Hamilelikte Diyabet Yönetimi | Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Gestasyonel diyabet nedir?

Gestasyonel diyabet, tip 1 ve tip 2 diyabetten farklı olarak, gebelik süresince ortaya çıkan ve doğum sonrasında genellikle düzelme gösteren bir diyabet türüdür. Bununla birlikte, gestasyonel diyabet geçiren kadınlarda sonradan tip 2 diyabet gelişme riski gözlemlenmektedir. Ayrıca, gestasyonel diyabet, gebelerde farklı seviyelerde glukoz tolerans bozuklukları olarak tanımlanabilir. Hamilelikte, açlık kan şekerinin 90 mg/dl’nin altında, tokluk kan şekerinin ise 120 mg/dl’nin altında olması; HbA1C değerinin %6’nın altında olması beklenmektedir. Bu değerlerin üstündeki ölçümler gestasyonel diyabet olarak adlandırılmaktadır.

Gebelik diyabeti için yüksek risk taşıyanlar şunlardır:

• Birinci dereceden akrabalarında şeker hastalığı bulunanlar
• Obezite
• Önceki gebeliklerinde gestasyonel diyabet öyküsü olanlar
• Afro-Amerikanlar, Asyalı kadınlar, Latin kökenli kimseler
• Gebelik döneminde kortizon kullanımı
• Gebelikten önce var olan kötü glukoz tolerans hikayesi

Gestasyonel diyabet tanısı nasıl konur?

Gestasyonel diyabet tanısı, glukoz yükleme testi ile konulmaktadır. Bu testte, hastaya 50 gram şeker verilerek 1 saat sonra kan şekeri ölçülür. Eğer kan şekeri 140 mg/dl’nin üzerine çıkarsa, 100 gramlık glukoz yükleme testine geçilir. Bu test esnasında, ilk, ikinci ve üçüncü saatlerde kan şekeri değerleri kontrol edilir. En az iki değerin 140 mg/dl’nin üzerinde olması, gestasyonel diyabet tanısı koymak için yeterlidir. Risk altında olan gebeler, gebelik doğrulandıktan sonra en kısa sürede diyabet açısından değerlendirilmelidir. Risk taşımayan gebelerde ise 24-28. haftalarda diyabet taraması yapılmalıdır.

Hamilelikte şeker hastalığının anne ve bebek için taşıdığı riskler nelerdir?

Anneye ait riskler:

• Kendiliğinden düşük
• Hiperglisemi
• Hipoglisemi
• Organ hasarı
• Preeklampsi
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Aşırı kansızlık
• Sezaryen doğum
• Doğum sonrası kanama
• Doğum sonrası doku enfeksiyonları

Anne karnındaki bebeğe ait riskler:

• Doğumsal anomaliler
• Gelişim geriliği
• Bebeğin amniyon sıvısının az veya çok olması
• Büyük bebek (makrozomi)
• Erken doğum
• Doğum travması

Yenidoğan bebeğe ait riskler:

• Solunum problemleri
• Hipoglisemi
• Sarılık
• Ölüm riski

Hamilelikte şeker hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Hamilelikte şeker hastalığı tespit edilen kadınlar, kan şekerlerini düzenli olarak kontrol etmelidir. Hedeflenen açlık kan şekeri seviyesi 90 mg/dl’nin altında olmalı, tokluk kan şekeri ise 1. saatte 140 mg/dl’nin ve 2. saatte 120 mg/dl’nin altında tutulmalıdır. Gestasyonel diyabet tedavisinde tıbbi beslenme tedavisi uygulanır; bu tedavi, gebelerin yeterli kilo almasını sağlamak ve kan şekeri yükselmesini önlemek amacı taşır.

Gebelerin düzenli egzersiz yapması önerilir. Egzersiz, kas kütlesini artırır ve dokuların insüline duyarlılığını artırır. Yapılacak egzersizlerin gebeyi zorlamaması önemlidir. Şeker hastalığı tedavisinde insülin kullanılabilirken, ağızdan alınan diyabet ilaçları kullanıma önerilmemektedir.