LYM: Nedir, Fonksiyonları ve Yüksek-Düşük Değerleri

Lenfositler (LYM), kemik iliğinde üretilen ve kan ile lenf dokusunda bulunan hücrelerdir. Vücudun bağışıklık sistemi için önemli olan bu hücreler, bakteri, virüs ve kanser hücreleri gibi yabancı maddelere karşı savunma işlevi görürler.

Lym Nedir?

Kemik iliği tarafından sürekli olarak üretilen lenfosit hücrelerinin bir kısmı kan dolaşımına katılırken, çoğu lenfatik sistem aracılığıyla hareket eder. Lenfatik sistem, dalak, bademcikler ve lenf düğümleri gibi doku ve organlardan oluşarak, vücudu enfeksiyonlardan korur. Yeni üretilen lenfositlerin yaklaşık %25’i kemik iliğinde kalır ve B hücrelerine dönüşür; geriye kalan %75’i ise timusa giderek T hücrelerine dönüşür.

B ve T hücrelerinin başlıca görevi enfeksiyonlarla savaşmaktır ve farklı türleri bulunmaktadır:

• Aktif enfeksiyonlarla mücadelede antijenler tarafından aktive edilen efektör hücreler
• Geçmişteki enfeksiyonları tanıyıp, bir antijen ile yeniden enfekte olma durumunda hızlı hareket eden bellek hücreleri

Lym Ne İşe Yarar?

Lenfositler, türlerine göre farklı görevler üstlenir. İşlevleri ve türleri şu şekildedir:

B hücreleri

Bellek B hücreleri

Bellek B hücreleri, vücutta yabancı maddelere karşı hızlı bir antikor yanıtı oluşturur. Yıllarca vücutta kalarak önceki antijenleri hatırlayıp, bağışıklık sisteminin gelecekteki saldırılara daha hızlı yanıt vermesini sağlarlar.

Düzenleyici görev alan B hücreleri

Düzenleyici B hücreleri (Bregler), sağlıklı bireylerde B hücrelerinin yaklaşık %0.5’ini oluşturur. Sayıları az olsa da hayati rolleri vardır. Koruyucu anti-inflamatuar etkiler göstererek iltihaplanmayı durdurmaya yardımcı olurlar ve diğer bağışıklık hücreleriyle etkileşime geçerek düzenleyici T hücrelerinin üretimini sağlarlar.

T hücreleri

Katil T hücreleri

Katil veya sitotoksik T hücreleri, enfekte veya kanserli hücreleri tespit edip yok ederler.

Yardımcı görevdeki T hücreleri

Bu hücreler, bağışıklık sistemindeki diğer hücrelerin yabancı maddelere karşı bağışıklık tepkisini başlatmalarını sağlar. Farklı türleri bulunur; bazıları belirli mikrop türlerine karşı daha etkilidir.

Düzenleyici T hücreleri

Düzenleyici T hücreleri, bağışıklık sistemindeki diğer hücreleri kontrol eder. Hem yararlı hem de zararlı etkileri olabilir. Otoimmün hastalıkları önleyerek mikroplara karşı etkinlik gösteren bu hücreler, aynı zamanda bazı antijenlere karşı etkinlik gösterilmesini engelleyebilirler.

Hafıza T hücreleri

Hafıza T hücreleri, vücudu daha önce tanıdığı antijenlere karşı koruma görevindedir. Enfeksiyonlar bittikten sonra uzun süre yaşayarak önceki enfeksiyonları hatırlama işlevi görürler.

Doğal öldürücü T hücreleri (Natural Killer’lar)

Bu hücreler, hem T hücrelerinin hem de doğal öldürücü hücrelerin özelliklerini taşıyarak bağışıklık yanıtını kontrol ederler.

Lym Düşüklüğü Nedir?

Normal aralığın altında bulunan lenfosit sayıları lym düşüklüğü olarak adlandırılır ve geçici olabilir. Soğuk algınlığı veya başka bir enfeksiyon sırasında ortaya çıkabilir. Ayrıca, aşırı stres veya kötü beslenme de neden olabilir.

Düşük lym seviyesi, lenfositopeni veya lenfopeni olarak bilinir ve ilaçların yan etkisi olabileceği gibi genetik hastalıklar da neden olabilir. Bunun yanı sıra, aşağıdaki hastalıklarla ilişkilidir:

• Ataksi-telenjiektazi gibi nadir genetik hastalıklar
• Multipl skleroz (MS) gibi sinir hastalıkları
• Otoimmün hastalıklar
• Bulaşıcı hastalıklar (AIDS)

Lenfosit sayıları, yetişkinler için 1 µL kanda 1.000’den, çocuklar için ise 1 µL kanda 3.000’den az olduğunda düşük kabul edilir.

Lym Yüksekliği Nedir?

Normal aralığın üzerindeki lenfosit sayıları lym yüksekliği olarak adlandırılır. Genellikle vücudun bir enfeksiyona veya inflamatuar duruma vermiş olduğu normal bir tepki olmakla birlikte, daha ciddi bir durum olan lenfositozun göstergesi olabilir.

Lenfositoz, çoğunlukla kronik enfeksiyonlar ve belirli kan kanserleriyle bağlantılıdır. Yetişkinlerde, lenfositoz 1 µL kanda 3.000’den fazla lenfosit olarak kabul edilir; çocuklarda ise bu değer 9.000’dir.

Sonuçlar Ne Anlama Gelir?

Düşük lenfosit sayısı, genellikle soğuk algınlığı gibi basit durumlarla ilişkilendirilir. B ve T hücre sayımını analiz ederek kanda bu hücrelerin miktarını öğrenmek mümkündür. Normal veya anormal hücre sayıları, ikinci bir hastalığın belirtilerine de işaret edebilir. Bu durumda, doktor ek testler önerebilir.

Normal seviyenin üzerindeki T hücreleri aşağıdaki durumların işareti olabilir:

• Frengi gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• Bulaşıcı mononükleoz gibi viral enfeksiyonlar
• Toksoplazmoz gibi parazitlerin yol açtığı enfeksiyonlar
• Akciğerleri etkileyen hastalıklar
• Beyaz kan hücreleriyle ilgili kanserler
• Kemik iliğinde geçen kan kanseri

Normal aralığın üzerindeki B hücre sayıları şunları işaret edebilir:

• Kronik lenfositik lösemi
• Multipl myeloma
• DiGeorge sendromu
• Waldenström makroglobulinemi

Normal aralığın altındaki T hücre sayıları şunları işaret edebilir:

• Doğuştan gelen hastalıklar
• T hücresi eksikliği hastalıkları (AIDS veya HTLV-1’e ilerleyebilen HIV)

Normal aralığın altındaki B hücre sayıları ise:

• Akut lenfoblastik lösemi
• HIV veya bağışıklık sistemini zayıflatan diğer hastalıklar

Olağandışı lym sayıları, bazen belirtiler göstermeyebilir ve kendiliğinden ciddi sorunlar yaratmayabilir. Vücudun enfeksiyonlara veya inflamatuar durumlara verdiği bir yanıt olabilir. Eğer lenfosit sayıları uzun süre normalin dışında kalırsa, hastalığın göstergesi olabilir ve lenfositopeni veya lenfositoz teşhisi koyulabilir. Anormal değerlerin tedavisi, altında yatan nedene ve durumun ciddiyetine bağlıdır. Bazen bu tür durumlar için tedavi gerekmez.

Kronik olarak çok düşük lenfosit sayısı, sizi enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirir. Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için kişisel hijyeninize dikkat etmeli, ellerinizi düzenli olarak yıkamalısınız ve soğuk algınlığı gibi bulaşıcı hastalığı olan kişilerden uzak durmalısınız. Uzun süre yüksek lenfosit sayıları genellikle birkaç hafta içinde normale döner; eğer durum devam ederse, kan testleri durumu netleştirebilir. Nedeni belirsizse, doktor uzman bir hekime yönlendirebilir. Lenfositlerinizin normal seviyelerde olması, bağışıklık sisteminizin düzgün çalışması açısından kritik öneme sahiptir. Anormal değerlerdeki lenfosit sayılarınız ile ilgili doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmeyin.