Diyabet Hastaları İçin Beslenme Rehberi: Ne Yemeli ve Nasıl Olmalı?
Beslenme, insanların yaşamlarının her alanını etkileyen bir unsurdur. Ancak bazı durumlarda beslenme alışkanlıkları özel bir önem taşır. Bazı hastalıkların olumsuz etkilerinden korunmak, genellikle doğru beslenme yöntemleri ile mümkündür. Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet de bu durumlara örnek gösterilebilir. Uygun beslenme ile diyabet hastalığını kontrol altına almak mümkündür. Diyabet hastalarının nasıl beslenmesi gerektiğini araştırarak en doğru beslenme şekline ulaşmanız gerekmektedir.
Diyabet Hastalığı Nedir?
Diyabet, diğer adıyla şeker hastalığı olarak bilinen diabetes mellitus; insülin hormonunun yeterince salınamaması, sağlanamaması ya da etkili bir şekilde çalışmaması durumunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın en belirgin belirtileri şunlardır:
- Ağız kuruluğu ve aşırı su içme isteği
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Gece idrara kalkma
- Geçmeyen yaralar
- Anormal kilo kaybı veya kilo alımı
Şeker Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Beslenme, diyabet tedavisinin en kritik bir parçasıdır. Bu nedenle bireylerin düzenli ve sık aralıklarla beslenmeleri şarttır.
Diyabetli bireylerin yeterli ve dengeli bir şekilde beslenebilmeleri için tüm besin ögelerinden önerilen miktarda, enerji ihtiyaçlarına göre almaları gerekmektedir. Öğün atlamak son derece sakıncalıdır. Öğün düzeni, üç ana ve üç ara öğün olarak planlanmalı; az ama sık yemek yenmelidir. Bireyin porsiyon kontrolü ise yaşına, cinsiyetine, kilosuna, genel sağlık durumuna ve günlük aktivitesine göre ayarlanmalıdır.
Lifli gıdalar, kanda bulunan şeker düzeyini kontrol altında tutar. Diyabet hastası diyetinde tercih edilen besinler lif açısından zengin olmalıdır. Bu şekilde insülin salınımı artırılır ve diyabet riski düşer.
Karbonhidratlar, kan şekerini diğer gıdalara göre daha fazla yükseltir. Bu nedenle diyabet hastalarının karbonhidratı dikkatli bir şekilde tüketmesi gerekmektedir. Birey, günlük enerji ihtiyacının yarısını karbonhidratlardan karşılamalıdır.
Şeker Hastaları Ne Yemeli?
Kan şekerinin dengelenmesi için ana öğünlerde mutlaka yoğurt, ayran veya cacık gibi besinler tüketilmelidir. Bu tercih, kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselmesini ve düşmesini önleyerek kontrolü kolaylaştırır. Glisemik indeksi düşük olan, kan şekerini yükseltmeyen bulgur pilavı tercih edilmeli, üzüm yerine elma tüketilmelidir. Ana öğünlerde kesinlikle esmer ekmek tercih edilmelidir.
- Az yağlı veya yağsız süt ürünleri
- Brokoli, havuç, yeşil yapraklı sebzeler, biber ve domates gibi sebzeler
- Portakal, kavun, kivi, greyfurt, elma ve muz gibi meyveler
- Çavdar ve tam buğday unundan yapılan tam tahıllı ürünler
- Bulgur gibi baklagiller
- Fındık, ceviz ve badem gibi kuru yemişler
Şeker Hastaları Ne Yememeli?
Kan şekerini olumsuz etkileyen tereyağı, iç yağ, kuyruk yağı, salam, sosis, sakatat, yağlı yiyecekler ve kızartmalar şeker hastaları tarafından kesinlikle tüketilmemelidir. Paketli gıdalardan kaçınılmalıdır. Ayrıca, içinde basit şeker bulunan tatlılar, pastalar, kekler ve börekler de tüketilmemelidir.
Diyabet Hastalığında Şeker Tüketiminin Sınırlandırılması
Diyabet hastalığında şeker tüketimine dikkat edilmesi ve kısıtlanması son derece önemlidir. Aşırı şeker tüketimi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hastalar, şekeri mümkün olduğunca hayatlarından çıkarmalıdır. Ana enerji kaynağı olan şekerin yerine karbonhidratlar konulmalıdır. Bunun yanı sıra, günlük kalori alımı ve kan şekeri dengelendiği sürece şeker hastaları tatlı tüketebilirler.
Rafine şekerden uzak durulması için şeker isteği farklı yollarla azaltılmalıdır. Şeker isteğini azaltmanın etkili bir yolu tarçındır. Suyunuza bir çubuk tarçın atarak şeker isteğinizi azaltabilirsiniz.
Diyabet Hastalarında Beslenme İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Diyabet hastaları şeker yiyebilir mi?
Diyabetlilerin sakkaroz ve benzeri şekerleri kullanmamaları gerekmektedir. Bunun yerine kimyasal tatlandırıcılar tercih edebilirler.
Şeker yerine alternatif olarak hangi tatlandırıcılar kullanılabilir?
Şeker hastalarının şeker yerine tatlandırıcı kullanması faydalıdır. Tablet ve toz formda kullanılabilen aspartam, şeker yerine geçebilecek bir alternatif olarak tercih edilebilir.
Diyabet hastaları tatil ve özel etkinliklerde nasıl beslenmeli?
Özel günlerde ve tatillerde yüksek kalorili yiyecek tüketilmek istendiğinde, diğer öğünlerle dengeleme yaparak günlük kalori ihtiyaçları tamamlanmalıdır.
Tip 2 diyabet hastaları nasıl beslenmeli?
Tip 2 diyabet hastalarının, kan şekerini dengede tutmak için bir beslenme programına uymaları gerekmektedir. Bunun için az ve sık beslenmeli, uzun süre aç kalmamaya özen göstermelidirler. Lifli ve antioksidan içeren gıdaları tüketmeleri faydalıdır.
Şeker hastalığına iyi gelen besinler nelerdir?
Şeker hastalığına iyi gelen gıdalar arasında ıspanak, brokoli, zeytinyağı, tatlı patates, yaban mersini, domates, tarçın ve hurma bulunmaktadır.
Şeker hastaları hangi meyveleri yiyebilir?
Aşırı miktarda meyve yemek, kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. Bu nedenle meyve tüketiminde porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir. Bireyler, çilek, yaban mersini, karadut, portakal ve mandalina gibi antioksidan zengin meyveleri tercih edebilir.
Şeker hastaları hangi ekmeği yemeli?
Hastaların beyaz ekmekten uzak durmaları gerekmektedir. Beyaz ekmek yerine lif açısından zengin tam buğday, yulaf ve kepek ekmekleri diyabetli bireyler için en uygun seçimdir.
Kan şekerini düzenleyen yiyecekler nelerdir?
Kan şekerini dengeleyen yiyeceklerden biri tarçındır. Suyunuza tarçın eklenmesi, kan şekerinin düzenlenmesine büyük katkı sağlar. Yoğurt ve yoğurt ürünleri de kan şekerini dengelemekte etkilidir.