Biyopsi Nedir? Farklı Türleri ve Uygulama Alanları

Vücuttaki anormal hücre veya dokuların tanısında kritik bir tıbbi yöntemdir. Genellikle kanser, iltihaplanma, enfeksiyon veya diğer sağlık sorunlarının teşhisinde önemli bir rol üstlenir. Biyopsi sürecinde vücuttan küçük bir doku örneği alınarak laboratuvar ortamında incelenir. Bu analiz, hastalığın yaygınlığı, türü ve gelişim aşamasını belirleme açısından hayati bilgiler sunar. Farklı biyopsi teknikleri, hedef organ ve şüphelenilen duruma göre değişiklik gösterir. Akciğer, meme, tiroit, karaciğer ve böbrek gibi çeşitli organlardan biyopsi alınabilir; her biri için özel bir yöntem uygulanır. Dolayısıyla, biyopsi hastalığın doğru teşhisi ve tedavi planının oluşturulmasında vazgeçilmez bir tıbbi uygulamadır.

Biyopsi Nedir?

Bir doktorun hücre örneği almak için uyguladığı tıbbi bir işlemdir. Bu işlem, anormalliklere sebep olabilecek kanser gibi sağlık sorunlarının teşhis edilmesinde yardımcı olur. Doktorunuz, bir hastalığın teşhisi veya kanserin belirlenmesine katkı sağlaması için doku veya hücre örneği alması gerektiğine karar verebilir. Doku veya hücrelerin çıkarılması işlemine biyopsi denir.

Korkutucu görünebilir, ancak çoğu yöntem tamamen ağrısız ve düşük riskli prosedürlerdir. Durumunuza bağlı olarak, bir parça deri, doku, organ veya şüpheli tümör cerrahi olarak çıkarılır ve test için laboratuvara gönderilir.

Biyopsi Nasıl Yapılır?

İşlem öncesinde “biyopsi nedir?” sorusunun ayrıntılarını öğrenmek isteyebilirsiniz. İşlem süreci, bu konu hakkında bilgi sağlamaktadır. Prosedür öncesinde biyopsi, berrak sıvı diyeti veya ağızdan bir şey yememek gibi belirli hazırlıklar gerektirebilir. Doktorunuz, işlem öncesinde ne yapmanız gerektiğini bildirecektir. Herhangi bir tıbbi işlem öncesinde olduğu gibi, doktorunuza kullandığınız ilaç ve takviyeleri bildirmeniz gerekmektedir. Aspirin veya steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar gibi bazı ilaçları biyopsi öncesinde kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Biyopsi yapmanın birçok farklı yolu vardır. Uygulanacak biyopsi türü, doktorunuzun incelemek istediği doku veya sıvının konumuna bağlıdır.

Biyopsi Çeşitleri Nelerdir?

Pek çok farklı biyopsi türü bulunmaktadır. Çoğu, küçük bir doku miktarını çıkarmak için keskin bir alet kullanmayı içerir. Biyopsi cildin üzerinde veya başka bir hassas bölgede yapılacaksa, öncelikle bölgeye uyuşturucu ilaç uygulanır. Biyopsi çeşitleri şunlardır:

• İğne biyopsisi: Çoğu biyopsi türü, şüpheli dokuya ulaşmak için bir iğne kullanarak yapılan iğne biyopsisidir.
• BT kılavuzluğunda biyopsi: Hasta bir BT tarayıcısında uzanır. Tarayıcının görüntüleri, doktorların iğnenin hedeflenen dokudaki doğru konumunu belirlemesine yardımcı olur.
• Ultrason rehberliğinde biyopsi: Ultrason tarayıcısı, doktorun iğneyi lezyona yönlendirmesine yardımcı olur.
• Kemik biyopsisi: Kemik kanserini araştırmak için kullanılır. Bu, BT tarama tekniği veya ortopedik bir cerrah tarafından gerçekleştirilebilir.
• Kemik iliği biyopsisi: Kemik iliğini toplamak için büyük bir iğne kullanılır; pelvis kemiğine girilir. Bu yöntemle lösemi veya lenfoma gibi kan hastalıkları tespit edilebilir.
• Karaciğer biyopsisi: Karındaki deriden karaciğere bir iğne enjekte edilerek karaciğer dokusu alınır.
• Böbrek biyopsisi: Karaciğer biyopsisine benzer şekilde, sırttaki deriden böbreğe bir iğne enjekte edilir.
• Aspirasyon biyopsisi: Bir iğne ile bir kütleden materyal çekilir. Bu basit prosedüre ince iğne aspirasyonu da denir.
• Prostat biyopsisi: Prostat bezinden birden fazla iğne biyopsisi alınır. Prostata ulaşmak için rektuma bir prob yerleştirilir.
• Cilt biyopsisi: Cilt dokusu örneği almak için dairesel bir bıçak kullanılır.
• Cerrahi biyopsi: Erişilmesi zor olan dokulardan biyopsi almak için açık ya da laparoskopik cerrahi gerekebilir. Bir doku parçası veya tüm doku parçası çıkarılabilir.

Akciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Akciğer biyopsisi, ayakta tedavi bazında veya hastanede kalışınız sırasında gerçekleştirilebilir. İşlemler, durumunuza ve doktorunuzun tercihine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı biyopsiler, bölgeyi uyuşturmak için lokal anesteziyle yapılırken, diğerleri ağır sedasyon veya genel anestezi kullanılarak uygulanabilir. Genellikle akciğer biyopsisinde şu adımlar izlenir:

• Kolunuza veya elinize bir intravenöz (IV) yol açılabilir.
• Doktor, örneğin alınacağı akciğer kısmına ulaşabilmeniz için sizi uygun bir şekilde konumlandıracaktır. Oturmakta veya uzanmış olabilirsiniz.
• Biyopsi yapılacak bölgeyi bulmak için bir X-ışını veya BT taraması kullanılabilir.
• Biyopsi yapılacak bölgenin üzerindeki deri antiseptik bir solüsyonla temizlenir.
• Lokal anestezi uygulandığında bir iğne batması hissedebilirsiniz. Bu kısa bir rahatsızlık verebilir.
• İşlem sırasında hareketsiz kalmanız, öksürmemeniz ve size söylenildiğinde nefesinizi tutmanız gerekecektir.
• Biyopsi bölgesinin üzerine küçük bir kesi yapılacak; doktor biyopsi iğnesini kaburgalar arasından akciğere sokacaktır.
• Doktor iğne akciğere girdiğinde bir rahatsızlık veya basınç hissedebilirsiniz.
• Biyopsi iğnesi geri çekilecek; kanama durana kadar biyopsi bölgesine birkaç dakika boyunca sıkı basınç uygulanacaktır.
• Doktor, gerekirse derideki açıklığı dikişlerle veya yapışkan bantlarla kapatacaktır.

İşlemlerin ardından steril bir bandaj veya pansuman uygulanır. Alınan akciğer örneği incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Biyopsi sonrasında hemen göğüs röntgeni çekilebilir.

Meme Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Meme biyopsisi, meme dokusundan örnek alarak test için gerçekleştirilir. Doku örneği, kan ve vücut dokusunu analiz etme konusunda uzmanlaşmış doktorlar (patologlar) tarafından incelenir ve tanı konur.

Eğer göğüslerinizde şüpheli bir bölge varsa (örneğin bir kitle veya meme kanserinin diğer belirtisi) meme biyopsisi önerilebilir. Ayrıca, mamogram, ultrason veya diğer meme kontrollerinde anormal bulguları incelemek için de yapılabilir. Farklı meme biyopsisi türleri bulunmaktadır ve doktorunuz aşağıdaki faktörlere dayanarak sizin için en uygun olanı seçecektir:

• Göğsünüzdeki şüpheli bölgenin boyutu
• Göğsünüzdeki şüpheli bölgenin yeri
• Şüpheli bölgenin ne kadar endişe verici görünümü
• Fiziksel muayenede şüpheli dokuyu hissedip hissetmediğiniz
• Genel sağlığınız ve kişisel tercihlerinizi

Çoğu meme biyopsisi prosedürü aşağıdaki yedi genel adımı içerir:

• Görüntüleme rehberliğinin kullanılması
• Kesinin yapılması
• Meme dokusunun çıkarılması
• Biyopsi işaretleyicilerinin yerleştirilmesi
• Kesinin kapatılması
• Doku örneğinin incelenmesi

Karaciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Karaciğer biyopsisinde işlem türleri çeşitlilik gösterebilir. Uygulanan adımlar biyopsinin türüne göre değişir. Doktor genellikle işlemler başlamadan önce ultrason görüntüleri kullanarak karaciğerinizi bulur. Bazı durumlarda, biyopsi süresince iğneyi karaciğere yerleştirmek için ultrason rehberliği kullanılır. İğnenin batırılacağı bölgeye uyuşturucu bir ilaç uygulanır, ardından küçük bir kesi yapılarak biyopsi iğnesi yerleştirilir. Biyopsi işlemi sadece birkaç saniye sürer ve iğne karaciğerinize girdiği sırada nefesinizi tutmanız istenecektir.

Böbrek Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Böbrek biyopsisi, böbrekten bir veya daha fazla küçük parçanın çıkarılıp özel mikroskoplarla incelendiği bir testtir. Mikroskoplar, örnekleri daha detaylı incelemeyi sağlar. Böbrek biyopsisi örneği şu şekilde alınabilir:

• Perkütan (cilt yoluyla) biyopsi: Biyopsi, böbreğin üstündeki deriden bir iğne yerleştirilerek, genellikle ultrason yardımıyla doğru yere yönlendirilir.
• Açık biyopsi: Biyopsi örneği ameliyat sırasında doğrudan böbrekten alınır. Biyopsi örneği daha sonra hastalık belirtilerinin kontrolü için bir patoloji laboratuvarına gönderilir.

Her iki türde de doktorunuz, biyopsi sürecinden en konforlu şekilde geçmenizi sağlamak için size rehberlik eder. Genellikle biyopsi sırasında ağrı hissetmezsiniz.