici olarak da kullanılabilir. Ancak uygulanan zeytinyağının kalitesine dikkat edilmelidir. Tüm cilt tipleri için uygun olmayabileceğinden, kullanmadan önce bir dermatologa danışmanız önerilir.
Zeytinyağı, hangi cilt problemlerine iyi gelir?
- Etkili bir makyaj temizleyicisidir: Makyaj pamuğuna döktükten sonra sızma zeytinyağı ile cildinizi nazikçe silin, ardından ılık suya batırılmış bir bezle yüzünüzü durulayın.
- Cildin nem dengesini sağlar: Sızma zeytinyağı, cilt için mükemmel bir nemlendirici olup, yağlı ciltler için önerilmemektedir. Uyumadan önce 3 damla zeytinyağını avucunuza damlatarak avuçlarınızı birbirine ovun ve nazikçe yüzünüze masaj yapın. Ayrıca gece kremine ekleyerek de kullanabilirsiniz.
- Hasarlı cilt dokularını onarır: İçerdiği vitaminler sayesinde dirsek ve diz gibi kuruma ve çatlama eğilimindeki bölgelere nem sağlayarak onarım sağlar.
- Sivilce ve sedef hastalığının tedavisinde yardımcıdır: Anti-enflamatuar özelliği sayesinde sivilce, rosacea ve sedef hastalığı gibi cilt problemlerine iyi gelebilir. Ancak kullanmadan önce bir dermatolog ile görüşülmelidir, zeytinyağı her cilt tipine uygun olmayabilir.
İltihaplı sivilce neden oluşur? Ne iyi gelir, nasıl geçer?
Zeytinyağı kırışıklıkları azaltır mı?
Zeytinyağı içindeki A ve E vitamini, kolajen üretimini artırarak cildin sıkılaşmasına ve esnekliğinin artmasına yardımcı olur. Ayrıca cilde doğal bir parıltı katar, antioksidan içeriği sayesinde yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve kırışıklıkların görünümünü azaltabilir. Ancak yağlı ciltler için uygun değildir. Gece veya güneş sonrası göz çevresine uygulamak etkili olabilir.
Zeytinyağının zararları
- Zeytinyağı, yağlı ciltlerde ya da dermatit gibi cilt rahatsızlıklarında kullanılmamalıdır. Ayrıca bebeklerde kullanılmasına da önerilmez. Zamanla egzama oluşumuna neden olabilir.
- Aşırı tüketimi kilo almaya yol açabilir.
- Yüksek sıcaklıklarda kolayca yanar. Kızartma öncesinde yandığını fark ederseniz asla kullanmayın.
- Fazla miktarda zeytinyağı tüketimi safra kesesinde taş oluşumuna veya tıkanmaya sebep olabilir.
Zeytinyağının yan etkileri var mı?
Aşırı miktarda zeytinyağı tüketimi kilo almaya ya da safra kesesi taşı oluşumuna yol açabilir. Ayrıca yağlı ciltlere ve saçlara uygun değildir. Bazı cilt problemlerini de kötüleştirebilir. Bu nedenle, hassas ciltler için kullanmadan önce bir dermatologa danışmanız önemlidir.