Boyun Fıtığı: Tanımı, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Boyun fıtığı, servikal omurganın disklerinden birinin dışarıya doğru çıkıntı yapması ya da jölemsi bir yapının sızdırılması durumu olarak tanımlanır. Genellikle, disklerin iç kısmının dışa doğru sızmasıyla meydana gelir. Bu durum, bireylerde çok farklı şekillerde ağrıya neden olabilir; ancak bazı hastalarda hiç ağrı görülmeyebilir. Ağrının yanı sıra, kol ve elde uyuşma ya da güçsüzlük de gözlemlenebilir. Boyun fıtığı, kas zayıflığı, travmalar ya da boyun yaralanmaları kaynaklı olabilir. Tedavi seçenekleri arasında dinlenme, egzersiz, fizik tedavi ve ağrı kesici ilaçlar yer alır; fakat daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale gereklidir.

Boyun Fıtığı Nedenleri Nelerdir?

Omurga kemikleri arasındaki diskler, yumuşak, jel benzeri merkezle daha sert bir dış katmana sahiptir. Zamanla veya travmatik hasarlar sonucunda bu dış katman zayıflar ve çatlayabilir. Zayıflayan bölgelerden sızan disk çekirdek sıvısı, omur sinirlerine baskı yapabilir. İşte boyun fıtığının bazı nedenleri:

• Yaşlanma: Yaşlanma sürecinde, disklerin sıvı içeriği azalır ve elastikiyet kaybı yaşanır. Bu durum, disklerde hasara neden olabilir.
• Aşırı yüklenme: Uzun süreli ağır yük kaldırma, tekrarlayan hareketler yapma ya da kötü duruş alışkanlıkları boyun disklerine zarar verebilir.
• Travma ve kazalar: Boyun bölgesine gelen travmatik yaralanmalar, kaza sonrası düşmeler veya araç kazaları disklerin hasar görmesine yol açabilir.
• Anormal duruş pozisyonları: Uzun süre düzensiz boyun ve sırt pozisyonlarında durmak, disklerin zorlanmasına ve hasar görmesine yol açabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, omurga üzerindeki baskıyı artırarak boyun fıtığı oluşumuna sebep olabilir.

Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Boyun fıtığı belirtileri, fıtığın yeri ve durumu ile değişir. Ağrının şiddeti ve konumu, her bireyde farklılık gösterebilir. Boyun fıtığında ağrı, genellikle koldan aşağıya ve bazen elde hissedilir. Özellikle başı çevirdiğinizde ya da eğildiğinizde omuzlarda ve boyunda ağrılar hissedilebilir. Belirtilerden bazıları:

• Boyunda ağrı: Boyun fıtığı olan kişilerde en yaygın belirti, boyun bölgesinde ağrıdır. Bu genellikle boynun alt kısmı veya omuzlardan başlayarak kola yayılabilir.
• Omuz ve kol ağrısı: Sinir basısı nedeniyle omuzlarda ya da kollarda yanma, karıncalanma veya ağrı hissedilebilir. Ayrıca, bu bölgedeki zayıflık ve güçsüzlük de görülebilir.
• Baş ağrısı: Boyun fıtığında yaygın görülen bir diğer belirti baş ağrısıdır. Bu ağrı genellikle boyundan başlayarak başın arka kısmına ya da şakaklara yayılır.
• Uyuşma ve karıncalanma: Boyun bölgesindeki fıtık, omurga sinirlerine baskı yapabilir. Bu da kol, el ya da parmaklarda uyuşma ve karıncalanmaya neden olabilir.
• Kol ve elde zayıflık: Boyun fıtığı, kol ve el kaslarını etkileyerek güçsüzlüğe yol açabilir; bu da eşyaları tutma ya da kavrama zorluğu yaratabilir.
• Boyunda sertlik: Boyun fıtığı olan kişilerde boyun sertleşmesi ve hareket kısıtlılığı olabilir. Hareket sırasında ağrı ya da sertlik hissedilebilir.
• Sinir basısı belirtileri: Sinir basısı durumunda, boyun fıtığı belirtileri arasında bel ya da bacaklarda ağrı, zayıflık veya karıncalanma görülebilir.

Boyun Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?

Boyun fıtığı teşhisi, uzman bir doktor tarafından kapsamlı bir muayene ile başlar. Fizik muayenede doktor, ağrı semptomlarını, kas reflekslerini ve kas gücünü değerlendirir. Kesin tanı koymak için aşağıdaki testler kullanılabilir:

• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Boyun fıtığı teşhisinde yaygın olarak kullanılan en etkili görüntüleme testi MRG’dir. Bu test, fıtıklaşmış diskleri ve omurilik kanalındaki baskı durumlarını tespit etmeye yardımcı olur.
• Röntgen: X-ışınları, omurganın görüntülerini oluşturur ve omurlar arasındaki mesafe, kemik dejenerasyonu ve omurga eğriliğini değerlendirir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): BT taraması, doktorun omurga kemiklerini incelemesini sağlar. Bu test, disklerin durumu ve omurilik kanalındaki daralma gibi yapısal değişiklikleri değerlendirir.
• Miyelogram: Miyelogram, BT taraması için omurga boya enjeksiyonu ile gerçekleştirilir. Enjekte edilen boya ile omurga kanalı daralmaları incelenir.
• Elektromiyogram (EMG): Bu test, sinirlerin ve kasların işlevselliğini değerlendirmek için kullanılır. Test sırasında, iğnelerle çeşitli kaslar üzerinde sinir etkisi belirlenmeye çalışılır.

Boyun Fıtığı Tedavisi

Ciddi semptomlar göstermeyen hafif vakalarda boyun fıtığı tedavisi genellikle konservatif yöntemlerle başlar ve doktor önerisi ile steroidal olmayan anti-inflamatuvar ilaçlar ve dinlenme içerebilir. Çoğu hasta, bu tedavileri uyguladıktan sonra normal aktivitelerine dönmektedir; ancak bazıları için daha ileri tedavi gerekebilir. Ciddi durumlarda ise steroid enjeksiyonları veya cerrahi müdahale gerçekleştirilebilir. Boyun fıtığı tedavisinde kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:

• İlaç tedavisi: Ağrıyı ve iltihabı hafifletmek amacıyla doktor tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir. Nonsteroid anti-inflamatuvar ilaçlar (NSAID) ve ağrı kesiciler sıklıkla kullanılmaktadır.
• Fizik tedavi: Boyun fıtığı tedavisinde fizik tedavi uygulamaları, hastanın boyun kaslarını güçlendirmek ve esnekliği artırmak için kullanılır.
• Enjeksiyon tedavileri: Bazen doktor, steroid enjeksiyonları ya da lokal anestezikler ile sinir köklerine doğrudan uygulama yaparak ağrıyı ve iltihabı azaltabilir.
• Cerrahi müdahale: Ciddi semptomlar gösteren hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu karar, doktor ile hastanın birlikte değerlendirmesiyle alınır. Cerrahi seçenekler arasında diskektomi, mikrodiskektomi, disk dekompresyonu ve boyun füzyonu gibi yöntemler bulunmaktadır.