Portakalın Yararları Nedir? Portakal Kabuğu Çayı Nasıl Hazırlanır?
Portakal, hem tadı hem de besin değeriyle dünyanın en çok sevilen meyveleri arasındadır. Bol lif, C vitamini, tiamin, folat ve antioksidan içerir. Bu besinlerin zenginliği sayesinde kalp hastalığı, böbrek taşları ve anemi gibi durumlara karşı koruma sağlar. Orta boy bir portakal, günlük C vitamini ihtiyacınızın %80’ini karşılar ve bağışıklık sisteminizi destekler. Kalori açısından düşük olan bu meyve, kolajen üretimini artırarak cilt sağlığınızı korur. Ayrıca iltihabı azaltarak hastalıklara karşı koruma sağlar. Portakalı doğal haliyle yemeyi tercih etmek, suyundan veya reçelinden daha sağlıklıdır. Portakal kabuğu da oldukça faydalıdır ve kekler, tatlılar veya çay olarak tüketilebilir.
Portakalın Faydaları
C Vitamini Bakımından Harika Bir Kaynak
Orta boy bir portakal, günlük C vitamini ihtiyacınızın %80’ini karşılar. Yeterli C vitamini alımının önemi: (1)
- Bağışıklık sistemini güçlendirir,
- Kolajen üretimini destekler,
- İltihabı azaltır,
- Egzersiz ve dinlenme esnasında yağ yakımını artırır.
- Demir emilimini artırarak kansızlığa
- Yaşlanmaya karşı etkili bir antioksidan görevi üstlenir.
- Mutluluk ve uyku için gerekli serotonin hormonunun üretiminde rol oynar.
Antioksidan nedir, ne işe yarar? Hangi besinlerde bulunur?
Kalp Hastalıklarına Karşı Koruma Sağlayabilir
Kalp hastalıkları, küresel ölçekte en yaygın erken ölüm sebeplerindendir. Araştırmalar, portakaldaki flavonoidlerin (özellikle hesperidin’in) kalp sağlığına potansiyel faydalar sağladığını gösteriyor. (2)
Portakal, iyi bir lif ve potasyum kaynağıdır ve>sodyum içermez. Lif, kan kolesterol seviyelerini düşürürken, potasyum kan basıncını düşürerek koruma sağlar.
Böbrek Taşlarını Önlemeye Yardımcı Olabilir
Portakal ve suyundaki sitrik asit ve sitrat, böbrek taşları için önerilen potasyum sitrat ile benzer bir etki gösterir. Portakal suyu böbrek taşlarının oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir. (3)
Anemiyi Önlemeye Yardımcı Olabilir
Anemi genellikle demir eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Portakal yüksek demir içeriğine sahip olmasa da, bol miktarda C vitamini (askorbik asit) ve sitrik asit sayesinde vücudun demir emilimini artırır. Demir açısından zengin yiyeceklerle birlikte tüketildiğinde anemiyi önlemeye destek verebilir.
Anemi (kansızlık) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Cilt Sağlığınızı Korur
Yüksek C vitamini içeriği sebebiyle portakal, cilt sağlığını destekleyen ve onaran kolajen üretiminde önemlidir. Yeterli C vitamini kullanımı, cildin elastikiyetini artırarak daha sağlıklı ve pürüzsüz görünmesini sağlar.
Portakalın Besin Değeri
Orta boy bir portakal (yaklaşık 130 gram) içindeki besin öğeleri:
- Kalori: 60
- Lif: 3 g (günlük ihtiyacın %9’u)
- Yağ: 0 g
- Sodyum: 0 g
- Şeker: 12 g
- Protein: 1 g
- Karbonhidrat: 15,4 g
- C vitamini: 70 mg (günlük ihtiyacın kadınlar için %93’ü, erkekler için %77’si)
Folik asit nedir? Folat vitaminin faydaları ve gebelikte kullanımı
- Kalsiyum: Günlük ihtiyacın %6’sı
- Potasyum: 237 mg (günlük ihtiyacın %5’i)
- B1 vitamini: Günlük ihtiyacın %11’i
- Folat: Günlük ihtiyacın %10’u
Portakalın ana karbonhidrat kaynağı, basit şekerler (glikoz, fruktoz, sükroz gibi) bulunmaktadır. Bu şeker içeriğine rağmen portakalın glisemik indeksi düşüktür, böylece kan şekerinin yükselmesini önler.
Portakal ayrıca sağlık faydalarının büyük çoğunluğundan sorumlu olan karotenoidler ve flavonoidler açısından zengin bir kaynaktır.
Portakal ve Portakal Suyu Kalori
Portakal suyu, dünya genelinde en yaygın içeceklerden biridir. Ancak bütün bir portakal ile kıyaslandığında, 240 ml (bir bardak) portakal suyu, önemli ölçüde daha az lif içerir ve neredeyse iki kat daha fazla kaloriye sahiptir. Bir orta boy ağaç portakalda yaklaşık 60 kalori bulunurken, bir bardak portakal suyu 110 kalori içerir. Ayrıca, 2 tam portakalla karşılaştırıldığında benzer miktarda doğal şeker bulundurur ve daha az doyurucudur.
Bu nedenle, diyet uzmanları, meyve suyundan ziyade portakalın kendisini tercih etmenizi tavsiye etmektedir.
Portakal Suyunu Kimler Tüketmemelidir?
Eğer beta bloker (yüksek tansiyon ilacı) kullanıyorsanız, portakal suyunuzu sınırlandırmalısınız. İçerdiği yüksek potasyum, böbreklere zarar verebilir. Ayrıca, portakal suyu yüksek şeker ve kalori içeriği sebebiyle, diyabetik hastalar ya da kilo vermek isteyenler için önerilmemektedir.
Greyfurt nasıl tüketilmeli? Faydaları nelerdir? Yağı ve suyu neye iyi gelir?
Portakal Türleri
- Göbekli Portakal (Navelina): C vitamini bakımından zengin, asidik içeriği düşük ve hafif tatlı-tatlı lezzete sahiptir. Çekirdek içermez ve kolay soyulabilir. Alt kısmı göbek deliğine benzer, dolayısıyla meyvenin içinde küçük bir “mini portakal” bulabilirsiniz.
- Kan Portakalı: Parlak kırmızı renkti, mandalinadan biraz büyük ve sulu bir türdür, soyması da oldukça kolaydır.
- Şeker Portakalı: Asidik içeriği düşüktür ve tatlı bir tadı vardır ama çok lezzetli değildir. Hızla bozuldukları için az üretilmektedir ve daha çok meyve suyu yapımında kullanılır.
- Sevilla: Yüksek asidik içeriğe sahip ve ekşidir. Atıştırmalık olarak tercih edilmese de reçel ya da salata sosu yapımında kullanılır.
- Bergamot Portakalı: Portakal boyutunda ve misket limonuna benzer sarı veya yeşil renkte bir bitkidir. Acı ve asidik tadı sebebiyle yenmeye uygun değildir; kabukları parfüm yapımında ve çaylara lezzet katmak için kullanılır.
- Cara Cara Göbek Portakalı: Kırmızı etli bir göbek portakalıdır; tatlı, sulu, asidik oranı düşük ve lezzetlidir.
- Valencia: İnce kabuklu ve oldukça sulu bir portakal türüdür; çekirdekli olup atıştırmalık ve meyve suyu için oldukça uygundur.
Portakal Nasıl Saklanır?
Portakalı birkaç gün içinde tüketmeyi planlıyorsanız, doğrudan güneş ışığından uzak bir ortamda oda sıcaklığında saklayabilirsiniz. Daha uzun süre dayanmasını isterseniz, buzdolabının sebzelik kısmına yerleştirin.
Portakal Kabuğunun Faydaları
Portakal kabukları, lif, C vitamini ve polifenoller gibibitki bileşikleri bakımından oldukça zengindir. Meyveye göre yaklaşık 3 kat daha fazla C vitamini ve 4 kat daha fazla lif içermektedir. Ayrıca iyi bir provitamin A, folat, riboflavin, tiamin, B6 vitamini ve kalsiyum kaynağıdır. (4)
Araştırmalar, portakal kabuklarının, meyveye göre çok daha yüksek polifenol içerdiğini ortaya koymaktadır. Bu polifenoller, tip 2 diyabet, obezite ve Alzheimer hastalığı gibi birçok kronik durumun önlenmesine ve yönetilmesine yardımcı olabilir.
Limonun faydaları nelerdir? Limon suyu ve kabuğu neye iyi gelir?
Ek olarak, cilt kanseri gibi hastalıklara karşı koruyucu olduğu tahmin edilen bir bileşen olan limonen içerir. (5)
Portakal Kabuğunu Nasıl Tüketmeliyiz?
- Pestisit kalıntılarını azaltmak için portakalları sıcak su ile yıkayın veya organik portakal tercih edin.
- Kabukların sert dokusu ve yüksek lif içeriği nedeniyle sindirimi zor olabilir. Ayrıca tadı acıdır ve çiğneme zorluğu yaratabilir. Büyük parçalar halinde yemek yerine, salatalara, yemeklere, keklere veya soslara rendeleyerek ekleyin.
Portakal Kabuğu Nasıl Kurutulur?
Organik göbek portakalları kurutma için idealdir çünkü pestisit kalıntısı içermez ve kabukları kalın olduğu için daha kolay soyulabilir. Bu kurutma yöntemiyle diğer narenciyelerin (limon, mandalina, greyfurt vb.) kabukları da kurutulabilir.
Yapılışı:
- Keskin bir sebze soyucu ile kabuğu, beyaz kısımlara girmeden, yüzeyden yukarıdan aşağıya doğru şeritler halinde soyun. Beyaz kısmıyla soyarsanız kabuklar acı olur ve kuruma süreci zorlaşır.
- Soyduğunuz şeritleri yaklaşık 3 mm boyutunda dilimleyin. (Açık havada kurutacaksanız dilimlemeyin.)
Açık Havada Portakal Kabuğu Kurutma
- Şeritleri, iç kısımları yukarı bakacak şekilde bir tepsiye dizin.
- 3-4 gün boyunca oda sıcaklığında ya da açık havada ilgi iyi olan, güneş alan bir yerde kuruması için bırakın.
- Kabuklar gevrekleşip nemini kaybettiğinde, hava geçirmez bir kapta serin bir ortamda veya buzdolabında saklayın.
Fırında Portakal Kabuğu Kurutma
- Dilimlediğiniz kabukları yağlı kağıt serili bir fırın tepsisine tek katman haline yerleştirin.
- 90-95 °C fırında; kabuklar kıvrılıp sertleşene kadar, 25-30 dakika pişirin.
- Fırından çıkarın ve tamamen soğumasını bekleyin.
- Daha sonra hava geçirmez bir kapta buzdolabında 3 aya kadar saklayın.
Portakal Kabuğu Çayı Nasıl Yapılır?
Yapılışı:
- Taze portakal kabuğu kullanıyorsanız, bunları 1 cm boyutunda parçalar halinde doğrayın. Kurutulmuş kabuk kullanıyorsanız, havanda ezin.
- Suyu ve portakal kabuklarını bir tencereye koyup kaynatın.
- Su kaynadıktan sonra içine çubuk ya da toz tarçını ekleyip 10 dakika kadar kaynatmaya devam edin.
- Kabukları süzdükten sonra çayı hafifçe soğumaya bırakın.
Tarçın neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Ballı tarçın çayının faydaları
Portakalın Zararları
Portakal genellikle tüketimi güvenli bir besin olarak kabul edilir. Fakat bazı durumlarda;
- Nadir olarak alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
- Asidik bir meyve olduğundan, mide ekşimesi yaşayan bireylerde belirtileri kötüleştirebilir.
- Beta bloker kullanıyorsanız, aşırı portakal tüketimi potasyum alımınızı artırarak böbrek hasarına yol açabilir.
- Aşırı C vitamini, alüminyum içeren bazı ilaçların emilimini engelleyebilir ya da hormon replasman tedavileri sırasında östrojen seviyelerini artırabilir.
- Portakal suyu yüksek şeker içeriği nedeniyle kilo alımına katkıda bulunabilir.
Portakal Ne Kadar Yenmeli?
Fazla portakal yemek C vitamini aşımına sebep olmaz; bunun için yaklaşık 40 tane yemelisiniz. Fakat, portakalın yüksek lif içeriği nedeniyle eğer liflere karşı hassas iseniz, günde bir adetten fazla yerseniz reflü, kabızlık, ishal veya karın ağrısı gibi sindirim problemleri ile karşılaşabilirsiniz.