Vücut Kitle İndeksi (BKİ) Hesaplama Yöntemleri
Boy kilo endeksi veya vücut kitle indeksi, bir bireyin boyuna oranla ağırlığını gösteren bir ölçümdür. Bu değer, bireyin ağırlığının boyunun karesine (kg/m²) bölünmesiyle hesaplanır. Vücut yağ oranının bir göstergesi olarak görev görür ve obezite durumunun saptanmasına yardımcı olur. Bireyin vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesi ile bölünmesiyle hesaplanan vücut kitle indeksi, sağlıklı bir kiloda olup olmadığını anlamak için kullanışlıdır.
Vücut Kitle İndeksi Hesaplama
Vücut Kitle İndeksiniz :
Obezite cerrahisi randevusu almak ister misiniz?
Randevu Al
Vücut Kitle İndeksi (VKİ) Nedir?
Kısaca VKİ olarak adlandırılan vücut kitle indeksi veya boy kilo endeksi, bireyin vücut ağırlığının (kg) boy uzunluğunun (m cinsinden) karesine (BKI=kg/m²) bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. Bu hesaplama, Dünya Sağlık Örgütü’nün obezite sınıflandırmasına dayanarak obeziteyi belirlemek için yaygın bir şekilde kullanılır.
VKİ hesaplama, boy uzunluğuna göre vücut ağırlığının tahmin edilmesine yardımcı olurken, vücutta yağ dağılımı hakkında bilgi vermez. Bu nedenle, bu hesaplamanın beklentisini doğru ayarlamak önemlidir. Vücut kitle indeksi hesaplamasının en kritik işlevi, bireyin sağlıklı bir kiloda olup olmadığını tespit etmek ve obeziteyi saptamaktır.
Vücut Kitle İndeksi (VKİ) Nasıl Hesaplanır?
Vücut kitle indeksi, kilogram cinsinden ağırlığın metre cinsinden boyun karesine bölünmesi (kg/boy²) ile hesaplanır. Bu formül, kişinin boy kilo endeksi değerini vererek sağlıklı bir kiloda olup olmadığının belirlenmesinde kullanılır. VKİ ile obezite riski ve vücuttaki yağ oranı hakkında tahminde bulunmak mümkündür.
VKİ hesaplama formülü: Vücut Kitle İndeksi (VKİ) = Kilo/boy² (boyun karesi) şeklindedir.
Örnek vermek gerekirse; 70 kilogram ağırlığında ve 1.75 metre boyundaki bir kişinin boy kilo endeksi şu şekilde hesaplanır:
VKİ = 70 / (1.75 x 1.75) = 22.86
Aşağıdaki VKİ hesaplama sonuçları, farklı kilo tiplerini ifade eden değerleri göstermektedir:
- Düşük Kilolu: 18.5’dan az.
- Sağlıklı aralık: 18.5 ila 24.9.
- Fazla kilolu: 25 ila 29.9.
- 1. sınıf obezite: 30-34.9.
- 2. sınıf obezite: 35-39.9.
- 3. sınıf obezite: 40 ve üzeri.
Çocuklarda boy kilo endeksi hesaplama
Çocukların vücut kitle indeksi hesabı (VKİ hesaplama) için cinsiyet, boy, kilo ve yaş gibi bilgilere ihtiyaç vardır. Vücut kitle indeksi formülünü kullanarak (VKİ = kilo / boy x boy) çocuğunuzun boy kilo endeksini hesaplayabilirsiniz. Çocuklarda kilo ve boy takibi uzman doktorlardan alınan görüşlerle persantil eğrileri kullanılarak hesaplanabilir.
Boy kilo endeksi ile obezite hesaplama
Kişinin kilosu ile boyunun karesine bölünmesi sonucu elde edilen vücut kitle indeksi (VKİ) kullanılarak obezite durumu değerlendirilebilir. Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği referans aralığı doğrultusunda, değeri 30’un üzerinde olan bireyler obez, 40’ın üzerindeki bireyler morbid obez, 50 ve üzeri olanlar ise süper obez olarak kabul edilir.
Boy Kilo Endeksi Değerleri Nelerdir?
Vücut kitle indeksi (VKİ), bireyin vücudundaki fazla kilo ve yağ oranı hakkında bilgi vermek ve obezite durumu saptamak için kullanılır. VKİ hesaplaması sonucu elde edilen değerler aşağıdaki gibidir:
- 18.5 ve altı: Zayıf
- 18.5 – 24.9: Normal kilolu
- 25.0 – 29.9: Fazla kilolu
- 30.0 – 34.9: Obez (1. derece obezite)
- 35.0 – 39.9: Aşırı obez (2. derece obezite)
- 40 ve üstü: Morbid obez (3. derece obezite)
Yaşa göre vücut kitle indeksi nasıl olmalıdır?
VKİ, yaşa göre değişiklik gösterebilir. Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği yaşa göre VKİ değerleri aşağıdaki gibidir:
- 19-24 yaş aralığı için; 19-24.
- 25-34 yaş aralığı için; 20-25.
- 45-54 yaş aralığı için; 22-27.
- 55-64 yaş aralığı için; 23-28.
- 65 yaş ve üzeri için; ideal değer 24-29 olmalıdır.
Çocuklarda vücut kitle indeksi kaç olmalıdır?
Çocuklar ve adölesanlar için (ergenlik dönemi) yetişkinlerde olduğu gibi belirli bir sınıflandırma mevcut değildir. Fazla kilolu olma ve obezitenin tanımında farklı yaklaşımlar mevcuttur. En yaygın kullanılan yöntemlerden biri persentil ve z skoru değerlerinin kullanılmasını içermektedir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından en son yayınlanan referans aralığına göre, 5 yaş altındaki çocuklarda fazla kilolu, >+2 SD veya >97. persentil kabul edilirken, obezite >+3 SD veya >99. persentil olarak tanımlanmaktadır. 5-19 yaş arasındaki çocuklar ve adölesanlar için fazla kilolu >+1 SD veya >85. persentilin üzeri, obezite ise >+2 SD veya >97. persentilin üzeri olarak tanımlanmaktadır.
Vücut Kitle İndeksi Sınıflandırması Neye Göre Değerlendirilir?
Vücut kitle indeksi (boy kilo endeksi) sınıflandırılması, yaş ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Bu nedenle, bireyi değerlendirirken sadece BKİ değildir, mümkünse vücut analizi ve bel çevresi ölçümlerinin de göz önünde bulundurulması uygundur. Vücuttaki total yağ miktarından ziyade, yağın vücutta bulunduğu bölge ve dağılımı daha önemlidir. Çünkü bu bölge ve dağılım, çeşitli hastalıkların morbidite ve mortalitesi ile ilişkilidir.
Vücut Kitle İndeksi Hesaplamanın Önemi Nedir?
Bireyin vücut ağırlığının (kg) boy uzunluğunun (m cinsinden) karesine (BKI=kg/m²) bölünmesiyle elde edilen bir değer olan vücut kitle indeksi, diğer bir adıyla boy kilo endeksi olarak bilinir. Bu ölçüm, bireylerin kendi başlarına bile kolayca hesaplayabileceği bir değer olsa da, bir diyetisyenden de yardım almak mümkündür.
Boy kilo endeksi hesaplama ile bireyin vücudundaki yağ oranı ve kilo değeri elde edilir. Bu değer, kişinin yaşına ve boyuna göre ne kadar kilolu olması gerektiğini belirlemek amacıyla kullanılır. Bu belirleme, obezite hastalığı teşhisinin temelini oluşturur. Yaşa bağlı olarak bireylerde yağ ve kilo oranının zamanla değişiklik göstermesi mümkündür. Burada amaç, yağ ve kilo oranını dengede tutmaktır. Bunun için, bireyin sağlıklı beslenmesi ve düzenli fiziksel aktivitede bulunması gerekmektedir.
- Boy kilo endeksi, obeziteyi belirlemek için yaygın bir şekilde kullanılır
- Kişinin ideal kilosu ve yağ oranı bu hesaplama ile belirlenebilir
- Önemli bir ölçüm olmasına rağmen, vücut yağ oranı için tek başına bir belirleyici değildir
Vücut Kitle İndeksi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Boy kilo endeksi nedir ve nasıl hesaplanır?
Boy kilo endeksi (BKİ), bireyin bedenindeki yağ oranını tahmin etmek ve belirli sağlık koşullarına yönelik risk faktörlerini değerlendirmek için boy ve kiloyu kullanan bir ölçümdür. Basit bir ifadeyle, erkek ve kadınlar için kullanılan, boy ve kiloya (kas, yağ ve kemik) göre kilolarını kategorize eden bir sistemdir. Hesaplaması, kilogram cinsinden kilonun, metre cinsinden boyun karesine bölünmesiyle gerçekleştirilir.
Boy kilo endeksi (BKİ) ile hangi riskler öğrenilir?
Boy kilo endeksi, vücut yağını tahmin etmekte ve bu yağ ile ilişkili hastalıklar için risk belirlemekte kullanılır. Bu nedenle, sağlıklı bir vücut ağırlığını belirlemede yardımcı olur. Aşırı kilonun, tip 2 diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol, kalp krizi veya felç gibi birçok hastalık için bir risk faktörü oluşturduğu göz önünde bulundurulmalıdır; bu nedenle BKİ’nin hesaplanması, bu hastalıkların gelişim riskini tahmin etmeye yardımcı olabilir.
Vücut kitle indeksi nerede ölçülür?
Vücut kitle indeksi, bireyin kendi başına ölçmesi olasıdır, fakat bir uzman diyetisyene giderek daha detaylı sonuçlar elde etmek mümkündür. Diyetisyen, yağ oranınız ve kilo ilişkinizde kapsamlı bilgi sağlayacaktır.
Boy kilo endeksi hesaplamasıyla amaçlanan nedir?
Boy Kilo Endeksi (Beden Kitle İndeksi – Vücut Kitle İndeksi), bireyin kilosunun boyunun karesine bölünerek elde edilen bir sağlık ölçümüdür. Bu ölçüm, kişinin ideal kilo aralığını belirlemede ve başta obezite olmak üzere zayıflık gibi sağlık risklerini değerlendirmede kullanılır.
Boy kilo endeksi ile vücut kitle indeksi aynı şey mi?
Boy kilo endeksi ve vücut kitle indeksi aynı anlamda kullanılan terimlerdir. Kişinin boy ve kilo ölçüm değerlerini kullanarak vücut yağ miktarını belirlemeye ve buna bağlı hastalıkları teşhis etmeye yönelik bir hesaplama aracıdır.
Boya göre ideal kilo nasıl olmalı?
Boya göre ideal kilonuzu belirlemek için VKİ hesaplama formülüne başvurabilir, böylece bu değeri tespit edebilirsiniz.
Vücut kitle indeksi cinsiyete göre değişir mi?
Bölgesel yağ dağılımı, genetik faktörler nedeniyle erkeklerde ve kadınlarda farklılık gösterir. Yapılan araştırmalar, obezite görülme sıklığının kadınlarda %40’ın üzerinde ve erkeklerde ise bu oranın iki katı olduğunu ortaya koymaktadır. Android tip (erkek tipi) obezitede yağ, vücudun üst bölümünde (elma tipi) toplanırken; jinoid tip (kadın tipi) obezitede ise yağ vücudun alt bölümünde (armut tipi) birikir.
Vücut kitle indeksinde bel ve kalça oranı nasıl olmalıdır?
Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen verilere göre, bel/kalça oranı kadınlarda 0.85’ten ve erkeklerde 1.0’dan fazla ise android tip obezite kabul edilir. Bu ölçümde, tek başına bel çevresi ölçümü karın bölgesindeki yağ dağılımının sağlıkla ilişkisini göstermekte önemli ve pratik bir gösterge olarak kullanılmaktadır. Yağların karın bölgesinde ve iç organlarda toplanması, obezite ile ilişkili insülin direnci, Tip 2 diyabet, hipertansiyon ve koroner arter hastalıkları gibi hastalıklara karşı riski artırır. Bel çevresi ölçüm değerleri, erkeklerde 94 cm, kadınlarda 80 cm ve üzerindeki sonuçlar hastalık riskiyle ilişkilendirilmektedir.
Vücut kitle indeksini düşürmek için neler yapılmalıdır?
VKİ hesaplaması sonucunda yüksek değerler elde eden bireylerin, sağlıklı seviyelere inmesi için bir dizi adım atması gerekmektedir. Bu süreçte, ilk adım, bireyin kilo vermeyi isteyip istemediğine karar vermektir. İzlenmesi gereken temel adımlar şunlardır:
- Kalıcı olarak kilo vermek isteyip istemediğinize karar verin.
- Doktorunuzdan ve bir diyetisyenden profesyonel destek alın.
- Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirleyin.
- Obezitenin uzun vadeli bir durum olduğunu unutmayın; yaşam boyu dikkat gerektirecektir.
Yüksek ve düşük vücut yağ oranı nelere sebep olur?
VKİ hesaplama yöntemiyle belirlenen yüksek vücut yağı, kalp hastalığı, felç ve diyabet gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Düşük vücut yağı ise yetersiz beslenme ile ilişkili olabilir. Doğru miktarda vücut yağı, vitamin ve minerallerin vücuda alınmasına yardımcı olurken, aynı zamanda vücut ısısını dengede tutar ve organları korur; bu yağlar enerji kaynağı da sağlar.
Ancak, yağ oranının dengesiz olduğu durumlarda birçok sağlık riski ortaya çıkabilir. Kan damarları, başta olmak üzere, bu oranlardan etkilenecek birçok yapı bulunmaktadır. Yüksek yağ oranı, kan damarlarına zarar vererek kalp hastalıkları, felç riski ve diyabetin gelişimini tetikleyebilir; bu nedenle bu yüzde değerinin dengede tutulması büyük önem arz etmektedir.
Vücut kitle indeksinin düşük olması zararlı mı?
Yüksek vücut kitle indeksi, artan sağlık riskinin temsilcisi olabilirken, düşük boy kilo endeksi de sağlık sorunlarına işaret edebilir.
Ölçümde düşük sonuçlar veren bireyler aşağıdaki sorunlara daha yatkın olabilirler:
- Besin eksiklikleri
- Kalp-damar hastalıkları
- Saç dökülmesi
- Kuru cilt
- Düzensiz adet döngüsü (kadınlarda)
- Gebelikte zorluk (kadınlarda)
- Depresyon
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Osteoporoz
Vücut kitle indeksinin normal olmasının faydaları nelerdir?
İdeal bir vücut kitle indeksi, yalnızca yüksek tansiyon, kalp hastalığı veya şeker hastalığı gibi koşullara yakalanma olasılığını azaltmakla kalmaz; aynı zamanda normal bir vücut kitle indeksi korunması, daha iyi bir uyku kalitesi, daha iyi kan dolaşımı ve gün boyunca daha fazla enerji sağlamaya da yardımcı olabilir.
Vücut kitle indeksi ölçümü tek başına yeterli mi?
Doktorlar ve diyetisyenler, sağlık durumunu değerlendirmek için VKİ’yi kullanmalarına rağmen, bu ölçüm tek başına bir tanı aracı olarak yeterli değildir. Vücut yağ oranı sağlığın belirleyici unsuru değildir. Uzmanlar, kişinin diyetini, yaşam tarzını, fiziksel aktivite düzeyini, aile öyküsünü, genetiğini ve diğer sağlık taramalarını hesaba katarak vücut yağ kompozisyonunu daha iyi değerlendirmelidir.
Egzersiz vücut kitle indeksini etkiler mi?
Araştırmalar, fiziksel aktivitenin aşırı vücut yağının olumsuz etkilerini azaltarak obezite, metabolik sendrom, tip 2 diyabetes mellitus ve hipertansiyon gibi geleneksel kardiyovasküler risk faktörlerini düşürdüğünü göstermektedir.
Sporcularda vücut kitle indeksi aynı şekilde mi değerlendirilir?
Daha yüksek oranlarda kas kütlesine sahip sporcuların hesaplamalarının dikkatli yapılması gerekir. Toplam vücut ağırlığının farklı bileşenlerini ayırt edemediğinden, sporculara vücut kompozisyonu ve vücut yağının doğrudan ölçümü gereklidir. VKİ hesaplaması, vücut yağının yüksekliğiyle ilişkili sağlık risklerini belirlemek için kullanılır.
