Dil Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Dil kanseri, baş ve boyun kanserleri arasında yer alan bir hastalıktır. Dildeki hücreler, kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğaldığında ortaya çıkar. Önlenebilir risk faktörleri arasında HPV (insan papilloma virüsü) enfeksiyonu bulunmaktadır. Tedavi genellikle cerrahi yöntemleri kapsar; ancak, kemoterapi ve radyasyon tedavisi de uygulanabilir. Erken teşhis oldukça kritik öneme sahiptir.

Dil Kanseri Nedir?

Dil kanseri, dildeki hücrelerin kontrolsüz bir biçimde büyümesi ve bölünmesi sonucu meydana gelir. Dil, çenenin boyunla birleştiği yerden başlayarak ağız tabanında son bulur. Eğer kanser, dilin ön kısmında oluşursa doktorlar buna oral kanser ya da oral dil kanseri der. Dilin arka kısmındaki kanser ise orofaringeal kanser veya dil tabanı kanseri olarak adlandırılır. Ağızda başlayan dil kanseri, boğazda başlayan dil kanserinden farklıdır ve genellikle hemen semptomlar gösterebilir. İlk belirtiler genellikle diş hekimi veya bir doktor tarafından fark edilir; çünkü ön kısım görsel olarak kolay incelenebilir.

Orofaringeal dil kanseri ise başlangıçta semptomsuz ilerleyebilir. Semptomlar ortaya çıktığında, genellikle çeşitli etkenlerden kaynaklanabilecek belirtiler taşır. Boğazda veya kulakta ağrı hissediyorsanız, doktor öncelikle kanser dışındaki nedenleri değerlendirir. Ancak, dilin arka kısmındaki kanseri görmek ve incelemek zor olduğundan erken teşhis genellikle sağlanamaz. Kanser genellikle boyundaki lenf düğümlerine yayıldıktan sonra tespit edilir. Birkaç kanser türü dilli etkileyebilir; fakat en yaygın türü skuamöz hücreli karsinomdur (SCC). Skuamöz hücreli karsinom, dış deri tabakasındaki skuamöz hücrelerde başlar. Genellikle SCC, vücudun güneşe en fazla maruz kalan bölgelerini etkiler; ancak ağız içindeki mukoza zarlarını da etkileyebilir.

Dil Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Dil kanseri, başlangıçta belirti göstermeyebilir. Doktor veya diş hekimi muayene sırasında ağızda kanser belirtilerini araştırır. Dil kanseri ağzın içinde başladığında, en sık görülen ilk belirti genellikle dilde geçmeyen bir yaradır. Diğer belirtiler arasında ağızda ağrı, kanama ve dilde bir kütle ya da kalınlaşma sayılabilir. Eğer dil kanseri boğazda meydana gelirse, ilk belirti şişmiş lenf düğümleri olabilir. Diğer belirtiler arasında kan tükürme, kilo kaybı ve kulak ağrısı bulunabilir. Ayrıca ağız, boğaz veya boynun arkasında bir kütle de olabilir. Dil kanseri belirtileri şunları içerir:

• Dilde ve ağız mukozasında kırmızı veya beyaz lekeler
• Geçmeyen boğaz ağrısı
• Boğazda yabancı bir şeyin takılı olduğu hissi
• Ağız ve dilde hissizlik
• Yemek yeme, yutma veya çeneyi ve dili hareket ettirmekte güçlük ya da ağrı
• Çene şişliği
• Ses değişiklikleri

Dil Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Dil kanseri, sağlıklı hücrelerin DNA’sındaki değişiklikler sonucu başlar. DNA, hücrelerin nasıl çalışacağını belirleyen talimatları taşır. Bu değişiklikler, hücrelerin normalde ölecekleri süreçte yaşamaya devam etmelerine neden olur ve bu da abnormal hücrelerin çoğalmasına yol açar. Böylece tümör adı verilen bir oluşum meydana gelebilir. Zamanla bu hücreler parçalanabilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Dil kanserine yol açan değişikliklerin nedenleri her zaman açık değildir. Boğazda meydana gelen bazı dil kanserlerinde, HPV (insan papilloma virüsü) etkili olabilir. HPV, cinsel temasla bulaşan yaygın bir virüstür. HPV ile ilişkili boğaz dil kanseri, HPV ile ilişkisi olmayanına göre tedaviye daha iyi yanıt verme eğilimindedir.

Dil Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Dil kanseri genellikle, rutin bir muayene esnasında bir doktor veya diş hekimi tarafından belirlenir. Teşhis için bir dizi test ve prosedür kullanılır. Hangi testlerin sizin durumunuza uygun olacağı, geçmiş tıbbi bilgilerinize ve semptomlarınıza bağlıdır. Dil kanseri teşhisi için kullanılan testler şunlardır:

• Ağız ve boğazın incelenmesi: Doktor fiziksel muayenede ağzınıza, boğazınıza ve boynunuza bakarak, dilde herhangi bir kütle olup olmadığını ve şişmiş lenf düğümleri olup olmadığını kontrol eder.
• Ağız ve boğazı incelemek için küçük bir kamera kullanma: This endoskopi adı verilen testte, ışık ve kamera bulunan ince bir tüp kullanılır. Tüp burundan sokulur ve boğaza doğru ilerletilir. Ağız ve boğazda dil kanseri belirtileri aranır. Ayrıca, ses kutusu gibi boğazın diğer kısımlarını incelemek için de kullanılabilir.
• Test için doku örneği alınması: Biyopsi adı verilen bu test, dilden hücre örneği alınmasını içerir. Farklı biyopsi prosedürleri vardır; birinde şüpheli dokudan bir parça alınırken, diğerinde ince bir iğneyle hücre örneği toplanabilir. Örnekler laboratuvara gönderilerek incelenir. Böylelikle hücrelerin kanserli olup olmadığı belirlenir.
• Görüntüleme testleri: Bu testler, vücudun görüntülerini alarak kanserin boyutunu ve konumunu gösterir. Dil kanseri teşhisinde kullanılan görüntüleme testleri, X-ışınları ile BT, MRI ve PET taramalarını içerebilir.

Bazen röntgenler ile de inceleme yapılabilir. Röntgende, baryum adlı bir sıvı kullanılarak boğazda kanser belirtilerinin kontrol edilmesi kolaylaşır. Baryum, boğazı kaplayarak görüntülemeyi kolaylaştırır. Lenf düğümlerindeki kanseri sorgulamak amacıyla ultrasonda da kullanılabilir. Ultrason, ses dalgaları kullanarak görüntü oluşturur ve kanserin boyundaki lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığını gösterebilir.

Dil Kanseri Tedavisi

Dil kanseri tedavisi genellikle cerrahi müdahale ve sonrasında radyasyon, kemoterapi veya her ikisini içerir. Doktorunuz tedavi planı oluştururken birçok faktörü, örneğin kanserin yeri ve büyüme hızını göz önünde bulundurur. Ayrıca, kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığına bakar ve kanser hücreleri üzerinde yapılan testlerin sonuçlarını değerlendirir. Dil kanseri tedavisinde şu yöntemler uygulanabilir:

• Dilin bir kısmının veya tamamının alınması için glossektomi yapılabilir. Burada cerrah, kanserli doku ile çevresindeki sağlıklı hücreleri de alır.
• Eğer dil kanseri boğazda ise, cerrahlar kanserli dokuya ulaşmak için ağızdan ve boğazdan küçük kameralar ve araçlar kullanabilir. Buna verilen isim transoral cerrahidir. Bazen bu aletler, cerrahın bilgisayar kontrolüyle kullanılan robotik kolların ucuna yerleştirilebilir. Buna ise transoral robotik cerrahi denir. Robotik cerrahiler, cerrahın ağız ve boğazın ulaşılması zor alanlarında, özellikle dilin arka kısmında ameliyat yapmasına yardımcı olur. Dilin ön kısmındaki birçok kanser ise robotik yardımsız olarak çıkarılabilir.
• Dil kanseri genellikle önce boyundaki lenf düğümlerine yayılır. Eğer kanserin lenf düğümlerine ulaştığına dair belirtiler varsa, boyun diseksiyonu ile bazı lenf düğümlerinin çıkarılması için ameliyat gereklidir. Lenf düğümlerinde kanser belirtisi olmasa bile, koruyucu tedbir olarak bazıları çıkartılabilir. Bu işlem, kanseri ortadan kaldırır ve sağlık ekibinizin başka tedavilere ihtiyacınız olup olmadığını belirlemesine yardımcı olur.
• Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini yok etmek için güçlü ışınlar kullanır. Bu enerji, X ışınlarından, protonlardan veya diğer kaynaklardan gelebilir. Radyasyon tedavisinde bir makine, belirtilen alanlara enerji ışınlarını yönlendirerek oradaki kanser hücrelerini öldürür. Bu tedavi, bazen dil kanseri için ana yöntem olur; ayrıca ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini ortadan kaldırmak için de kullanılabilir. Bazen radyasyon tedavisi ile kemoterapi eş zamanlı olarak uygulanır ve kanserin yayılma riski taşıyan lenf düğümleri gibi alanlarda tedavi yapılır.
• Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek amacıyla güçlü ilaçlar kullanır. Bu ilaçlar, hücrelerin büyümesini kontrol etmek amacıyla ameliyat öncesi kullanılabileceği gibi, kalan hücreleri yok etmek üzere ameliyat sonrası da uygulanabilir. Kemoterapi, bazen radyasyon tedavisi ile eş zamanlı yapılarak etkisini artırma amacı gütmektedir.
• Hedefli tedavi, kanser hücrelerindeki belirli kimyasallara saldıran ilaçlar kullanır. Bu kimyasalların işlevini engelleyerek hedefli tedaviler, kanser hücrelerinin ölmesine neden olabilir. Hedefli tedavi, nüksetme veya yayılma durumlarında kullanılmaktadır.
• İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini öldürmesine yardımcı olan bir ilaç tedavisidir. Bağışıklık sistemi, vücuttaki zararlı mikroplara ve hücrelere saldırarak hastalıklarla savaşır. Kanser hücreleri ise bağışıklık sisteminden gizlenerek hayatta kalabilir. İmmünoterapi, bağışıklık hücrelerinin kanser hücrelerini bulup yok etmesine yardım eder. Genellikle kanser ilerlediğinde ve diğer tedavi yöntemleri etkisiz kaldığında başvurulur.