
Bulimia Nervosa: Tanımı, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Bulimia nervoza, belirli dönemlerde kontrolsüz şekilde aşırı yeme atakları yaşayan ve bu atakları dengelemek için sağlıksız yöntemlere başvuran bir yeme bozukluğudur.
Bulimia nervoza, belirli periyotlarda aşırı yeme atakları ile karakterizedir ve tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bulimia Nervoza Nedir?
Bulimia nervoza, yaygın olarak bilinen bir yeme bozukluğudur. Bu durum, hayati tehdit edebilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Bu hastalığa sahip bireyler, yeme kontrolünü kaybetme hissi yaşarlar. Belirli aralıklarla yemek yeme dürtüsüne karşı koyamazlar ve genellikle bu süreç sonunda sağlıksız yollarla alınan kalorileri yok etmeye çalışırlar.
Bulimia hastaları, aldıkları kalorileri düşürmek ve kilo almaktan kaçınmak için çeşitli yöntemler denerler. Bu yöntemler arasında en yaygınları kendini kusturma, müshil kullanımı, diüretik ilaçlar ve zayıflama haplarıdır. Bunların yanı sıra aşırı egzersiz, uzun süre aç kalma ve katı diyet uygulamaları da tercih edilebilir.
Bulimia hastalarında beden algısı bozulmuştur. Sürekli kiloları ve vücut şekilleri hakkında olumsuz düşüncelere kapılabilirler. Bu nedenle, bulimia tedavisi zorlu olabilir. Hastanın zihnindeki beden algısının düzeltilmesi ve sağlıklı yeme alışkanlıklarının kazandırılması, tedavinin temelini oluşturur.
Bulimia Nervoza Belirtileri Nelerdir?
Bulimia hastalarında görülen belirti ve bulgular şunlardır:
- Sürekli kilo ve beden şekli hakkında endişe taşıma
- Kilo alma korkusu
- Belli periyotlarda aşırı yeme atakları yaşama
- Tıka basa yeme sırasında duramama ve yenenin kontrolünü kaybetme
- Yeme atağını telafi etmek amacıyla kendini kusturma veya aşırı egzersiz yapma
- Tıbbi bir gereklilik olmaksızın laksatif veya diüretik kullanma
- Yeme atakları arasında uzun süre aç kalma veya kalori kısıtlaması yapma
- Bitkisel zayıflama çayları ve benzeri ürünler kullanma
Bulimia’nın şiddeti, kişinin kusma veya laksatif kullanımı gibi davranışlarının sıklığına bağlı olarak değişir. Bu davranışların haftada en az bir kez meydana gelmesi, genellikle üç aydır devam eden bir durumdur.
Bulimia tedavi edilmediğinde, kişinin sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Bu nedenle bulimia belirtileri gösteren kişilerin derhal bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekmektedir.
Pek çok bulimia hastası normal veya hafif kilolu görünümündedir. Bu durum, bulimia olma durumunu gizleyebilir. Beden algısındaki bozulma nedeniyle hasta, durumunun farkında olmayabilir veya bu konuda açıkca konuşmak istemeyebilir. Eğer çevresinde bulimia hastası olabileceğinden şüphe edilen biri varsa, bu kişiyi tedaviye zorlamamak, ama destekleyici olmak önemlidir. Eğer bir kişi çevresinde;
- Sürekli kilolu olma endişesi taşıyan veya kilosundan şikayet eden
- Vücut şekli hakkında negatif düşünceler besleyen
- Normalde uzak durması gereken yiyecekleri tıka basa yiyen ve bunu tekrarlayan
- Aşırı diyet yapma alışkanlığı olan
- Toplum içinde yemek yemekten kaçınan
- Yemek sırasında veya hemen sonrasında kendini kusturan
- Aşırı egzersiz yapan
- Kendini kusturmaya bağlı olarak el veya parmak eklemlerinde yaralanma izleri bulunan
- Diş ve diş etlerinde hasar yaşayan
- Hızlı kilo değişimleri yaşayan
- El ve ayaklarda şişme yaşayan biri varsa, bu kişinin bulimia için tanı ve tedavi almasına yardımcı olmalıdır.
Yukarıda belirtilen semptomlardan bir veya birkaçını gösteren kişilerle sağlıklı iletişim kurmak, onların kendilerini ifade etmelerine olanak tanımak gerekir. Dinlerken yargılayıcı ifadelerden kaçınılmalı ve kişiye gereken güven verilmelidir. Tedavi için baskı yapılmamalıdır; kişi sağlıklı bir kuruma yönlendirilmelidir.
Bulimia Nervoza Neden Olur?
Bulimia’nın kesin nedenleri henüz aydınlatılamamıştır. Ancak, bu hastalığın gelişiminde genetik, psikolojik ve çevresel etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Bulimia hastalığı, kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. Genellikle ergenlik ve genç yetişkinlik dönemlerinde başlar.
Bulimia gelişim riski artıran durumlar şunlardır:
- Biyolojik faktörler: Ailede yeme bozukluğu öyküsü olan bireylerde bulimia riski artmaktadır. Bu, genetik yapıdan kaynaklanan yatkınlıktan kaynaklanabilir. Ayrıca çocukluk döneminde fazla kilolu olan kişilerin bulimia geçirme olasılığı daha yüksektir.
- Psişik ve duygusal sorunlar: Depresyon, anksiyete veya madde bağımlılığı gibi psikolojik sorunlar yeme bozukluklarıyla ilişkili olabilir. Bulimia hastaları genellikle kendileriyle ilgili olumsuz düşüncelere sahip olurlar. Travmalar veya çevresel stres de bu hastalığın gelişiminde etkili olabilir.
- Diyet: Düşük kalori alımına dayanan diyet yapan kişilerde yeme bozukluğu geliştirme riski yüksektir. Bulimia hastaları genellikle yeme atakları arasında katı kalori kısıtlamaları uygularlar; bu da tekrar yeme ve çıkartma ataklarını tetikleyebilir.
Bulimia Nervoza Teşhisi Nasıl Konulur?
Bulimia nervoza tanısında hasta ile ilgili yeme davranışları kritik öneme sahiptir. Hastanın hikayesinin sorgulanması, yeme atakları ve çıkartma davranışlarının fark edilmesini sağlarken tanı koymada yardımcı olur. Teşhis için hastaya fiziksel muayene yapılması ve kan ile idrar tahlili istenmesi gerekebilir. Ayrıca, hastanın vücudu ve kilosuyla ilgili düşüncelerini keşfetmek için psikolojik bir değerlendirme yapılabilir. Bulimia tanısı, bir psikiyatrist tarafından uluslararası kriterlere göre belirlenir.
Bulimia Nervoza ile Birlikte Görülen Belirtiler Nelerdir?
Bulimia hastalarında nutrisyon eksiklikleri ve elektrolit dengesizlikleri sonucu bazı semptomların ve hastalıkların gelişimi görülebilir. Bunların sık görülenleri şunlardır:
- Kırılan tırnaklar
- Saç dökülmesi ve cansız saçlar
- Yorgunluk ve zayıflık
- Regl düzensizliği
- Lenf bezlerinde şişlik
- Reflü
- Böbrek hastalıkları
- Kas spazmları
- Kalp hastalıkları
- Nöbet geçirme
- Kemik erimesi
Son güncellenme tarihi: 29 Nisan 2021
Yayınlanma tarihi: 28 Nisan 2021