Varis Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Varis, cilt altındaki belirgin şişkinlikteki kan damarlarıdır. Damar duvarlarının zayıflaması ve kalp kapakçıklarının düzgün çalışmaması durumunda, kan damarlarında birikim oluşur. Bu biriken kan, bacaklar, ayaklar veya ayak bileklerinde mavi ve mor lekeler oluşturabilir. Varis tedavisi, semptomları hafifletmeyi, komplikasyon riskini azaltmayı ve görünümü iyileştirmeyi hedefler. Tedavi seçenekleri arasında egzersiz, bacakları yukarı kaldırma, varis çorapları, enjeksiyon tedavisi, lazer uygulamaları ve cerrahi müdahale yer alır.

Varis Belirtileri Nelerdir?

Varisin en belirgin belirtisi cilt yüzeyinde görülen mavi veya mor damarlardır. Diğer belirtiler şunlardır:

• Şişkin Damarlar: Cilt üzerinden belirgin şekilde görülen şişkin ve ip şeklindeki damarlar varisli damarların çoğunlukla mavi veya mor renkte olduğunu gösterir. Bu damarlar bacaklar, ayak bilekleri ve ayakların yüzeyinin hemen altında belirgin bir şekilde görünmektedir. Yakın bölgelerde uç damarlar şeklinde minicik kırmızı veya mavi çizgiler de olabilir.
• Ağır ve Ağırlık Hissi: Varisli damarlar, kanın geri dönüşünü engelleyerek bacaklarda ağrı ve ağırlık hissi oluşturabilir. Özellikle fiziksel aktivite sonrası yorgunluk hissi yaygındır.
• Kaşıntı: Varisli bölgelerde kaşıntı ve bazen yanma hissi oluşabilir. Bu, varisin cilde yakın olmasından kaynaklanır.
• Bacak krampları: Varisli damarlar, bacak kaslarında kramplara yol açabilir, özellikle dizlerin arkasında ağrı hissedilebilir.
• Şişme: Varisli damarlar genişledikçe bacaklarda şişlik oluşabilir. Özellikle gün sonunda daha belirgin hale gelir ve zonklama hissine yol açabilir.
• Ciltte Renk Bozuklukları ve Venöz Ülserler: Varisli damarlar ve ciltteki morumsu ya da koyu mavi renklenmeler arasında bir ilişki vardır. Daha yoğun varisli damarlar ciltte yara oluşumuna neden olabilir.
• Yorgunluk Hissi: Varisli damarlar nedeniyle bacaklardaki kan dolaşımı bozulabilir, bu da sürekli bir yorgunluk hissine yol açabilir.

Varis Neden Olur?

Varis, damar duvarları zayıfladığında meydana gelir. Damar içindeki artan kan basıncı, zayıflayan duvarlar nedeniyle damarın genişlemesine yol açar. Bu durumda damardaki kapakçıklar doğru çalışmaz ve kan damarında birikmeye başlar, bu da damarların şişmesine ve bükülmesine neden olur. Aşağıdaki faktörler damar duvarları ve kapakçıkların zayıflamasına yol açabilir:

• Genetik Öykü: Ailesinde varis öyküsü bulunan bireyler için hastalığın görülme riski daha fazladır. Genetik faktörler, damar yapılarını etkileyebilir ve varis oluşumunu kolaylaştırabilir.
• Dolaşım Sorunları: Uzun süre ayakta kalmak, hareketsizlik veya obezite gibi durumlar, kanın bacaklardan kalbe geri dönüşünü zorlaştırarak varis oluşumuna katkıda bulunabilir.
• Hormon Değişiklikleri: Gebelik veya menopoz gibi hormonel değişimler, damar duvarlarının esnekliğini etkileyerek kan akışını engelleyebilir.
• Yaşlanma: Yaş ilerledikçe damar duvarları zayıflar ve esneklik kaybı yaşanır ki bu da varis oluşumuna zemin hazırlar.
• Diğer Faktörler: Yüksek tansiyon ve aşırı kilolu olmak gibi durumlar da varis riskini artırır.

Varise Ne İyi Gelir?

Varis tedavisinde doktor danışmanlığıyla yapılan düzenli egzersiz, kilo kontrolü ve sağlıklı beslenme gibi yaşam tarzı değişiklikleri faydalı olabilir. Ancak kesin çözüm için mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Varis belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilecek bazı yöntemler şunlardır:

• Düzenli Egzersiz: Egzersiz, bacak kaslarınızı güçlendirerek kan akışını artırır ve varis belirtilerini hafifletebilir. Doktor kontrolünde yürüyüş, bisiklet sürme veya yüzme gibi aktiviteler önerilir.
• Kilo Kontrolü: Doktor gözetiminde kilo vermek, damarlardaki baskıyı azaltabilir.
• Sağlıklı Beslenme: Dengeli bir diyet, kilo kontrolünü sağlamaya ve varis riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bol lif, meyve, sebze ve sağlıklı yağlar içeren bir beslenme planı önerilir.
• Uygun Ayakkabı Seçimi: Yüksek topuklu ayakkabılar varisi artırabilir. Alçak topuklu ayakkabılar tercih edilmelidir, bu da baldır kaslarını çalıştırır.
• Dar Kıyafetler: Dar giysiler bel, bacaklar veya kasıklar etrafındaki baskıyı artırarak kan akışını engelleyebilir.
• Bacakların Yükseltilmesi: Varisli kişiler bacaklarını kalp seviyesinin üzerine kaldırarak kan akışını kolaylaştırabilir. Dinlenirken veya uyurken bacakların yukarıda tutulması şişlik ve ağrıyı azaltır.
• Varis Çorapları: Varis çorapları ya da kompresyon çorapları, bacaklardaki kan akışını artırarak varis belirtilerini azaltabilir.

Ayrıca, duruş pozisyonunun sık sık değiştirilmesi önemlidir. Uzun süre oturmaktan ya da ayakta kalmaktan kaçınılmalı, hareket etmek damarların kan akışını artırır.

Varis Nasıl Tedavi Edilir?

Varis tedavisi kişisel önleyici önlemler, kompresyon çorapları ve cerrahi müdahaleleri içerebilir. Varis tedavisi genelde ayakta tedavi süreçleriyle gerçekleştirilir. Uygulanan tedavi yöntemleri şunlardır:

• Yüksekte Tutma: Varisli bölgelerdeki kan akışını artırmak ve basıncı azaltmak için doktor belirlediği süre zarfında bacakları bel seviyesinin üzerine kaldırmayı önerebilir.
• Elastik Çoraplar: Destekleyici çoraplar, varisli damarları sıkıştırıp semptomları azaltabilir. Sıkıştırma, damarlardaki gerilimi azaltarak akışa yardımcı olur.
• Enjeksiyon Tedavisi: Bu yöntemle damara bir solüsyon enjekte edilir. Solüsyon sayesinde damar duvarları birbirine yapışarak zamanla yara dokusuna dönüşür ve kaybolur.
• Lazer Tedavisi: Bu yöntem, özellikle yüzeysel varislerin ve kılcal damarların tedavisinde kullanılır. Lazerle damarın iç yüzeyi tahrip edilerek kapatılır.
• Damar Ameliyatı: Cerrahi olarak varislerin çıkarılması (flebektomi), genellikle diğer tedavilere yanıt vermeyen veya ciddi durumlar için tercih edilen nadir bir yöntemdir.

Sık Sorulan Sorular

Varisli Damarların İyileşmesi Ne Kadar Sürer?

İyileşme süreci kişiden kişiye değişir. Tedavi önlemleri alınırsa, semptomların hafiflemesi genellikle birkaç hafta içinde başlar. Varislerin tamamen iyileşmesi veya belirtilerin ortadan kalkması birkaç ay veya daha uzun sürecektir. Kadınlarda hamilelikte oluşan varisler, bebeğin doğumundan sonraki iki veya üç hafta içinde kendiliğinden kaybolabilir. Bazı bireylerde, tedavi sonrasında varisler tekrar ortaya çıkabilir.

Varisli Damarlar Tekrarlar mı?

Varisli damarlar tekrarlayabilir. Genetik öykü, hormonal değişiklikler ve yaşam tarzı faktörleri tekrar oluşma riskini artırır.

Varis, birçok farklı etkene bağlı olarak gelişen ve günlük yaşamı rahatsız edebilen bir durumdur.