
Gırtlak Kanserinin Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Gırtlak kanseri, larenks kanseri olarak da bilinen, solunum yollarını etkileyen kritik bir sağlık sorunudur. Gırtlak, hem solunum hem de ses oluşturma açısından önemli bir organdır. Bu kanser türü, gırtlağın içindeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasına ve tedavi edilmediğinde ağır sağlık problemlerine yol açabilir.
Gırtlak Kanseri Tanımı
Gırtlak kanseri, larenks dokusundaki anormal hücre büyümesi ile kendini gösteren ve solunum ve ses oluşturma gibi temel işlevleri etkileyen bir kanser türüdür. Tümörler, ses tellerinin üzerinde, altında veya gırtlağın farklı bölgelerinde oluşabilir. Zamanla bu tümörler, tiroid bezine, trakeaya, yemek borusuna ve boyundaki lenf düğümlerine gibi yakın dokulara yayılabilir.
Gırtlak Kanseri Belirtileri
Larenksin normal işlevlerini engelleyebilen gırtlak kanseri belirtileri, kanserin evresine ve etkilenen bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Özellikle erken evrelerde belirti vermeden ilerleyebilir. Gırtlak kanseri belirtileri şu şekildedir:
- Ses kısıklığı: Eğer kanser ses tellerini etkilerse, kalıcı ses kısıklığı ve değişim meydana gelebilir. Bu, en yaygın belirtiler arasında yer alır.
- Kronik boğaz ağrısı: Boğazda hissedilen ağrı, yutak ve gırtlağın derin bölgelerine kadar yayılabilir.
- Yutma güçlüğü (disfaji): Gırtlak kanserindeki tümör, yeme işlemini zorlaştırabilir. Katı gıdalarla yutma güçlüğü daha belirgin hale gelebilir, bu durum kilo kaybına yol açabilir.
- Nefes alma zorluğu: Gırtlaktaki tümör büyüdükçe hava yolu daralabilir. Bu durum, kişi için nefes almayı zorlaştırabilir.
- Boyunda belirginleşen damarlar (juguler ven dolgunluğu): Kanserli lenf bezlerinin büyümesi nedeniyle boyun bölgesindeki damarlar gözle görülür hale gelebilir.
- Kronik öksürük ve kanlı balgam: İleri evre gırtlak kanserinde bu belirtiler ortaya çıkabilir, tümör hava yollarını tahriş ettiğinde ve kan damarlarına yayıldığında gerçekleşir.
- Ağız kokusu: Gırtlakta sıvı ve atıkların birikmesi, nekroz veya enfeksiyon nedeniyle ağız kokusu oluşabilir.
Ayrıca kulak ağrısı, halsizlik, kilo kaybı ve boyunda veya boğazda ele gelen kitle gibi belirtiler de gözlemlenebilir. Bu tür belirtileri yaşayanların uzman bir doktora başvurması önemlidir.
Gırtlak Kanseri Nedenleri
Gırtlak kanseri, larenks hücrelerinin anormal büyümesiyle oluşur ve bu gelişimde bir dizi faktör etkilidir. HPV enfeksiyonu, yaş, cinsiyet, beslenme alışkanlıkları, çevresel etkenler, genetik ve hormonal etmenler gırtlak kanserinin gelişiminde etkilidir. Gırtlak kanserinin başlıca nedenleri ve risk faktörleri şunlardır:
- Human papilloma virüsü (HPV) ağız ve gırtlak kanserine neden olabilir.
- Asbest, kömür, odun tozu, nikel, sülfürik asit dumanları, formaldehit ve izopropil alkol gibi zararlı maddelerle çalışmak gırtlak kanseri riskini artırabilir.
- Yetersiz beslenme ve düşük meyve-sebze alımı larenks kanseri riskini artırabilir.
- Kronik reflü hastalığı riski artışı: Mide asidi gırtlak dokusuna zarar vererek kanser olasılığını artırabilir.
- Yaş ilerledikçe gırtlak kanseri riski artar; erkekler kadınlara göre daha fazla risk altındadır.
Gırtlak Kanseri Evreleri
Gırtlak kanserinin ne kadar yayıldığını belirlemek için evreleme işlemi uygulanır. Bu süreç, sıfırdan beşinci evreye kadar olan aşamaları kapsar ve tümörün boyutu, yayılma derecesi ve tedavi seçenekleri dikkate alınarak belirlenir. Gırtlak kanseri evreleri şunlardır:
- Evre 0: Karsinoma in situ olarak adlandırılan bu evrede, kanser hücreleri yüzeyde bulunur ve tamamen iyileştirilebilir.
- Evre 1: Kanser gırtlağın derin dokularına ulaşır, ancak komşu lenf düğümlerine yayılmamıştır. Semptomlar genellikle hafif seyreder.
- Evre 2: Bu evrede tümör, mukoza altı ve kıkırdak dokulara yayılmıştır. Kanserin yayılma sürecinin durdurulması gereklidir.
- Evre 3: Kanser, komşu dokulara ve lenf düğümlerine metastaz yapabilir. Belirtiler daha belirgin hale gelir.
- Evre 4: Kanser, gırtlağın çevresindeki dokulara ve organlara metastaz yapabilmektedir. Semptomlar genellikle daha belirgin olup ses kısıklığı, yutma güçlüğü, kilo kaybı ve kan tükürme gibi belirtiler gözlemlenir.
Gırtlak Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Gırtlak kanseri, erken evrelerinde belirtiler gösterebileceği gibi hafif semptomlarla da kendini gösterebilir. Bu nedenle, erken teşhis oldukça kritik bir öneme sahip. Gırtlak kanseri teşhisi şu adımları içerir:
- Teşhis genellikle bir kulak burun boğaz uzmanı veya onkolog tarafından yapılır. Doktor, hastanın semptomlarını değerlendirir ve fizik muayene ile gırtlağındaki anormallikleri inceler.
- Kan testleri: Farklı kan testleri, gırtlak kanserinin seyrini izlemek ve tedaviye yanıtı değerlendirmek için kullanılabilir.
- Görüntüleme testleri: Kanserin boyutunu ve yayılma derecesini değerlendirmek için BT veya MR taramaları yapılabilir. Ayrıca, PET taraması kanserin vücutta yayılıp yayılmadığını kontrol etmek için uygulanabilir. Her testin kendine has özellikleri ve avantajları vardır, bu nedenle uzman doktorlar, durumu değerlendirerek birkaç farklı yöntem kullanabilir.
- Laringoskopi: Gırtlağı görüntülemek için ince bir endoskop, ağız veya burun yoluyla gırtlağa yerleştirilir. Uzman, laringeal yapıları detaylı bir şekilde inceleyebilir ve işlem lokal anestezi altında gerçekleştirilir.
- Biyopsi: Şüpheli dokuların çıkarılmasını ve incelenmesini kapsar. Bu işlem, kanserin varlığını ve türünü belirlemek açısından önemlidir.
Son güncelleme tarihi: 17 Nisan 2024
Yayınlanma tarihi: 17 Nisan 2024