Seboreik Dermatit: Tanımı, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Seboreik dermatit, saçlı deri, yüz, göğüs arası ve vücut kıvrımlarında pullanmaya ve kepeklenmeye yol açan bir cilt hastalığıdır. Bu hastalık, hem yetişkinlerde hem de bebeklerde görülebilir. Bazı hastalar tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden iyileşebilir. Ancak ağır semptomlar, hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve bu durumlarda tedavi gerekebilir.

Seboreik Dermatit Nedir?

Seboreik dermatit, özellikle kafa derisini etkileyen bir deri hastalığıdır. Ciltte kızarma, pullanma ve kepeklenmeye yol açar. Saçlı deri haricinde; kaşlar, burun kenarları, göğüs arası, sırt ortası, kulak ve vücut kıvrımları gibi sebase bezlerin en aktif olduğu bölgelerde görülmektedir. Bebeklerde konak olarak adlandırılan bir duruma neden olabilir. Seboreik egzama ismiyle de bilinir ve genellikle tedavi olmaksızın iyileşebilir. Bazı hastalarda belirtilerin düzelmesi için tekrar eden tedavi gereklidir. Etkilenen bölgelerin uygun şampuanlarla düzenli olarak yıkanması belirtilerin hafiflemesine yardımcı olur.

Seboreik Dermatit Belirtileri Nelerdir?

Seboreik dermatit belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler:

• Kafa derisi, kaşlar veya sakalda kepeklenme
• Kafa derisi, yüzde, koltuk altlarında, göğüste ve meme altlarında sarımsı-beyazımsı kabuklanma
• Ciltte kızarıklık
• Kaşıntı

Bu belirtiler; stres, mevsim geçişi, soğuk ve kuru hava gibi durumlarda daha da şiddetli hale gelebilir.

Bebeklerde seboreik dermatit, konak adı verilen kafa derisinde sarı-kahverengi kabuklanma ile karakterize olabilir. Genellikle bir yaşına kadar bu sorun çözülebilir, ancak bazı bebeklerde ergenliğe kadar devam edebilir.

Belirtiler bazı hastalar için önemli bir sıkıntı oluşturmayabilir, ancak günlük yaşamda zorluk yaratıyorsa ya da kişi cildindeki lezyonlardan rahatsızsa, bir dermatoloji uzmanına başvurması önemlidir. Ayrıca, ciltte bir enfeksiyon söz konusuysa doktora gitmek gerekir. Evde uygulanan yöntemler yeterli olmadığında, uzman görüşü almak faydalı olacaktır.

Seboreik Dermatit Neden Olur?

Seboreik dermatitin kesin nedenleri henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Ancak uzmanlar, hastalığın gelişimine katkıda bulunabilecek bazı faktörler olduğunu belirtmektedir. Bunlar arasında Malassezia Furfur adlı mantar cinsinin yağ üretimi ile ilgili kısımları etkilemesi söz konusudur. Normalde bu mantar, sağlıklı ciltte de bulunur. Fakat yağlanmaya eğilimli ciltlerde ya da zayıf bağışıklık sistemlerinde yayılabilir ve sorunlara neden olabilir.

Konu üzerine diğer olası faktörler; bağışıklık yanıtındaki bozulma, Parkinson hastalığı ve beslenmede değişikliklerdir (örneğin, çinko, niasin ve piridoksin eksikliği).

Bireyin seboreik dermatit riski artıran bazı faktörler şunlardır:

• Bağışıklık sistemini zayıflatan AIDS, bazı kanser türleri ve bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanımı
• Ağır tıbbi durumlar (kalp krizi, inme vb.) sonrası
• Parkinson hastalığı ve depresyon gibi psikiyatrik ve nörolojik hastalıklar
• Bazı ilaçların kullanımı

Seboreik dermatit, özellikle bebeklerde ve 20-50 yaş arası yetişkinlerde görülme sıklığına sahiptir. Erkeklerde, kadınlara göre daha yaygındır. Ayrıca, yağlı cilt tipine sahip kişilerde risk daha yüksektir.

Seboreik Dermatit Teşhisi Nasıl Konulur?

Seboreik dermatit tanısı, doktorun yapacağı deri muayenesi ile konur. Bazen diğer cilt hastalıkları ile karışabileceği için, tanı koymak amacıyla deriden biyopsi alınması gerekebilir. Seboreik dermatit ile sık sık karıştırılan cilt problemleri şunlardır:

• Psoriasis (Sedef hastalığı): Ciltte kızarıklık ve pullanmaya neden olur ve genellikle pullanma daha fazladır.
• Atopik Dermatiti: Diz arkası, dirsek önü ve boyun katlarında kaşıntı ve kızarıklığa yol açar.
• Tinea Versicolor: Genellikle sırt ve göğüste döküntülere neden olan bir hastalıktır, fakat kırmızı ve kaşıntılı değildir.
• Rosacea (Gül hastalığı): Yüzde kızarıklık ve sivilce benzeri döküntüler gösterir, fakat pullanma azdır.

Seboreik Dermatit Tedavisi

Seboreik dermatit tedavisinde genelde tıbbi şampuanlar, kremler ve losyonlar kullanılır. Ayrıca evde yapılan uygulamalar da hastanın belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.

Seboreik tedavide kullanılan ilaçlar:

• İnflamasyonu azaltan şampuan, krem ve merhemler: Kortikosteroid içeren ürünler, kafa derisine uygulanabilir. Uzun süreli kullanımlarda dikkatli olunmalıdır.
• Antifungal içeren krem ve şampuanlar: Doktor, ketokonazol gibi antifungal içerikli ürünleri reçete edebilir.
• Oral antifungal ilaçlar: Diğer tedavi yöntemleri işe yaramıyorsa, dermatolog kontrolünde kullanılabilir.

Seboreik dermatit, evde basit yöntemler ve yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilebilir. Uygulamalar, hastanın cilt tipine ve hastalığın şiddetine göre değişkenlik gösterir. Hastalar, kepek oluşumunu engellemek için kepek karşıtı şampuanlar kullanabilir. Çinko pirition, selenyum sülfit gibi ürünler fayda sağlayabilir.

Diğer yararlı uygulamalar:

• Kafa derisine mineral yağı ya da zeytinyağı sürmek, sonra saçları yıkamak, derinin yumuşamasına yardımcı olur.
• Düzenli olarak cildin yumuşak sabun ile yıkanması ve nemlendirilmesi gereklidir.
• Düşük doz kortikosteroid içeren kremler cilt lezyonlarına uygulanabilir.
• Saç şekillendirici ürünlerin kullanılmaması önerilir.
• Yüzdeki sorunlu bölgeleri, uygun temizleyicilerle temizlemek ve nemlendirmek önemlidir.
• Kirpiklerdeki pullanma durumunda, bebek şampuanı veya çay ağacı özlü ürünlerle temizlik yapılabilir.
• Konak problemi yaşayan bebekler için ilaç içermeyen şampuanlar önerilir.
• Baharatlı yiyeceklerin azaltılması, seboreik dermatiti hafifletebilir.

Seboreik dermatite benzer lezyonları olan kişiler, evdeki uygulamalarla sonuç alamıyorsa, mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Bu sayede teşhis ve tedavi için gerekli adımlar atılabilir.