İdrar Yolu Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir? Belirtileri Nasıldır?
İdrar yolları ve idrar, sağlıklı bireylerde genellikle sterildir. Ancak bakteri, mantar ve virüs gibi mikroorganizmalarla enfekte olmak, idrar yolu enfeksiyonuna yol açabilir. İdrar yolu enfeksiyonları, diğer bir deyişle üriner sistem enfeksiyonları, böbrekler, idrar torbası ve diğer idrar yollarında meydana gelebilir. Kadınlar, hamileler, bebekler ve çocuklarda daha sık görülse de, neredeyse herkes bu rahatsızlığı hayatlarının bir döneminde yaşamıştır. Genellikle idrar yaparken yanma ve ağrı gibi belirtilerle kendini belli eder. Tanı, doktorlar tarafından laboratuvar testleri, tarama ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Sık görülen bir sağlık sorunu olmasına rağmen, en uygun tedavi yönteminin mutlaka bir uzman tarafından belirlenmesi gerekmektedir. Tedavi genellikle antibiyotiklerle yapılır. Bunun yanı sıra, düzenli ve sağlıklı beslenmek, bol su içmek enfeksiyon riskini azaltmada yardımcı olur.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?
İdrar yolu enfeksiyonları, alt üriner sistem, üst üriner sistem ve asemptomatik bakteriüri enfeksiyonları olmak üzere üç başlık altında toplanır. Üst üriner sistem enfeksiyonları, böbrek ve üreter enfeksiyonlarını; alt üriner sistem enfeksiyonları ise mesane ve üretra enfeksiyonlarını ifade eder. Asemptomatik bakteriüri, idrarda ciddi seviyede bakteri bulunduğu halde herhangi bir belirti göstermemek şeklinde tanımlanır. Komşuluk yoluyla doğrudan yayılım ise apandisit gibi bölgelerde gelişen enfeksiyonların üriner sisteme geçişi ile olur.
İdrar yolu enfeksiyonları çocukluk döneminde solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık görülen enfeksiyonlardandır. İlk iki yılda erkek çocuklarda daha yaygın görülse de, iki yaşından sonra kız çocuklarında daha sık rastlanır. Yetişkinlerde ise kadınlar ve hamileler arasında daha fazla fark edilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
Üriner sistem enfeksiyonu olarak bilinen bu durum genellikle bakteriyel kaynaklı iken, nadiren mantar, virüs ve parazitik organizmalarla da gelişebilir. En sık rastlanan bakteri türü Enterobacteriaceae grubuna ait Escherichia Coli‘dir. Staphylococcus Saprophyticus ise sık karşılaşılan ikinci bir etken olup, sebep olduğu enfeksiyonun şiddeti daha yüksektir.
Hijyenik olmayan koşullar, idrar yolu anormallikleri, cinsel temas, hamilelik, zayıf bağışıklık sistemi, idrar yolunda taş varlığı ve kateter kullanımı enfeksiyon riskini artırabilir. Kadınlarda üretranın kısa ve anüse yakın olması sebebiyle, idrar yolu enfeksiyonları erkeklerden daha fazla görülürken, erkeklerde uzun üretra ve prostat sıvısının antibakteriyel özellikleri nedeniyle daha nadirdir.
Bakteriler üriner sisteme dört ana yolla ulaşabilir: asenden, hematojen, lenfatik ve komşuluk yoluyla. En sık bulaşma yolu asendendir ve özellikle 10 yaş altındaki kız çocukları için risk taşır. Hematojen yayılım, vücutta var olan bir enfeksiyon bölgesinden kan yoluyla üriner sisteme geçiş ile gerçekleşir. Lenfatik yol ile yayılım nadirdir; kolon ve serviks enfeksiyonları bu yolla geçiş yapabilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri, yaşa, enfeksiyonun bulaşma yoluna ve geliştiği bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Belirtilerin göz ardı edilmesi, hastalığın ilerlemesine ve tedavinin zorlaşmasına neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri genel olarak şu şekildedir:
- Kusma,
- Kilo kaybı,
- Bebeklerde emme güçlüğü,
- Huzursuzluk,
- İshal (diyare),
- Kötü kokulu idrar,
- Yüksek ateş,
- Karın ağrısı,
- Ani ve sık idrara çıkma,
- Kabızlık (konstipasyon),
- İşeme bozuklukları,
- Beslenme güçlüğü,
- Yenidoğanlarda uzamış sarılık,
- Gelişme geriliği,
- Mesanede boşalma hissi olmaması,
- Ağrılı idrar yapma (dizüri).
İdrar Yolu Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?
Kişinin idrar yolu enfeksiyonu belirtileri gösterdiğinde sağlık kuruluşuna başvurması ile bazı tahlil ve tetkikler yapılır. Yapılan incelemelerde idrarda anlamlı düzeyde bakteri varsa, bu idrar yolu enfeksiyonuna işaret eder. İdrar yolu enfeksiyonunu hafifletmek ve tedavi etmek için şu yöntemler önerilir:
- Ayrıca, enfeksiyondan dolayı oluşan belirtileri hafifletmek ve toksinleri vücuttan atmak amacıyla bol su içmek önemlidir.
- Doktor önerisiyle probiyotik ürün kullanılabilir; bu, zararlı bakterileri ve toksinleri uzaklaştırıp bağırsak sağlığını destekler.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için dengeli ve sağlıklı beslenmek gereklidir; C vitamini bakımından zengin gıdalar bu alanda faydalıdır.
- Alt karın ağrısını hafifletmek için sıcak su torbası kullanılabilir.
- Kişisel hijyene dikkat etmek gerekir.
- Kafein içeren çay ve kahve tüketimi azaltılmalıdır.
Bebeklerde ve Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?
İdrar yolu enfeksiyonları, bebek ve çocuklarda sık görülmektedir. İlk üç ayda erkeklerde daha fazla görülse de, sonraki dönemde kız çocuklarında daha yaygın hale gelir. Bebeklerin ve çocukların yaş grubuna göre semptomları değişiklik gösterebilir; iki yaş altındaki çocuklarda mide bulantısı, kusma ve ateş gibi belirtiler gözlemlenirken, daha büyük yaşta spesifik idrar yolu semptomları ortaya çıkar.
Tedavi genellikle antibiyotiklerle yapılmaktadır. Doktorun önerdiği tedavi planına uyulması ve ilaçların zamanında, doğru dozlarda alınması oldukça önemlidir. Bebeklerin ve çocukların bağışıklık sistemleri enfeksiyonlara daha açık olduğundan hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Çocuklara düzenli olarak tuvalete gitmeleri ve iyi hijyen alışkanlıkları kazandırılmalıdır. Bol su tüketimiyle idrar yollarının toksinlerden arındırılması sağlanmalıdır. Dar ve sentetik iç çamaşırları yerine, vücuda uygun pamuklu iç çamaşırları tercih edilmelidir.
İdrar Yolu Enfeksiyonundan Nasıl Korunulur?
İdrar yolu enfeksiyonu, kadınlarda daha sık görülse de toplumdaki hemen herkesin yaşamı boyunca en az bir kere geçirdiği bir rahatsızlıktır. Ancak bazı önlemler alarak enfeksiyon riskini azaltmak mümkündür. Bu önlemler arasında düzenli idrara çıkmak, pamuklu iç çamaşırları tercih etmek, C vitamini ve probiyotik açısından zengin besinler tüketmek, kişisel hijyene dikkat etmek, bol su içmek, düzenli sağlık kontrollerine gitmek, antibiyotiklerin bilinçsiz kullanılmaması ve genital bölgelerin temiz ve kuru tutulması sayılabilir.
Belirtiler görüldüğünde bir hekimle görüşmek, hekim tarafından belirlenmiş en uygun tedavi yönteminin uygulanmasını sağlamak önemlidir. Çünkü bu hastalık tedavi edilmediği takdirde daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Son güncellenme tarihi: 17 Ocak 2024
Yayınlanma tarihi: 17 Ocak 2024