Geniz Eti Belirtileri ve Ameliyat Süreci Nasıl İlerler?

Geniz eti, üst solunum yolunun burun ile boğaz arasındaki lenfatik dokudur.

Geniz eti, üst solunum yolu boyunca burun ile boğaz arasında bulunan, sağlıklı bireylerde mevcut olan ve bağışıklık sisteminin bir parçası olan küçük ama önemli bir bezdir. Geniz eti, yumuşak, genellikle kırmızı ve gözle görünmez bir dokudur. Mikropları tutarak vücudun savunma mekanizmasında önemli bir rol oynar.

Özellikle çocuklar ve bebekler için enfeksiyonlarla savaşmada yardım eder. Geniz eti (adenoid), bebeklik ve çocukluk döneminde büyüyüp, 5 yaşından sonra küçülmeye başlar ve yetişkinlikte tamamen azalır.

Geniz Eti Büyümesi Nasıldır? Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?

Geniz eti, Waldeyer halkasını oluşturan lenfatik dokular arasında yer alır. Bu yapılar: geniz eti, iki bademcik, iki tubal tonsil (östaki kanalının ağzında) ve bir lingual tonsil (dil kökünde) bulunmaktadır. Waldeyer halkası, bağışıklık sisteminde önemli bir rol oynamaktadır ve dışarıdan gelen mikroorganizmalar geniz etinin büyümesine yol açar.

Geniz eti büyümesi, geniz etinin şişmesi anlamına gelmekte olup, genellikle çocuklarda gözlemlenir. Bağışıklık güçlendikçe, hastalıklara karşı savaşma becerileri geliştikçe geniz eti küçülmeye başlar; ancak bazı durumlarda büyümeye devam edebilir.

Geniz Eti Büyümesini Etkileyen Faktörler:

Alerjiler: grip, nezle, alerjik rinit ve bahar alerjileri geniz etinin büyümesine sebep olabilir.

Solunum yolu enfeksiyonları: burada yerleşen virüsler, boğazla birlikte geniz etini de etkilemektedir.

Kimyasallara maruz kalma: tozlu alanlar, kimyasal maddelerin bulunduğu bölgeler ve sigara dumanı geniz etinin büyümesine yol açabilir.

Genetik faktörler: doğum öncesinde başlayan ve doğum sonrası da devam eden geniz eti büyümesi olabilir.

Büyümüş geniz eti belirli belirtilerle kendini gösterir.

• Ağızdan nefes alma
• Uykuda hırıltılı sesler çıkarma, horlama
• Ağzı açık uyuma
• Burun tıkanıklığı, genizden konuşma
• Burun akıntısı, geniz akıntısı
• Ağız kokusu
• Kulaklarda dolgunluk hissi

Geniz eti büyümesi olan kişiler, üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında nefes almakta zorlanabilir, hırıltılı solunum yapabilir ve konuşurken tıkanma yaşayabilirler.

Ayrıca, geniz etinin şişmesi üst solunum yolu tıkanıklığı ile birlikte çocuklarda uyku apnesine yol açabilir ve büyüme hormonunun salgılanmasını azaltabilir. Bu, çocuklarda büyüme geriliğine neden olabilir.

Geniz etinin sebep olduğu rahatsızlıklar şunlardır:

• Sık üst solunum yolu enfeksiyonları
• Orta kulak iltihabı
• Ağzı açık uyuma nedeniyle ağız ve diş yapısında bozulma
• Büyüme geriliği

Geniz Eti Büyümesi Tedavisi ve Ameliyatı

Doktorlar geniz eti teşhisi koymak için fiziksel muayene, uyku çalışmaları, nazal endoskopi ve kültür testleri gibi yöntemler kullanabilirler.

Fiziksel muayenede boğaz, kulaklar ve boyun kontrol edilirken, hastanın tıbbi geçmişine dair bilgiler toplanır. Büyümüş geniz eti, uyku problemleri ve horlama gibi durumlara yol açıyorsa uyku çalışmaları yapılması gerekebilir. Nazal endoskopi ile burun yolundan girilerek geniz etinin durumu incelenir ve ilgili bölgeden alınan örnekler ile bakteri analizi yapılır.

Muayene sonucunda geniz eti teşhisi konulduğunda, hasta için genel durumu göz önünde bulundurulur. Günlük yaşamında geniz etini büyütebilecek etkenlere maruz kalan kişiler için antihistaminik veya nazal kortikosteroid sprey önerilebilir. Eğer şişlik bakteriyel enfeksiyona bağlı ise antibiyotik tedavisi uygulanır.

Eğer tedavi ile geniz eti küçülmez ya da sık sık büyüme gösterirse, geniz eti ameliyatı (adenoidektomi) gerekebilir.

Geniz eti ameliyatı için bazı koşulların var olması gerekmektedir. Bunlar:

• Uyku apnesi
• Uzun süren burun tıkanıklığı
• Sinüzit
• Solunum güçlüğü

Bu tür durumların uzun süre görülmesi halinde geniz eti ameliyatı düşünülmelidir.

Geniz eti ameliyatı her yaş grubuna uygulanabilmektedir ve genellikle bademcik ameliyatı ile birlikte gerçekleştirilir. Bu işlem çocuklarda en sık yapılan cerrahi müdahaledir.

Ameliyat genel anestezi altında, yaklaşık 30-40 dakika sürmektedir. Ağzından bir aletle geniz eti temizlenir. Ameliyat sonrası genellikle komplikasyon görülmez; ancak bazı kişilerde kanama, boğaz ağrısı veya burun tıkanıklığı gibi durumlar yaşanabilir.

Ameliyat günü, hastalar sıvı gıdalar (süt, su, meyve suyu) almalıdır.

Ameliyat sonrası 1. günde hastalar püre, yoğurt, puding gibi yumuşak gıdalar ekleyebilir,

Ameliyat sonrası 2. günde yumuşak haşlanmış sebzeler, makarna gibi yiyecekler yiyebilirler.

Ameliyat sonrası 3. günde, çok sert olmayan normal beslenmeye başlayabilirler.

Ameliyat sonrası 4. günde normal beslenme devam edebilir.

Ameliyattan sonra bir hafta boyunca sümkürmekten ve zorlayıcı spor aktivitelerinden kaçınılmalıdır.

Ayrıca, yüksek ateş, kusma, 10 dakikadan daha uzun süren burun kanaması, şiddetli boyun ağrısı ya da boyun hareketlerinde sınırlılık gibi durumlar yaşanırsa doktora başvurulmalıdır.

Çocuklarda Geniz Eti

Adenoidler (geniz eti), fetal hayatın 3. ayında oluşmaya başlar ve 7. ayda gelişimini tamamlar. Geniz eti 4-6 yaş aralığında en büyük boyutlara ulaşır ve ergenlik döneminde tamamen kaybolur. Geniz eti, çocukların maruz kaldığı bakteriler ve virüsler nedeniyle büyür ve sık sık üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olur. Geniz eti büyümesi, çocukluk döneminde baş, boyun ve yüz gelişiminde anomali oluşturabilir; ayrıca nazal ve farengeal solunumu etkileyerek ağız ve diş sağlığında sorunlara neden olabilir.

Büyüyen geniz eti, çocuklarda ağızdan nefes alımına sebep olabilmekte ve bu durum tipik adenoid yüz görünümünü oluşturabilmektedir. Uzun, ince yüz yapısı, üst çenenin ön tarafa büyümesi, yüksek damak, diş yapısındaki sorunlar ve göz çevresinde çökme gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ayrıca geniz eti, çocuklarda büyüme ve zeka geriliği gibi olumsuz durumlar da yaratabilir. Genizden konuşma, sesli okuma ve şarkı söylerken nefes kontrolü sorunları gibi belirtiler geniz eti büyümesinin işaretleridir. Bebeklerde hırıltılı solunum, burun akıntısı ve beslenme sırasında nefes almakta zorluk gibi belirtiler geniz eti büyümesini gösterebilir. Bu belirtileri fark eden ebeveynler gecikmeden bir kulak burun boğaz uzmanına danışmalıdır. Günümüzde geniz eti ameliyatı (adenoidektomi), uygun teşhis konduğunda her yaş grubuna uygulanabilmektedir.

Özetle; geniz eti, vücutta önemli bir işlevi olan, dışarıdan gelen tehlikelerle savaşarak sağlığımızı koruyan bir lenf dokusudur. Geniz eti büyümesi sorunlarının erken teşhis ve tedavisi, kişinin yaşam kalitesini artırmakta ve çocukların gelişimini olumlu yönde etkilemektedir. Ayrıca ileride meydana gelebilecek sağlık sorunlarının önüne geçilmesine yardımcı olabilir.