Eritrositler (Kırmızı Kan Hücreleri) Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Hakkında Bilgiler

Eritrositler, diğer bir deyişle kırmızı kan hücreleri (RBC), gazların ve besin maddelerinin insan vücudunda taşınmasında önemli rol oynayan kanın temel bileşenlerindendir. Bu hücrelerin şekli ve bileşimi, hayati işlevlerini yerine getirmelerine olanak tanır. Eritrositlerin işlevleri, birçok hastalığın incelenmesinde kritik bir öneme sahiptir. Normalden yüksek veya düşük bir eritrosit sayısı genellikle hastalığın ilk belirtisi olarak değerlendirilir.

Eritrosit (RBC) Nedir?

Kırmızı kan hücresi ( RBC ) sayımı, kanda bulunan kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) miktarını ölçer. Kırmızı kan hücreleri, akciğerlerden vücut hücrelerine oksijen taşır. Oksijen, hücre gelişimi ve sağlığı için gereklidir. Kırmızı kan hücreleri, kemik iliğinde oluşur ve olgunlaşma süreci tamamlandıktan yaklaşık yedi gün sonra kan dolaşımına katılırlar. Bu durum, vücudun karmaşık dengesi açısından kritik bir işlevdir çünkü RBC’ler oksijen taşınmasında hayati önem taşır. RBC ölçümleri, vücudun sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmediği durumlar, örneğin anemi gibi bozuklukların teşhisinde kullanılır.

Eritrosit Değeri Kaç Olmalıdır?

Bir RBC sayımı genellikle tam kan hücreleri (FBC) sayımının bir parçası olarak yapılır. Kadınlarda RBC sayısı genellikle erkeklerden daha düşük olup, yaşla birlikte kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma gözlemlenebilir. Normal bir eritrosit değeri aşağıdaki gibidir:

• erkekler – 4,3-5,9 milyon
• kadınlar – 3,5-5,5 milyon

Yukarıdaki değer aralıkları, bu testin sonuçları için genel ölçümlerdir. Farklı laboratuvarlar arasında normal değer aralıkları değişiklik gösterebilir; bu, farklı ölçüm yöntemleri ve örnek testlerinden kaynaklanmaktadır.

Eritrosit Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Anemi hafifse veya sorun yavaş yavaş gelişiyorsa genellikle belirti görülmeyebilir. İlk başta ortaya çıkabilecek belirtiler şunlardır:

• Her zamankinden daha sık zayıf veya yorgun hissetmek
• El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
• Baş ağrıları
• İştah kaybı
• Konsantrasyon veya düşünme sorunları
• Sinirlilik

Anemi kötüleşirse, belirtiler şunları içerebilir:

• Kırılgan tırnaklar
• Gözlerin beyaz kısımlarında mavi renk
• Ayağa kalkınca baş dönmesi
• Buz veya diğer gıda dışı şeyleri yeme isteği (pika sendromu)
• Soluk ten rengi
• Ağrılı veya iltihaplı dil
• Hafif aktivitede veya istirahatte bile nefes darlığı
• Ağız ülserleri
• Kadınlarda anormal veya artmış adet kanaması

Eritrosit Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?

Eritrosit düşüklüğü anemi olarak adlandırılır. Aneminin olası nedenleri aşağıdaki gibidir:

• B12 vitamini eksikliği
• Demir eksikliği
• Bazı ilaçlar
• Folat eksikliği
• Kronik böbrek hastalığı, kanser, ülseratif kolit veya romatoid artrit gibi uzun vadeli hastalıklar
• Kırmızı kan hücrelerinin normalden daha erken yok edilmesi
• Lenfoma, lösemi, miyelodisplazi, multipl miyelom veya aplastik anemi gibi kemik iliği sorunları
• Talasemi veya orak hücreli anemi gibi kalıtsal anemi türleri
• Gebelik
• Ani ağır kan kaybı
• Yavaş kan kaybı (örneğin ağır adet dönemleri veya mide ülseri nedeniyle)

Eritrosit Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Eritrositozu olan çoğu kişi belirti yaşamayabilir. Ancak, yüksek eritrosit sayısının belirti olabilecek durumları aşağıdaki gibidir:

• Baş ağrısı
• Bulanık görüş
• Özellikle yüzde, elde ve ayakta kırmızı renkte cilt – siyah veya kahverengi ciltte bu durumu değerlendirmek daha zor olabilir.
• Yorgunluk
• Yüksek tansiyon
• Baş dönmesi
• Karın bölgesinde rahatsızlık
• Bilinç bulanıklığı, kafa karışıklığı
• Kanama sorunları – burun kanaması veya morarma gibi
• Gut – eklem ağrısı, şişlik ve sertlik yaratabilir
• Kaşıntılı cilt – özellikle banyo veya duştan sonra

Eritrosit Yüksekliği Neden Olur?

Yüksek kırmızı kan hücresi sayımı, bir hastalık gösterisi olabilir. Ancak, her zaman bir sağlık sorununu göstermeyebilir. Sağlık veya yaşam tarzı gibi faktörler, yüksek kırmızı kan hücresi sayısına neden olabilir.

Kırmızı kan hücresi artışlarının altında yatan tıbbi durumlar şunlardır:

• Kalp yetmezliği: kandaki oksijen seviyesinin düşük olmasına neden olabilir.
• Kalıtsal kalp hastalıkları (konjenital: doğuştan gelen)
• Polisitemi vera (kemik iliğinin aşırı miktarda kırmızı kan hücresi ürettiği nadir bir kan kanseri)
• Böbrek tümörleri
• Amfizem, KOAH, pulmoner fibrozis (akciğer dokusunda yara izi) gibi akciğer hastalıkları
• Hipoksi (düşük kan oksijen seviyesi)
• Uyku apnesi

Yüksek kırmızı kan hücresi sayısına neden olabilecek yaşam tarzı faktörleri şunlardır:

• Yüksek irtifada yaşamak
• Anabolik steroidler veya eritropoietin gibi performans artırıcı ilaçlar almak

Eritrosit Yüksekliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Eritrositoz tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak belirlenir. İki tür eritrositoz vardır. Birincil eritrositoz, fazla kırmızı kan hücrelerini uzaklaştırarak kan akışını iyileştirmek amacıyla kan alımıyla (flebotomi) tedavi edilebilir. Ayrıca, kırmızı kan hücresi üretimini azaltan ilaçlar da reçete edilebilir.

İkincil eritrositoz ise, altta yatan nedenin tedavisi yoluyla çözülür. Bu tedavi şunları içerebilir:

• Düşük oksijen seviyelerine maruz kalanlar için oksijen tedavisi
• Düşük oksijen seviyelerine neden olan bozuklukların tedavisi
• Tümörlerin çıkarılması için cerrahi müdahale
• Eritrositoza neden olan ilaçların durdurulması
• hormonal düzensizliklerin tedavisi
• Sıvı verilmesi