Karpal Tünel Sendromu: Nedir, Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Karpal tünel sendromu (KTS), elde ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma ve güç kaybı gibi belirtilerle kendini gösteren bir sinir sıkışması hastalığıdır. El bileğinde yer alan karpal tünel, median sinir ve parmak hareketlerini sağlayan tendonlar için bir geçiş kanalıdır. Median sinirin bu tünelde sıkışması, sinyal iletiminde sorunlara neden olarak elde rahatsızlık ve fonksiyon kaybı yaratır.

Karpal Tünel Sendromu Nedir?

El bileğinde bulunan dar bir geçit olan karpal tünelde median sinirin sıkışması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Median sinir, başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının bir kısmına duyusal ve motor sinir desteği sağlayan hayati bir sinirdir. Bu sinirin sıkışması, el ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma, ağrı ve zayıflık gibi belirtilerle kendini gösterir. Karpal tünel sendromu, özellikle el bileğini sıklıkla kullananlarda yaygın bir sağlık sorunudur. Sinir sıkışması, elin işlevselliğini olumsuz etkileyerek günlük yaşamda zorluklara yol açabilir. Gece saatlerinde artan uyuşma ve karıncalanma, hastaların yaşam kalitesini etkileyen temel belirtilerden biridir.

KTS, modern yaşam tarzı ve meslek alışkanlıkları nedeniyle giderek daha yaygın hale gelmektedir. Bilgisayar kullanımı, el bileğini sürekli tekrarlayan hareketler ve ağır yük taşıma gibi aktiviteler karpal tünel üzerindeki baskıyı artırabilir. Ek olarak, diyabet, tiroit hastalıkları, obezite, romatizmal hastalıklar ve gebelik gibi durumlar da hastalığın gelişimine risk faktörleri olarak etki eder. Karpal tünel sendromu erken teşhis edilirse, genellikle bilek ateli, ilaç tedavisi ve fizik tedavi gibi konservatif yöntemlerle kontrol altına alınabilir. Ancak daha ileri vakalarda, median sinirin üzerindeki baskıyı hafifletmek için cerrahi müdahale gerekebilir. Erken tedavi, kalıcı sinir hasarını önlemek açısından son derece önemlidir.

Karpal Tünel Belirtileri Nelerdir?

Bu sendrom, el ve parmaklarda hafif rahatsızlıklarla başlayabilir. Ancak zamanla belirtiler şiddetlenerek günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir. Median sinirin sıkışması, özellikle başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağında uyuşma, karıncalanma ve güç kaybına yol açar. Semptomlar genellikle el bileğinin uzun süre hareketsiz kalması veya zorlanmasıyla artar. Gece ortaya çıkan uyuşmalar, bu sendromun en yaygın belirtilerindendir. Karpal tünel sendromunun belirtileri şunlardır:

• Uyuşma ve Karıncalanma: Başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağında hissedilir.
• Ağrı: Özellikle el bileğinde başlayan ve kola doğru yayılan ağrılar olabilir.
• Gece Rahatsızlıkları: Gece boyunca artan uyuşma ve karıncalanma, sıkça görülen bir belirtidir.
• Parmaklarda Güçsüzlük: Küçük nesneleri kavrama veya tutma sırasında zorluk.
• Hassasiyet Azalması: Parmak uçlarında his kaybı veya azalmış duyarlılık.
• Bilek ve Eldeki Şişlik Hissi: Gerçek bir şişlik olmamasına rağmen şişlik hissi duyulabilir.
• Başparmak Kaslarında Zayıflama: Tedavi edilmezse, başparmak çevresindeki kaslarda küçülme (atrofi) görülebilir.

Karpal Tünel Sendromu Neden Olur?

El bileğini tekrar eden hareketler, uzun süre yanlış pozisyonda çalışma veya titreşimli alet kullanma, median sinire baskı yaparak bu sendromun ortaya çıkmasına yol açabilir. Klavye ve mouse kullanımı gibi bileği sürekli zorlayan işler, KTS’nin modern yaşamda en yaygın nedenlerindendir. Ayrıca bilekteki yaralanmalar, kırıklar ve burkulmalar karpal tünelin daralmasına yol açabilir. Romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları da karpal tünelde şişlik ve inflamasyona yol açarak sinir sıkışmasını tetikleyebilir. Diyabet, tiroid hastalıkları ve obezite gibi metabolik bozukluklar median sinirin daha hassas hale gelmesine neden olabilir.

Karpal tünel sendromu genellikle birden fazla faktörün birleşimiyle oluşur. Bu nedenle, risk faktörlerinin erken tespiti ve gerekli önlemlerin alınması, hastalığın gelişimini engellemek veya geciktirmek açısından önemlidir. Uyuşma, ağrı ve güç kaybı gibi belirtiler hissedildiğinde bir doktora başvurulması, nedenlerin tespit edilmesi ve uygun tedaviye yönlendirilmek için kritik bir adımdır.

Karpal Tünel Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, el ve bilekte uyuşma, karıncalanma, ağrı gibi belirtilerin olup olmadığını sorgular ve bu semptomların günlük yaşam üzerindeki etkilerini değerlendirir. Teşhisi doğrulamak için çeşitli fiziksel testler, sinir iletim çalışmaları ve görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Karpal Tünel Sendromu Testi

Karpal tünel sendromunun teşhisinde kullanılan testler, sinirin sıkışmasını doğrulamak ve semptomların şiddetini belirlemek için tasarlanmıştır. Aşağıdaki testler sıkça uygulanmaktadır:

• Phalen Testi: Hasta bileğini tamamen büküp el sırtlarını birleştirir ve bu pozisyonda 1 dakika bekletir. Eğer uyuşma, karıncalanma veya ağrı oluşursa test pozitiftir.
• Tinel Testi: Doktor, bileğin iç kısmındaki median sinire hafifçe vurarak sinir sıkışmasını kontrol eder. Bu sırada elde uyuşma veya karıncalanma hissedilirse test pozitif olarak değerlendirilir.
• El Kavrama Gücü Testi: Ellerin sıkma gücü ölçülerek sinir ve kas fonksiyonları değerlendirilir.
• Sinir İletim Hızı Testi (Nerve Conduction Study): Median sinir boyunca elektrik sinyalleri gönderilerek, sinirin iletim kapasitesi ölçülür. Sinyal iletiminde gecikme varsa sinir sıkışması olduğu anlaşılır.
• Elektromiyografi (EMG): Kasların elektriksel aktivitesini ölçerek sinir hasarını doğrular.
• Ultrason: Median sinirin kalınlığı ve karpal tünelin yapısal durumu incelenir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Daha detaylı bir görüntüleme sağlayarak sinir ve çevre dokuların durumu değerlendirilir.

Karpal Tünel Sendromu Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Tedavinin ana hedefi, median sinir üzerindeki baskıyı azaltmak, semptomları hafifletmek ve sinir fonksiyonlarını korumaktır. Karpal tünel sendromu tedavisi, konservatif yöntemlerden cerrahi müdahaleye kadar geniş bir yelpazede uygulanabilir. İleri düzey olmayan vakalarda, gece veya gündüz kullanılan özel bileklikler bileği nötr bir pozisyonda tutarak sinir sıkışmasını azaltabilir. Ayrıca, fizyoterapistler tarafından uygulanan germe ve güçlendirme egzersizleri, bilek ve el kaslarını güçlendirmeye yardımcı olur. Sinir kaydırma egzersizleri median sinirin hareketini artırarak semptomları hafifletebilir. Klavye, mouse ve titreşimli aletler gibi el bileğini zorlayan aktivitelerde ergonomik önlemler alınmalıdır. Bileği tekrarlayan hareketlerden kaçınılmalı ve düzenli aralıklarla dinlenme molaları verilmelidir.

Belirtilerin uzun süre devam etmesi ve konservatif yöntemlerin yetersiz kalması durumunda cerrahi müdahale gerekebilir. El bileği üzerinde küçük bir kesi ile karpal tüneli genişleten bir operasyon gerçekleştirilir. Median sinir üzerindeki baskı azaltılır. Endoskopik cerrahi yöntemi de tercih edilebilir; bu yöntem daha küçük kesilerle ve özel bir kamera yardımıyla yapılan minimal invaziv bir tekniktir. İyileşme süresi genellikle daha kısadır.