Yumuşak Doku Kanseri (Sarkom): Tanımı, Belirtileri, Türleri ve Tedavi Yöntemleri

Yumuşak doku kanseri, tıbbi literatürde sarkom olarak anılan, bağ dokularda meydana gelen kötü huylu habis tümörlerdir ve nadir görülen bir kanser tipidir. Yumuşak dokular, vücutta organların çevresinde ve içinde yer alarak bu organlara destek olma, birleştirme veya çevreleme işlevi gören dokulardır. Kaslar, damarlar, sinirler, tendonlar ve eklem iç yüzeyleri yumuşak dokulara örnek teşkil eder. Sarkom, çocuklar, genç yetişkinler ve yaşlı bireylerde oluşabilir. Bu kanser türü genellikle yumuşak dokularda bir kitle veya yumru olarak kendini gösterir. Tüm vücutta görülebilir, ancak en sık olarak kol, bacak ve karın bölgesinde ortaya çıkar. Oluşan kitleler ağrılı ya da ağrısız olabilir. Kesin tanı biyopsi ile konur ve tedavi planı buna göre hazırlanır. Hastalığın seyrine bağlı olarak cerrahi, radyoterapi, kemoterapi veya akıllı ilaç tedavisi gibi yöntemler uygulanabilir.

Yumuşak Doku Kanseri Nedir?

Yumuşak doku kanseri (sarkom), bağ dokularını etkileyen bir kanser türüdür. Bağ dokuları, kaslar, cilt altı dokular, yağ dokuları, damarlar ve sinir hücrelerinden oluşur. Bu dokular, bacak, kol, karın, boyun ve leğen kemiği bölgelerini kapsar. Şişlik, yumru ve kitleler dışarıdan görünmeyene dek fark edilmesi güç bir kanser türüdür. Yani, yumuşak doku kanserine yol açan tümörler küçükken belirti göstermeyebilir. Tümör büyüdükçe ve ağrı eşlik ettikçe durum fark edilebilir hale gelir. İleri safhalarda, tümör hücreleri çevre dokulara baskı yaparak şiddetli ağrılara ve yürüyüş bozukluklarına neden olabilir.

Yumuşak Doku Kanserinin Belirtileri

Bağ dokularının vücutta geniş bir alan kapladığı için sarkomun oluşabileceği yerler oldukça fazladır. Sarkomun en belirgin semptomu ağrısız bir yumru oluşumudur. Bu kitleler, bazen kas ve sinir dokularına baskı yapacak boyutlara ulaşabilir. Daha nadir durumlarda göğüs ağrısı, nefes alma güçlüğü, mide ağrısı, siyah-kanlı dışkı ve kan kusma gibi semptomlar görülebilir. Vücudumuzda fark ettiğimiz şişlikler her zaman kötü huylu olmayabilir; çoğu iyi huylu doku kümeleri şeklindedir. Kötü huylu yumuşak doku tümörleri genellikle 5 santimetreden daha büyük olup, derin dokulara yerleşme eğilimindedirler.

Yumuşak doku kanserinde en sık görülen belirtiler şunlardır:

• Tümörün bulunduğu bölgede şişlik veya sertleşme
• Kitlenin çevresindeki dokularda ağrı
• Kitlenin boyutuna bağlı yürüme bozuklukları veya hareket kısıtlılığı
• Kemik hassasiyeti ve kemik kırıkları
• Nefes almada güçlük veya solunum yetersizliği
• Karın ağrısı
• Bağırsaklarda tıkanma-daralma
• Anemi (kansızlık)
• Kilo kaybı
• Ateş
• Yorgunluk ve halsizlik.

Yumuşak Doku Kanserinin Türleri

Yumuşak doku kanserleri birçok alt gruba ayrılır. Tümör dokusunun oluştuğu hücre türüne bağlı olarak farklı çeşitler ve biyolojik özellikler gösterir. Bu tümörlerin başlıca türleri şunlardır:

• Liposarkom: Genellikle 40-70 yaş arası bireylerde görülür. Yumuşak doku kanserinin en yaygın alt türlerinden biridir ve genellikle yağ dokusu hücrelerinde ortaya çıkar.
• Sinovyal Sarkom: Eklem ve tendonların bulunduğu diz çevresi gibi alanlardan kaynaklanır.
• Leiomyosarkom: Sindirim, boşaltım ve üreme organlarındaki düz kas hücrelerinden oluşan tümör gruplarıdır.
• Rabdomyosarkom: Vücudun çizgili iskelet kaslarının tümörleşmesi sonucu oluşur ve genellikle çocuklarda görülür.
• Fibrosarkomlar: Bağ dokusu hücrelerinden oluşur.
• Gastrointestinal stromal tümör: Bağırsakta yer alan bağ dokusu hücrelerinden oluşan tümörlerdir.
• Anjiyosarkom: Kan damarlarını etkileyen bir kanser türüdür.
• Kaposi Sarkomları: Genellikle ciltte birden fazla alanda görülebilir ve herpes virüsü 8 (HHV-8) kaynaklıdır. Bu sarkomlar en çok burun, ağız ve anüs bölgelerini etkiler.
• Sinirleri saran sarkomlar: Sinir hücrelerini etkileyen bir kanser türüdür.
• Radyasyona Bağlı Sarkomlar: Radyoterapi uygulanan alanlarda görülebilir ve uzun yıllar sonra ortaya çıkabilir.

Yumuşak Doku Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Yumuşak doku kanseri diğer kanser türlerine kıyasla daha sinsi bir şekilde ilerler ve belirtileri daha geç ortaya çıkar. Tümörlerin belirginleşmesi ve ağrıların artması genellikle kanserin ilerlemiş evrelerinde söz konusu olabilir. Sarkom, çoğunlukla kol ve bacak gibi bölgelerde yerleştiği için hastalar ilk olarak ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvururlar. Baş ve boyun bölgesi sarkomları için kulak burun boğaz uzmanları, göğüs bölgesindeki sarkomlar için göğüs hastalıkları uzmanları ve karın bölgesindekiler için genel cerrahi uzmanları muayene ve takip yaparlar. Doktorlar, eğer bir kanser varlığından şüphelenirse genetik yatkınlık olup olmadığını anlamak için iyi bir aile öyküsü ister. Fizik muayenenin ardından oluşan kitle ve lezyonların görüntülenmesi için MR, BT, PET-BT veya ultrason ile tetkikler yapılarak kanserin yayılımı ve evresi belirlenir. Bu yöntemlerle tümörün boyutu, etkilediği organlar ve çevre dokulara yayılım durumu anlaşılır. Kesin tanı için biyopsi gerçekleştirilerek o bölgeden doku örneği alınır. Biyopsi sonucu yumuşak doku kanseri teşhisi konursa, gerekli tedavi belirlenir.

Yumuşak Doku Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Yumuşak doku kanserinde hastalığın erken teşhisi tedavi başarısını artırır. Tedavi planı, tümörün boyutuna, tipine ve konumuna göre değişir. Tedavi süreci, ortopedi uzmanı, radyasyon onkoloğu, medikal onkolog, kalp-damar cerrahı ve plastik cerrah gibi bir ekip tarafından multidisipliner bir yaklaşımla uygulanabilir. Ayrıca, hastanın psikolojik destek alması da tedavi sürecinin bir parçasıdır. Yumuşak doku kanserinin başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:

Cerrahi Tedavi

Yumuşak doku kanserinin birincil tedavi yöntemi cerrahidir. Cerrahi işlemler, tümörü çevresindeki sağlıklı dokularla birlikte çıkarma işlemini kapsar. Bu yöntem, tümörün çok büyümediği veya başka dokulara sıçramadığı durumlarda daha başarılı olabilmektedir. Ancak, sarkomun kolları ve bacakları sarıp damar ve sinirleri etkilemesi durumunda uzvun korunması mümkün olmayabilir ve uzvun alınması (amputasyon) gerekebilir.

Radyasyon Tedavisi

Radyasyon tedavisi, tümör hücreleri çıkarıldıktan sonra diğer organlara yayılmasını önlemek için yüksek doz ışınların uygulanmasını içerir. Ayrıca, bazı durumlarda cerrahi öncesinde tümörün boyutunu küçültmek için de kullanılabilir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan etkili bir tedavi yöntemidir. Düzenli ve belirli aralıklarla uygulanırken, ilaçlar genellikle intravenöz (damar yoluyla) olarak verilmektedir. Kemoterapi uygulaması yanında yan etkileri hakkında doktorla bilgi alınması önemlidir.

Akıllı İlaç Tedavisi

Akıllı ilaç tedavisi, kanser hücrelerinin ürettiği molekülleri hedef alarak yok edilmesini sağlar. Bu tür tedavi, bazı yumuşak doku sarkomlarında radyolojik tedavilere ek olarak ya da başlı başına uygulanabilir. Hedefe yönelik güçlü bir tedavi yöntemidir.