
Radyonüklid Tedavileri | Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi
Galyum-68 PSMA PET/CT
Prostat kanserinin başka organlar veya dokulara yayılımını değerlendirmekteki en etkili güncel görüntüleme teknolojisidir.
Galyum-68 PSMA PET/CT
Prostat kanserinin yayılımını tespit etmede kullanılan en modern görüntüleme teknolojisidir. PSMA adı verilen prostata özgü bir madde, galyum 68 radyoizotopu ile birleştirilerek hastaya damar yoluyla uygulanır ve PET/CT cihazı ile görüntüleme sağlanır. Galyum 68 PSMA, prostat kanser hücrelerindeki özel moleküllere bağlanarak kanserli dokuların görüntülenmesine olanak tanır. Bu yöntem hastalara düşük seviyede radyasyon maruziyeti sağlar.
Galyum-68 PSMA PET/CT işlem süreci nasıldır?
Tetkik için en az bir gün önceden randevu alınması gerekmektedir. İlaç damar yolu ile verildikten sonra 45-60 dakika bekleme süresi vardır. Cihazda çekim süresi yaklaşık olarak 20 dakika sürer ve bu süre zarfında hareket edilmemesi önerilir. Nükleer Tıp Bölümü’nde toplam süre 2-3 saat civarında olabilir. Tetkik öncesi ve sonrası bol miktarda su içilmesi tavsiye edilir. Tetkik sonrasında vücutta 8-12 saat kadar radyasyon kalacağından, özellikle hamileler ve çocuklardan uzak durulmalıdır.
Galyum-68 DOTATATE PET/CT
Nöroendokrin tümörlerin tanısında kullanılabilecek en üst düzey teknoloji olarak öne çıkmaktadır. Nöroendokrin tümör hücrelerinin yüzeyinde bulunan “somatostatin” isimli özel bir reseptör, DOTATATE adındaki peptid yapısındaki bir bileşen tarafından hedeflenir. Galyum-68 ile birleştirildiğinde PET/CT cihazı ile tümör dokuları yüksek hassasiyetle görüntülenebilir. Bu yöntemde hastalara yüksek derecede radyasyon verilmemektedir.
LUTESYUM-PSMA tedavisi
Lutesyum-PSMA (177Lu-PSMA) tedavisi, ileri evre prostat kanseri olan hastalarda giderek artış gösteren bir radyonüklid tedavi seçeneğidir. Tedavi, tümör boyutunu küçültmek ve hücre çoğalmasını durdurmak amacı taşır. Böylece hastalığın ilerlemesi kontrol altına alınabilir ve yaygın kemik ağrısı ya da yorgunluk gibi belirtiler hafifletilebilir. Genellikle hastalığın ilerlemesi, yayılması veya diğer tedavi yöntemlerinin tolere edilememesi durumlarında tercih edilmektedir.
LUTESYUM-PSMA tedavisi güvenli mi?
Kullanılan radyasyonun amacı kanser hücrelerini yok etmektir. Vücuda enjekte edilen PSMA, tümöre doğru yol alırken kanserli hücreleri hedef alır. Bununla birlikte, prostat kanser hücreleri dışında PSMA’nın bulunduğu tükürük bezleri, gözyaşı bezleri ve böbrek gibi dokular da radyasyona maruz kalabilir. Ancak bu etki çok düşük seviyededir ve PSMA kanser hücrelerine doğrudan bağlandığı için kemoterapinin zararlı etkilerini göstermez. Bazı hastalarda ağız kuruluğu, geçici yorgunluk veya kan değerlerinde düşüş gibi yan etkiler görülebilir, ancak tedavi sonrasında belirli aralıklarla yapılan kan tahlilleri ile buna karşı önlem alınabilmektedir. Ayrıca, yan etkilere meyilli hastalar önceden yapılan testler ile tespit edilebilir.
LUTESYUM-DOTATATE tedavisi
Lutesyum-Oktreotid, Lutesyum-DOTATATE (177Lu-DOTATATE) tedavisi, ileri evre nöroendokrin kanser hastalarında sıkça kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, peptid reseptör radyonüklid tedavi (PRRT) olarak da bilinir ve amacı tümör boyutunu azaltmak ile hücrelerin çoğalmasını durdurmaktır. Böylelikle hastalığın ilerlemesi kontrol edilebilir ve yaygın kemik ağrısı, yorgunluk gibi belirtiler hafifletilebilir. Genellikle hastalık ilerlediğinde veya diğer tedavi yöntemlerinin yan etkileri intolerans gösterdiğinde tercih edilir.
Radyum tedavisi
Radyum tedavisi, prostat kanserinin iskelet sistemine ve kemiklere metastaz yaptığı hastalarda uygulanan bir tedavi türüdür. Bu yöntemin amacı, kemiklerdeki kanser hücrelerini yok etmek ve tümörlerin küçülmesini veya kaybolmasını sağlamakla birlikte, tedavi edici etkisiyle kemik metastazlarının neden olduğu ağrının hafifletilmesidir.
Radyum tedavisi güvenli mi?
Radyum tedavisinde kullanılan yüksek enerji seviyesine sahip radyasyon çok etkili olmakla birlikte, alfa türündeki bu radyasyon kısa mesafelerde etkili olur. Kısa mesafe, 2 ila 10 hücre boyutuna eşdeğer bir uzunluğu ifade eder. Bu nedenle, alfa radyasyonu kemikteki kanser hücrelerini hedef alır ve sağlıklı hücrelere zarar vermez. Tedavi sonrası ortaya çıkan yan etkiler genelde nadirdir ve çoğunlukla kan değerlerinde geçici düşüş şeklinde gözlemlenir. Hastalar tedavi sonrasında düzenli olarak izlenmelidir.
Aktinyum tedavisi
Ac-225 PSMA, prostat kanseri tedavisinde kullanılan hedefe yönelik alfa tedavide hastaya enjekte edilen radyoaktif maddedir. Metastatik ileri evre prostat kanserine yönelik bir tedavi yöntemi olan bu uygulamanın amacı, tümör boyutunu küçültmek, hücre çoğalmasını durdurmak ve kanser hücrelerini yok etmektir. Radyonüklid tedaviler, prostat kanserinin ilerlemesi veya diğer tedavi yöntemlerinin etkisiz kalması durumunda tercih edilir. Genel olarak radyonüklid tedavi gereken hastalar için ilk tercih Lutesyum-PSMA tedavisidir. Bu yöntem, dünya genelinde binlerce hastaya uygulanmıştır ve tedavi hedefleri arasında semptomları azaltmak, yaşam süresini uzatmak ve yaşam kalitesini artırmak bulunmaktadır. Ancak bazı hastalarda bu tedaviye yanıt alınamayabilir veya hastalık ilerlemeye devam edebilir. Bu gruptaki hastalarda Aktinyum-225-PSMA ile hedefe yönelik alfa tedavilerin daha iyi sonuçlar verdiği tıbbi literatürde gün geçtikçe daha fazla gösterilmektedir.
Aktinyum tedavisi güvenli mi?
Aktinyum (Ac-225) tedavisinde kullanılan radyasyon kanser hücrelerini hedef alarak yok etmek üzere tasarlanmıştır. Vücuda enjekte edilen PSMA, tümöre doğru ilerlerken kanserli hücreleri hedef alır. Prostat kanser hücreleri dışında, PSMA tükürük bezleri, gözyaşı bezleri ve böbrek gibi dokularda da bulunabilmektedir. Bu nedenle, bu dokular da düşük seviyede radyasyona maruz kalabilir, fakat etkiler genellikle minimum düzeydedir ve PSMA’nın kanserli hücrelere doğrudan bağlanması sebebiyle kemoterapinin ciddi yan etkileri ortaya çıkmaz. Bazı hastalarda ağız kuruluğu, geçici yorgunluk veya kan değerlerinde düşüş şeklinde yan etkiler görülebilir. Tedavi sonrası belirli aralıklarla yapılan kan tahlilleri ile bu durumlar kontrol altına alınabilir.
Son güncellenme tarihi: 21 Eylül 2023
Yayınlanma tarihi: 21 Eylül 2023