Yaşlılıkta Kas Zayıflamasının Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Yaş ilerledikçe kas erimesinin yaygınlığının arttığını belirten Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öktenli, 80 yaş üstündeki her 10 kişiden 4’ünün bu sorunla karşılaştığını vurguladı.

Gençlik döneminde toplam vücut kütlesinin yaklaşık üçte birini oluşturan kas kütlesi, 75 yaşına kadar yarı yarıya azalıyor. 50’li yaşlarda başlayan kas gücündeki azalma, 70’li yaşlarda özellikle sırt, kol, bel ve bacak kaslarında güç kaybı olarak kendini gösteriyor.

Kas erimesi (sarkopeni) nedir?

Yaşlanmaya bağlı olarak kas gücünün ve dayanıklılığın azalması “kas erimesi” (sarkopeni) olarak adlandırılır. Özellikle yaşlı bireylerde kas erimesinin önlenmesi, düşme riskinin azaltılması ve bağımsız yaşam yeteneğinin artırılması açısından büyük önem taşır. Yaşlılarda kas erimesinin başlıca sonuçları, hareket ve bağımsızlıkta azalma, düşmelere bağlı yaralanmalar ve kırıklar sebebiyle yatağa bağımlı kalma olarak sıralanabilir.

Kas erimesinin nedenleri

Kadınlarda daha erken ortaya çıkan kas erimesi, erkeklerde daha fazla görülmektedir. Protein alımındaki azalma, kas erimesinin en temel sebepleri arasında yer alıyor. Yaşlandıkça besin, özellikle protein alımındaki azalma ve fiziksel aktivite eksikliği, kas erimesini artıran önemli faktörlerdir. Kasların gelişimi ve dayanıklılığı için kritik bir unsur da kaslara giden kan akımıdır. Yaşlılarda damar sertliği ve kalp yetmezliği gibi kronik hastalıklar nedeniyle kaslardaki kan akımı yetersiz hale gelebilir. Ayrıca, kasları uyaracak sinirsel iletişimin eksikliği kas gücünün sürdürülebilmesi açısından önemlidir. Yeterli sinirsel uyarı olmadığında kas kütlesi hızla azalır. Büyüme hormonu, testosteron gibi hormonlar, kasta protein sentezini sağlayan unsurlar olarak yaşla birlikte azalır; bu da kas erimesinde başka bir kritik faktördür.

Beslenme bozukluğuna bağlı kas erimesi

Yaşlılar hızlıca doygunluk hissi yaşayabilirler. Ayrıca, tat ve koku duyuları, yaşla birlikte zayıflar. Depresyon, demans, kronik hastalıklar ve kullanılan ilaçlar iştahı azaltarak besin alımını olumsuz etkiler. Bu nedenlerle, beslenme bozukluğuna bağlı kas erimesi yaşayan yaşlıların protein alımını artırmaları ve vücut ağırlıklarının kilogramı başına en az 1 gram protein tüketmeleri gerekmektedir. Proteinin yanı sıra D vitamini eksikliği kas ve kemik erimesini artırabilir, folik asit ve B12 vitamini eksikliklerinin de kontrol edilmesi önemlidir.

Kas erimesini önlemek

Kas erimesini önlemek için dengeli beslenmenin yanı sıra düzenli egzersiz yapmak da oldukça etkilidir. Hafif ağırlıklarla yapılacak kas dayanıklılık egzersizleri, germe ve kuvvet artırma hareketleri hem kas hem de sinirsel uyaranları düzenler. Kuvvetlendirme egzersizleri kas kaybını önlemekle kalmaz, kaybedilen kas miktarını da artırır. Böylece yaşlılarda düşme riski ciddi oranda azalırken çok yönlü hareketlilik artar.