Tümör Nedir? İyi ve Kötü Huylu Tümör Belirtileri Nelerdir?

Tümör Nedir?

Tümör (neoplazma), anormal hücre büyümesi ile ortaya çıkan doku kitleleri veya şişliklerdir. İyi veya kötü huylu tümörler, vücudun farklı bölgelerinde oluşabilir.

Normal şartlar altında hücreler büyür, gelişir ve fonksiyonunu tamamladıktan sonra ölür. Ancak tümör oluşumunda hücrelerin anormal büyümesi söz konusudur; bu durum çoğunlukla genetik mutasyonlar, sağlıksız beslenme, çevresel faktörler ve bazı hastalıklar sonucunda oluşur.

Tümörün tipi, vücuttaki tümör oluşumunda büyük önem taşır. İyi huylu tümörler (benign) genellikle risk taşımaz ve kansere dönüşmez. Metastaz yapmadıkları için de diğer organlara yayılma ihtimali yoktur. Genelde iyi huylu tümörler cerrahi operasyonlar ile çıkarılır.

Kötü huylu tümörler (malign) ise daha tehlikeli olabilir. Metastaz yapabilen bu tümörler, diğer organlara yayılma riski taşıdıkları için erken teşhis edilmeleri ve tedavi edilmeleri gerekir. Örneğin, beyin tümörü iyi veya kötü huylu olarak ortaya çıkabilir ve belirtilerinden bazıları geceleri artan baş ağrıları, bayılma nöbetleri, denge kaybı ve konuşma güçlüklerini içerir.

Tümör Çeşitleri Nelerdir?

Tümörler genellikle iyi huylu ve kötü huylu olarak iki grupta sınıflandırılır. Ayrıca kanser öncesi tümörler de bu gruba dahil edilebilir. İyi huylu tümörler (benign) kanser ve metastaz riski taşımadıkları için cerrahi müdahale ile çıkarılabilir. Kötü huylu tümörler (malign) ise metastaz riski taşıdıkları için hemen tedavi edilmelidir.

Tümör Belirtileri Nelerdir?

Tümör belirtileri; türüne, yerleşim yerine ve yapısına bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel belirtiler arasında; yeni bir kitle veya şişlik oluşumu, ciltte anormal kanamalar, aşırı kilo kaybı, sürekli yorgunluk, öksürük ve nefes darlığı yer alabilir.

Tümör belirtileri madde madde şu şekilde sıralanabilir:

İyi Huylu Tümör (Benign) Nedir?

İyi huylu tümörler (benign), yavaş büyüyen ve kanser riski taşımayan anormal hücre büyümeleridir. Genelde çevresindeki dokuları istila etmezler ve cerrahi müdahale ile kolayca çıkarılabilirler.

Bu tümörlerin hücre yapısı, normal hücrelere oldukça benzer. Yaygın örnekler arasında; lipom (yağ dokusu tümürü), fibrom (lifli doku tümürü), adenom (bez dokusu tümürü) ve miyom (kas dokusu tümürü) bulunur. Ancak, bazı türler bulunduğu yer itibarıyla kan damarları veya sinirler üzerinde baskı yaparak ciddi belirtiler gösterebilir. Bu tür vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Örneğin, beyinde görülen iyi huylu bir tümör çevresindeki dokulara baskı yaparak baş ağrısı veya görme bozukluklarına yol açabilir. Bu durumda tedavi, tümörün büyüklüğüne ve konumuna göre planlanmalıdır.

İyi huylu tümörler neden olur?

İyi huylu tümörlerin ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, bazı faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. İyi huylu tümörlere yol açabilecek faktörler şunlardır:

• Radyasyon ve kimyasal toksinler
• Yüksek stres seviyeleri
• Genetik yatkınlık
• Beslenme alışkanlıkları
• Lokal yaralanmalar
• Enfeksiyon ve iltihaplanmalar

İyi huylu tümörlerin özellikleri

İyi huylu tümörler, metastaz yapma riski taşımaz, yavaş büyür, çevresindeki dokulara saldırmaz, kanserli değildir ve cerrahi müdahaleyle kolayca çıkarılabilir. Bununla birlikte tekrar etme ihtimalleri düşüktür. Dolayısıyla, iyi huylu tümörler ile karşılaşılması durumunda genellikle endişelenmeye gerek bulunmamaktadır, fakat doktor kontrolü gereklidir.

İyi huylu tümörlerin temel özellikleri şunlardır:

• Metastaz yapma riski yoktur
• Yavaş bir şekilde büyürler
• Çevresindeki dokuyu istila etmezler
• Kanserli değildirler
• Cerrahi müdahale ile kolayca çıkarılabilir
• Tekrar etme riski düşüktür
• Çevresindeki dokulara baskı yapabilirler
• Normal hücrelerle benzer bir görünüme sahiptirler

İyi huylu tümör çeşitleri

Kortik dokularda farklı yapılardan kaynaklanan birçok iyi huylu tümör çeşidi bulunur. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır: adenom, fibrom, hemangiom ve lipom. Ancak, bu türlerin sayısı oldukça fazladır.

Adenomlar: Adenomlar, genellikle bir bezin veya bez benzeri yapının epitel dokusunda başlayan iyi huylu tümörlerdir. En yaygın örneği kolondaki poliplerdir. Adenomlar, karaciğer veya adrenal, hipofiz veya tiroid bezinde de meydana gelebilir. Cerrahi müdahale ile çıkartılabilirler, ancak riski oldukça düşüktür. Kolonda her 10 adenomdan 1’i kanserleşecektir.

Fibromlar: Fibromlar, çeşitli organlarda büyüyebilen lifli veya bağ dokusu tümörleridir; en sık rahimde görülen türleri (miyomlar) bulunur. Kanserli yapıda değillerdir, ancak rahim miyomları aşırı kanamaya veya pelvik ağrılara yol açabilir, cerrahi müdahale ile çıkarılabilir.

Hemangiomlar: Hemangiomlar, ciltte veya iç organlarda kan damarlarının hücrelerinin birikimi olarak bilinir. Sıklıkla baş, boyun veya gövdede bulunan doğum lekeleri gibi ortaya çıkarlar. Hemangiomlar genellikle kendiliğinden geçer fakat tedavi gerektiren durumlar da söz konusu olabilir.

Lipomlar: Lipomlar, yağ hücrelerinde büyüyen iyi huylu tümörlerdir ve genellikle boyun, omuz, sırt veya kollarında görülür. En belirgin özellikleri; yavaş büyümeleri, yuvarlak ve hareketli olmalarıdır.

Menenjiyomlar: Menenjiyomlar, beyin ve omuriliği çevreleyen zarda gelişen iyi huylu tümörlerdir. Çoğu genelde yavaş büyümekte olup, belirtilerin şiddeti menenjiyomun konumuna bağlıdır. Belirtiler arasında baş ağrısı ve güçsüzlük yer alır.

İyi huylu tümör belirtileri

İyi huylu tümör belirtileri, tümörün konumuna göre çeşitlilik gösterir. En yaygın belirtiler arasında; kanama, ciltte değişimler, nefes darlığı, baş ağrıları, baş dönmesi, iştahsızlık ve kemik ağrıları bulunabilir.

İyi huylu tümör genellikle şu belirtilerle ortaya çıkar:

• Rahim miyomlarında kanama
• Ciltte değişiklikler
• Nefes darlığı yaratan tümörler
• Baş ağrısı, baş dönmesi, bulanık görme ve hafıza kaybı
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Kemik ağrıları

Kötü Huylu Tümör (Malign) Nedir?

Malign tümörler, hücrelerin olması gerekenden fazla büyüyüp bölünmesiyle ortaya çıkar ve metastaz yapabilen kanserli tümörlerdir. Kötü huylu tümörler, çevredeki dokulara zarar verebilen tehlikeli doku kitleleridir.

Kötü huylu tümörlerin erken teşhisi son derece önemlidir. Tedavi seçenekleri; cerrahi, kemoterapi veya radyasyon tedavisini içerebilir. Hangi tür tedavi uygulanacağına tümörün konumuna ve yapısına göre doktor karar verir.

Kötü huylu tümörler neden olur?

Kötü huylu tümörler genellikle çevresel faktörler, kimyasal maddeler, sigara içimi, genetik yatkınlık, stres ve sağlıksız beslenme sonucunda gelişir. Bu tümörlerin erken teşhis ve tedavi edilmesi gereklidir.

Kötü huylu tümörlerin oluşumuna neden olan faktörler şunlardır:

• Kimyasal maddelere veya toksinlere maruz kalma
• Sigara kullanımının olması
• Genetik faktörler
• Yüksek stres düzeyi
• Sağlıksız beslenme alışkanlıkları
• Ultraviyole ışınları

Kötü huylu tümörlerin temel özellikleri

Kötü huylu tümörler kanserlidir, hızlı büyür ve yayılır, metastaz yapma özelliği taşır, çevresindeki dokulara zarar verebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kötü huylu tümörlerin başlıca özellikleri şunlardır:

• Hızla ve kontrolsüz yayılırlar
• Metastaz yapma özelliği gösterirler
• Çevre dokulara zarar verebilirler
• Ciddi semptomlar oluşturabilirler (halsizlik, kilo kaybı, nefes darlığı vb.)
• Tekrar etme potansiyeli vardır
• Organların işlevselliğini bozabilirler
• Hayati risk oluşturabilirler

Kötü huylu tümör çeşitleri

Belli başlı kötü huylu tümör çeşitleri, kaynaklandıkları dokulara göre sınıflandırılır. Bunlar arasında karsinom, sarkom, miyelom, lösemi ve lenfoma yer alır.

Karsinomlar: Karsinomlar, tüm kanser vakalarının yaklaşık %90’ını kapsar ve epitel dokulardan köken alır. Yaygın karsinomlar arasında cilt, göğüs, prostat, mesane, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır.

Sarkomlar: Sarkomlar, kemik, kıkırdak, kas, tendon ve yağ dokularında başlayan kötü huylu tümörlerdir. Genç yetişkinlerde daha yaygın görülür; en sık görülen tür yumuşak doku sarkomu olarak bilinir.

Miyelomlar: Kemik iliğinde plazma hücrelerinde (bağışıklık hücreleri) meydana gelen miyelom türleri vardır. İki ana tipi, smoldering (kanser öncesi evre) ve aktif (kanser evresi) olarak sınıflandırılır.

Lösemi: Lösemi, kan kanserlerinden biri olup, aynı zamanda kemik iliği kanseri olarak bilinir. Anemi ve yorgunluk gibi belirtilerle ortaya çıkar.

Lenfomalar: Lenfomalar, lenf sistemindeki düğümlerden kaynaklanan kötü huylu tümörlerdir. Vücudun birçok yerinde görülebilir fakat sıklıkla boyun, koltuk altı ve kasık bölgesinde şişlik yapar.

Kötü huylu tümör belirtileri nelerdir?

Kötü huylu tümörlerin belirtisi, dokularda kontrolsüz hücre büyümesi nedeniyle ortaya çıkan ve genellikle aşağıdaki gibidir:

• Gece terlemeleri ve/veya ateş
• Aşırı yorgunluk hissi
• Vücutta sebepsiz kanama veya morarma
• Sebepsiz vücut ağrıları
• Kilo kaybı
• Yumru veya şişliklerin yerleşimi (koltuk altı, boyun, kasık vb.)

Tümör Teşhisi Nasıl Yapılır?

Tümör tanısı koymak için hastaların öncelikle fiziki muayenesi yapılır ve tıbbi geçmişi dinlenir. Şüpheli durumlarda, doktor bu aşamadan sonra teşhis sürecini başlatır. Kan testleri, röntgen, MR ve BT gibi görüntüleme yöntemleriyle tümörlerin yerleri ve metastaz durumu belirlenir.

Tümör tetkikinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Tümör Tedavisi

İyi huylu tümörler genellikle özenli bir tedavi gerektirmeden cerrahi olarak çıkarılabilir. Post-operatif olarak düzenli takip yapılır. Kötü huylu tümörlerin tedavisi ise daha detaylı ele alınmalıdır.

Kötü huylu tümörlerin tedavisinde uygulanan yöntemler şunlardır:

• Cerrahi müdahale
• Kemoterapi
• Radyoterapi
• Ablasyon tedavisi
• Embolizasyon
• Hormon tedavisi
• İmmünoterapileri
• Hedefli tedavi
• Kök hücre nakli
• Palyatif tedavi
• Fotodinamik tedavi
• Kriyoterapi

Tümör Hakkında Sık Sorulan Sorular

Tümör ne anlama gelir?

Tümör, iyi veya kötü huylu olarak sınıflandırılabilen anormal doku büyümeleri şeklinde tanımlanır.

Malignite nedir?

Malignite, tümörlerin kötü huylu yani kanserli olduğunu ifade eder. Bu tür tümörler büyüme ve farklı organlara yayılma (metastaz) olasılığı taşır.

Malign tümör nedir?

Malign tümörler, kötü huylu tümörlerdir ve vücuttaki diğer dokulara yayılma riski taşırlar.

Tümör kansere dönüşebilir mi?

Kötü huylu tümörlerin erken fark edilmediği takdirde kanserleşme riski bulunmaktadır. Bu tür durumlarda, durum ciddi bir tehdit oluşturabilir.

İyi huylu tümör ile kötü huylu tümör arasındaki temel fark nedir?

İyi huylu tümörler, yavaş büyüyen, metastaz riski taşımayan ve cerrahiden sonra çıkarılabilen tümörlerdir. Kötü huylu tümörler ise kanserli özelliklere sahiptir, metastaz yapabilir, çevresindeki dokulara zarar verebilirler ve hayati riski barındırırlar.

Tümör stres nedeniyle oluşur mu?

Stres, hem iyi hem de kötü huylu tümörlerin oluşumunda risk faktörleri arasında yer alabilir. Yüksek stres düzeyi, depresyon ve olumsuz yaşam olayları tümörlerin gelişimini tetikleyebilir.

Tümör oluşumu engellenebilir mi?

Tümör oluşumunu önlemek için sağlıklı, düzenli ve dengeli bir yaşam benimsemek önemlidir. Sağlıksız gıdalardan uzak durmak, sigara içmemek, stresten kaçınmak, kimyasal açıdan uzak kalmak, düzenli egzersiz yapmak ve sağlık kontrolü yaptırmak, tümör ve kanser oluşumunu azaltabilir.