Tiroid Kanseri Nedir? Tiroid Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Tiroid kanseri, boynun ön kısmında bulunan, vücutta hormon üretiminde önemli bir rol oynayan tiroid bezinde ortaya çıkan bir kanser türüdür. Tiroid bezi, metabolizma, enerji üretimi ve büyüme süreçlerini düzenleyen kritik hormonlar salgılar. Bu kanser, tiroid bezindeki hücrelerin anormal bir şekilde büyüyüp kontrolsüzce çoğalmasıyla ortaya çıkar. Erken aşamalarda fark edilmesi güç olsa da, tiroid kanseri genelde tedavi edilebilir bir hastalıktır.

Tiroid Kanseri Nedir?

Tiroid bezi, boynun ön kısmında kelebek şeklinde bulunan bir organ olup, metabolizma hızını, vücut sıcaklığını, kalp atışını ve enerji üretimini düzenleyen T3 ve T4 hormonlarını üretir. Tiroid kanserinde, bu bezdeki hücreler anormal bir biçimde büyüyerek kontrolsüz bir şekilde çoğalır ve bu da tümör oluşumuna yol açar. Bu tümörler, tiroid bezinin işleyişini etkileyebilir ve zamanla lenf düğümleri veya diğer organlara yayılabilir.

Dünyada sık görülen ve tedavi edilebilen bir kanser türüdür. Erken teşhis edildiğinde tedavi şansı oldukça yüksektir. Çoğu tiroid kanseri yavaş büyüyen bir yapıya sahiptir ve erken evrelerde saptandığında yaşam süresine olumsuz etkileri azdır. Ancak nadir görülen agresif türler daha hızlı yayılabilir ve daha yoğun tedavi gerektirebilir. Bu kanser türleri hücrelerin yapısına ve gelişim hızına göre sınıflandırılır. Tiroid kanserinin türleri şunlardır:

• Papiller Tiroid Kanseri: En yaygın tiroid kanseri türüdür ve genellikle yavaş büyür. Tiroid kanserlerin yaklaşık %80’ini oluşturur. Genellikle lenf düğümlerine yayılabilir ancak tedaviye iyi yanıt verir.
• Folliküler Tiroid Kanseri: Papiller kanserden sonraki en yaygın türdür. Tiroid bezinin derin dokularında gelişir ve kan damarlarına yayılma riski vardır. Tedavi edilmesi genellikle mümkündür.
• Medüller Tiroid Kanseri: Tiroid bezinde hormon üretiminden sorumlu C hücrelerinde gelişir ve genetik yatkınlık gösterir. Lenf düğümlerine ve karaciğer gibi organlara yayılabilir. Tiroid kanserlerinin yaklaşık %3-4’ünü oluşturur.
• Anaplastik Tiroid Kanseri: En nadir ve agresif türdür. Hızla büyüyebilir ve diğer organlara yayılabilir. Tedavi edilmesi daha zordur ve genellikle ileri yaşlarda teşhis edilir.

Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Tiroid kanseri erken evrelerde belirgin semptomlar göstermeyebilir. Ancak hastalık ilerledikçe boyun bölgesinde şişlikler ve spesifik belirtiler ortaya çıkabilir. Tiroid kanseri genellikle yavaş geliştiği için belirtilerin fark edilmesi zaman alabilir. İşte tiroid kanserinin en yaygın belirtileri:

• Boyunda Şişlik veya Kitle: En yaygın belirtisi, boyunda hissedilen sert bir şişlik ya da kitledir. Bu kitle genellikle tiroid bezinin bulunduğu bölgede oluşur. Her boyun şişliği kanser anlamına gelmez ama bu tür değişiklikler dikkate alınmalıdır.
• Ses Kısıklığı: Tiroid bezi boynun önünde bulunduğu için tümör büyüdükçe ses tellerine baskı yapabilir. Bu durum sesin kısılmasına ya da kalınlaşmasına yol açabilir. Ses kısıklığı 2 haftadan uzun sürdüğünde doktora başvurulması önemlidir.
• Yutma Zorluğu: Tiroid bezinin yemek borusuna baskı yapıp yutma güçlüğü yaratabilir. Hastalar, yiyecek veya sıvı yutarken zorlandıklarını hissedebilirler.
• Nefes Darlığı: Büyük tümörler nefes borusuna baskı yaparak nefes darlığına yol açabilir. Özellikle derin nefes alırken zorluk veya hırıltılı solunum görülebilir.
• Boyun Ağrısı: Boyun bölgesinde ağrıya neden olabilir. Bu ağrı kulağa doğru yayılabilir. Eğer boyun ağrısı uzun süre devam ediyorsa değerlendirmenin yapılması gerekir.
• Lenf Düğümü Büyümesi: Tiroid kanseri, lenf düğümlerine yayılabilir ve bu da boyun, çene altı veya kulak arkasında lenf düğümlerinin büyümesine neden olabilir. Bu şişlikler genellikle ağrısızdır ancak fark edildiğinde doktora başvurmak önemlidir.
• Hızlı Büyüyen Kitle: Boyunda hızlı büyüyen bir kitle fark edildiğinde, bu tiroid kanserinin agresif türlerine işaret edebilir. Bu tür kitleler genellikle sert ve sabit bir yapıya sahiptir.

Tiroid Kanseri Neden Olur?

Tiroid bezindeki hücrelerin DNA’sında meydana gelen değişiklikler sonucu gelişir. Bu mutasyonlar, hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasına ve kanserli bir tümör oluşmasına yol açar. Tiroid kanserinin kesin nedeni her zaman belirlenemese de, bazı risk faktörleri hastalığın gelişimini artırabilir.

Özellikle çocukluk döneminde baş ve boyun bölgesinde radyasyona maruz kalmak, tiroid kanseri riskini artırabilir. Geçmişte tıbbi amaçlarla yapılan radyoterapi tedavileri ya da nükleer kazalar gibi çevresel faktörler, tiroid hücrelerinde DNA hasarına sebep olarak kanser gelişimine yol açabilir. Radyasyon maruziyeti en büyük risk faktörlerindendir. Ayrıca, ailede tiroid kanseri öyküsü olan bireylerde bu kanserin gelişme riski daha yüksektir. Medüller tiroid kanseri, genetik bir mutasyon olan RET proto-onkogen ile ilişkilendirilebilir ve bu mutasyon kalıtsal olabilmektedir. Aynı zamanda, multiple endokrin neoplazi (MEN) gibi genetik sendromlar da tiroid kanseri riskini artırabilir.

Tiroid Kanseri Evreleri Nelerdir?

Kanser hücrelerinin tiroid bezinde ne kadar yayıldığını ve çevre dokulara veya vücudun diğer bölgelerine metastaz yapıp yapmadığını belirlemek için evrelere ayrılır. Diğer kanserler gibi genellikle 4 ana evreye ayrılır. Her evre, kanserin büyüklüğüne ve vücuttaki yayılımına göre sınıflandırılır.

• Evre I: Kanser sadece tiroid beziyle sınırlı ve küçük boyutludur. Bu evrede, kanser lenf düğümlerine veya vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır.
• Evre II: Tümör, 2 ila 4 cm büyüklüğünde olabilir. Ancak hâlâ tiroid bezi içinde bulunmaktadır. Lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.
• Evre III: Kanser 4 cm’den büyük olabilir veya tiroid bezinin dışına çıkmış ve yakın dokulara yayılmış olabilir. Lenf düğümlerine yayılma ihtimali artmıştır fakat uzak organlara yayılım genellikle bu evrede görülmez. Cerrahi müdahale, radyoterapi ve bazen radyoaktif iyot tedavisi uygulanabilir.
• Evre IV: Bu evre, daha ileri evre tiroid kanserini temsil eder ve kendi içinde alt evrelere ayrılır. Bu evrede metastaz görülebilir.

Tiroid Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar, fiziksel muayene ve çeşitli testlerle tiroid kanserini teşhis eder. Belirtiler veya boyunda hissedilen bir kitle mevcutsa, kanser tanısını doğrulamak için bir dizi test yapılır. Kanser, tiroid fonksiyon testleri ile doğrudan teşhis edilemez; ancak tiroid bezinin işlevselliği hakkında bilgi sağlayan TSH, T3 ve T4 hormon seviyeleri ölçülür. Medüller tiroid kanseri şüphesi bulunduğunda, kalsitonin ve CEA (karsinoembriyonik antijen) seviyeleri de kontrol edilebilir.

Testlerin yanı sıra hastalara ultrason da uygulanır. Tiroid ultrasonu, tiroid bezindeki kitlelerin boyutunu, yapısını ve katı ya da sıvı içerip içermediğini değerlendirmek için kullanılır. Ultrason, tiroid bezindeki düğümlerin veya kitlelerin kanser olup olmadığını tespit etmek için kullanılan ilk görüntüleme yöntemlerindendir.