LDH (Laktat Dehidrogenaz) Nedir? Yüksek ve Düşük LDH Seviyeleri Hakkında Bilgiler
LDH (Laktat Dehidrogenaz) vücut hücrelerinde bulunan ve enerji üretiminde önemli bir rol oynayan bir enzimdir. Bu enzim, hücrelerde glikozun enerjiye dönüşümünde, laktat ve piruvat gibi bileşenlerin dönüşümünü gerçekleştirir. LDH enzimi, özellikle kalp, karaciğer, kaslar, böbrekler ve kan hücrelerinde yüksek yoğunlukta bulunur. Vücuttaki LDH seviyeleri, çeşitli sağlık sorunlarının tanısında önemli bir belirteç olabilir. LDH düzeylerinin ölçümü, bedenin hasar ya da hastalık durumlarını belirlemede kritik bir rol üstlenir. Bu nedenle, LDH testi, doktorlarca sıkça talep edilen ve sağlık durumunun değerlendirilmesinde kullanılan önemli bir kan testidir.
Laktat Dehidrogenaz (LDH) Nedir?
Enzimler, metabolizmayı ya da vücuttaki kimyasal reaksiyonları hızlandıran proteinlerdir. Bazı maddelerin sentezini yaparken, bazılarını da parçalarlar. Laktat dehidrogenaz (LDH), hücresel solunuma yardımcı olan önemli bir enzimdir. Kan, kaslar, beyin, böbrekler ve pankreas dahil vücudun hemen her hücresinde bulunur.
LDH Ne İşe Yarar?
LDH, vücudun hemen hemen tüm dokularında mevcuttur. Kas, karaciğer, böbrekler ve kırmızı kan hücrelerinde en yüksek yoğunluklarda bulunur. LDH enziminin, LDH izoenzimleri adı verilen beş farklı formu vardır. Her izoenzim, yapısal olarak birbirinden kısmen farklıdır:
- LDH-1: Kalp ve kırmızı kan hücrelerinde yer alır.
- LDH-2: Beyaz kan hücrelerinde bulunur. Ayrıca kalp ve kırmızı kan hücrelerinde LDH-1’den daha az miktarda mevcuttur.
- LDH-3: Akciğerlerde yer alır ve diğer dokularda daha az miktarda bulunur.
- LDH-4: Böbrek ve pankreasta bulunur. Hamilelikte plasentada (fetüse oksijen ve besin sağlayan organ) de LDH-4 bulunur.
- LDH-5: Karaciğer ile hareket etmeye yardımcı kaslarda mevcuttur.
Vücut, dokularda yeni hücreler oluşturarak eski veya “ölü” hücrelerden kurtulma işlemi yapar. Bu normal süreç, dokulardan kan dolaşımına veya diğer vücut sıvılarına LDH salınmasına neden olur. Bu nedenle, her zaman bir kan veya sıvı örneğinde az bir miktar LDH bulunması normaldir. Ancak hastalık ya da yaralanma, LDH içeren dokulara zarar verdiğinde, hücreler LDH izoenzimlerini kan dolaşımına salabilir ve bu da LDH seviyelerinin normalin üzerine çıkmasına neden olur.
LDH Testi Nasıl Yapılır?
Koldan küçük bir iğne ile kan örneği alınmasıyla gerçekleştirilir. Doktorunuz, vücut sıvılarındaki LDH seviyelerini etkileyebilecek bir rahatsızlığınız olduğundan şüphelenirse, sıvı örneği almak için bir prosedür uygulanabilir. Bazen beyin ve omurilik, göğüs ve karın sıvılarından da örnekler alınabilir.
LDH Testi Neden İstenir?
LDH testi, kan veya diğer vücut sıvılarındaki LDH miktarını ölçer. Genellikle doku hasarını kontrol etmek için kullanılır. Birçok akut (ani) ve kronik (uzun süreli) durum, dokulara zarar verebilir ve bu durumda yüksek LDH seviyeleri gözlemlenebilir. Bu nedenle, LDH testi, kemik ve kas yaralanmalarından kanser tedavisinin izlenmesine kadar birçok farklı durumda kullanılabilmektedir. LDH testi istenmesinin bazı nedenleri şunlardır:
- Kansızlık, karaciğer, akciğer, böbrek, kalp, pankreas, beyin, omurilik hastalıklarının teşhisine yardımcı olmak için istenebilir.
- Kas distrofisi ve HIV gibi zamanla kötüleşebilecek durumların izlenmesi amacıyla yapılabilir.
- Bazı ciddi enfeksiyonların teşhisinde destek sağlar.
- Multipl miyelom, lenfoma, lösemi, testis kanseri ve melanom gibi belirli kanser türlerinin izlenmesine yardımcı olur.
- Belirli kanser tedavilerinin etkinliğini kontrol etmek için gereklidir.
LDH Normal Değerleri Nedir?
LDH değerleri, yaşa bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bebekler ve küçük çocuklar, yetişkinlere göre daha yüksek normal LDH seviyelerine sahiptir. LDH genellikle litre başına birim (U/L) olarak ifade edilir. Genel olarak kandaki normal LDH değeri aşağıdaki gibidir:
Yaş
|
LDH Normal Değeri
|
0 – 10 günlük bebekler
|
290–2000 U/L
|
10 gün ila 2 yaş
|
180–430 U/L
|
2 ila 12 yaş
|
110–295 U/L
|
12 yaşında büyük
|
100–190 U/L
|
LDH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
LDH test sonucunun normalden düşük çıkması oldukça nadir görülen bir durumdur. Normalden düşük LDH seviyeleri, laktat dehidrogenaz A eksikliği (glikojen depolama hastalığı XI) veya laktat dehidrogenaz B eksikliği olarak bilinen çok nadir bir genetik hastalığın belirtisi olabilir. İki tür genetik değişiklikte LDH düşüklüğü gözlemlenebilir. İlk türe sahip olanlar, özellikle egzersiz yaparken yorgunluk ve kas ağrısı hissederler. İkinci türe sahip bireylerde ise herhangi bir belirti olmayabilir. Ayrıca aşırı C vitamini (askorbik asit) alımı da LDH seviyelerinin düşmesine neden olabilir.
Son güncellenme tarihi: 20 Ağustos 2024
Yayınlanma tarihi: 20 Ağustos 2024
NOT: Bu içerik sağlık uzmanlarının katkısı ile hazırlanmış ve dil modeli ile düzenlenmiştir. Sitemizdeki bilgiler tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Sağlığınız ile ilgili tüm durumlarda, tanı ve tedaviye yönelik işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.