NEU (Nötrofil) Nedir? NEU Yüksekliği ve Düşüklüğü Hakkında Bilgiler

NEU, tıbbi terimi ile “nötrofil”, bağışıklık sisteminin en önemli savunma elemanlarından biri olan bir tür beyaz kan hücresidir. Tam kan sayımı (hemogram) testlerinde “NEU” veya “neutrophil” olarak bildirilir. Vücudu mikroplar, enfeksiyonlar ve yabancı organizmalara karşı koruma işlevini üstlenen bu hücreler, özellikle bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede ilk savunma hattını oluşturur. Kemik iliğinde üretilen nötrofiller, kana karıştıktan sonra enfekte bölgelerine hızla göç eder ve zararlı mikroorganizmaları yok ederler.

NEU seviyeleri, enfeksiyonlar, ilaç kullanımı, stres, bağışıklık sistemi hastalıkları ve kemoterapi gibi çeşitli durumlarda dalgalanabilir. Bu nedenle, NEU değerlerinin yüksek veya düşük olması, mutlaka bir doktor tarafından genel bir değerlendirme çerçevesinde gözden geçirilmelidir.

NEU (Nötrofil) Nedir?

NEU, İngilizce “neutrophil” kelimesinin kısaltmasıdır ve vücudun bağışıklık hücrelerinden birini temsil eder. Nötrofiller, beyaz kan hücrelerinin (lökositlerin) yaklaşık %55 ila %70’ini oluşturur. Kemik iliğinde sürekli olarak üretilen bu hücreler, patojenlerin varlığını algıladıklarında kana salınarak hızlıca enfekte bölgelere ulaşır. Burada bakterileri, mantarları veya zararlı hücreleri fagositoz adı verilen bir süreçle yok ederler.

Nötrofillerin görevleri sadece mikroorganizmaları yok etmekle sınırlı değildir. Ölü dokuların temizlenmesine, iltihaplı alanlardaki yabancı hücrelerin ortadan kaldırılmasına ve bağışıklık sisteminin düzenlenmesine de katkıda bulunurlar. Kanda dolaşan nötrofillerin yanı sıra, belirli bir kısmı dokularda bekleyerek ihtiyaç halinde aktive olurlar.

Morfolojik olarak çok çekirdekli hücrelerdir ve sitoplazmalarında bol miktarda lizozom barındırırlar. Bu özellikleri sayesinde zararlı hücreleri yutarak sindirip yok ederler. Özellikle bakteriyel enfeksiyonlar sırasında hızla yükselen NEU seviyesi, vücutta bir savunma mekanizmasının devreye girdiğini gösterir. Bu nedenle doktorlar, enfeksiyonun şiddetini ve seyrini takip etmek için NEU düzeyini dikkatle incelerler.

NEU (Nötrofil) Normal Değeri Kaç Olmalıdır?

NEU yani nötrofil değeri, genellikle hem mutlak nötrofil sayısı (ANC) hem de yüzdelik oran (NEU%) olarak değerlendirilir. Tam kan sayımı test sonuçlarında her iki veri de yer alır. Değerlerin doğru yorumlanabilmesi için kişinin yaşı, genel sağlık durumu ve testin yapıldığı zaman dikkate alınmalıdır. Yetişkinlerde nötrofil (NEU) için referans değer aralıkları şu şekildedir:

• NEU (mutlak değer): 1.500 – 8.000 hücre/uL
• NEU yüzdesi (NEU%): %55 – %70

Çocuklarda bu değerler yaşa bağlı olarak değişiklik gösterebilir; yenidoğanlarda yüksek, ergenlik döneminde ise erişkin seviyelerine yakın olur. NEU seviyesinin bu aralığın dışına çıkması, enfeksiyon, inflamasyon, bağışıklık bozukluğu veya kemik iliği kaynaklı bir sorunun habercisi olabilir.

• NEU yüksekliği (nötrofili): 8.000 hücre/uL üzerindeki değerler
• NEU düşüklüğü (nötropeni): 1.500 hücre/uL altındaki değerler

Yüksek veya düşük değerler tek başına bir hastalığın göstergesi değildir. Değerlendirme yapılırken diğer lökosit türleri (lenfosit, monosit, eozinofil, bazofil), hemoglobin, trombosit ve iltihap belirteçleri de dikkate alınmalıdır.

NEU (Nötrofil) Düşüklüğü Nedir?

Tıbbi adıyla nötropeni, kandaki nötrofil sayısının normalin altında olması durumudur. Bu durum, bağışıklık sisteminin zayıfladığını ve vücudun enfeksiyonlara karşı savunmasız bir hale geldiğini gösterir. Nötrofiller, bakteri ve mantar kaynaklı enfeksiyonlara karşı koruyan ilk savunma hücreleridir. Bu nedenle sayıdaki azalma, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmadığını ya da baskılandığını ifade eder. Nötropeni, mutlak nötrofil sayısı (ANC) temel alınarak sınıflandırılır:

• Hafif nötropeni: 1.000 – 1.500 hücre/uL
• Orta düzey nötropeni: 500 – 1.000 hücre/uL
• Ağır nötropeni: <500 hücre/uL

NEU değeri 500 hücre/uL’nin altına düştüğünde, özellikle bakteriyel enfeksiyon riski önemli bir şekilde artar. Bu nedenle kan testinde nötropeni tespit edilenler, hızlı bir şekilde neden araştırılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır. Özellikle kemoterapi gören, bağışıklık sistemi baskılanmış veya otoimmün hastalığı olan bireylerde bu durum acil müdahale gerektirebilir.

NEU Düşüklüğü Neden Olur?

Nötropeni, birçok farklı faktöre bağlı olarak gelişebilir. Kemik iliğinde yeterli üretim yapılamaması, hücrelerin erken yok edilmesi veya vücut dışında birikmeleri bunlar arasındadır. Sebebin doğru bir şekilde teşhis edilmesi, nötropeniye yol açan hastalığın belirlenmesi için önemlidir. NEU düşüklüğüne neden olabilecek başlıca faktörler şunlardır:

• Enfeksiyonlar: Viral enfeksiyonlar (örn. grip, hepatit, HIV, Epstein-Barr virüsü), kemik iliğini baskılayarak nötrofil üretimini geçici olarak azaltabilir.
• Kemoterapi ve radyoterapi: Kanser tedavileri, kemik iliğindeki hücre üretimini geçici veya kalıcı olarak durdurabilir.
• İlaçlar: Antibiyotikler, antipsikotikler, antikonvülsanlar ve bazı tansiyon ilaçları nadiren nötropeniye yol açabilir.
• Kemik iliği hastalıkları: Lösemi, lenfoma, aplastik anemi gibi bozukluklar nötrofil üretimini doğrudan etkiler.
• Otoimmün hastalıklar: Romatoid artrit, lupus gibi bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine saldırdığı durumlardan ötürü nötrofil yıkımı artabilir.
• Beslenme eksiklikleri: B12 vitamini, folik asit ve bakır eksikliği, nötrofil üretimini olumsuz etkileyebilir.
• Genetik nedenler: Bazı nadir kalıtsal hastalıklarda (örn. Kostmann sendromu), nötrofil üretimi doğuştan yetersiz olabilir.
• Hipersplenizm: Dalak büyümesi gibi durumlarda, nötrofiller dalakta birikerek kanda azalmış gibi görünebilir.

NEU (Nötrofil) Testleri Nelerdir?

NEU düzeyini ölçmek için yapılan temel test, tam kan sayımı (CBC ya da hemogram) testidir. Bu test sayesinde vücuttaki tüm kan hücrelerinin sayısı ve oranları belirlenebilir. Nötrofiller, lökosit (beyaz kan hücresi) fraksiyonunun bir parçası olarak değerlendirilir ve testte genellikle hem yüzde (%) hem de mutlak sayı (uL başına hücre) cinsinden raporlanır.