Kreatinin Nedir? Düşük ve Yüksek Kreatinin Seviyeleri Hakkında Bilgi

Kreatinin Değeri Ne Olmalıdır?

Kreatinin, böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde önemli bir biyokimyasal belirteçtir. Kreatinin seviyeleri yaş, cinsiyet ve kas kütlesine göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel kabul edilen normal kreatinin değer aralıkları aşağıdaki gibidir:

• Erkeklerde: 0.6 – 1.2 mg/dL (53 – 106 µmol/L)
• Kadınlarda: 0.5 – 1.1 mg/dL (44 – 97 µmol/L)

Kadınlar ve erkekler için ideal bir kreatinin düzeyi söz konusudur:

*Bu aralıklar, sağlıklı bireyler için kabul edilen standart kreatinin seviyeleridir. Ancak, kreatinin seviyeleri kişisel sağlık durumu, yaş, kas kütlesi ve diğer bireysel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Kreatinin Düşüklüğü Nedir?

Kreatinin düşüklüğü, kandaki kreatinin düzeyinin olması gereken aralıktan daha düşük olduğunu gösterir.

Kreatinin seviyeleri; kas kütlesi ve böbreklerin kreatinini ne kadar etkin filtreleyebildiği gibi çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Kadınlar ve erkekler için ideal kreatinin seviyeleri genellikle farklıdır; çünkü erkeklerin kas kütlesi genellikle daha fazladır.

Kreatin açısından zengin dokular genellikle kas ve sinir (beyin) dokusudur; en düşük düzeyler ise böbrekler ile karaciğerde görülmektedir. Bu durum göz önüne alındığında kreatininin normal değeri 0,5 mg/dL ila 1,3 mg/dL aralığındadır. Kreatinin düşüklüğü ise vücutta normalden daha az kreatinin bulunması durumunu ifade eder.

Kreatinin Düşüklüğü Belirtileri

Kandaki kreatinin oranının düşük olması; yetersiz protein alımı, aşırı sıvı tüketimi ya da kas kütlesinde azalma gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Peki, kreatinin düşüklüğü belirtileri nelerdir ve bu durum nasıl anlaşılır?

• Halsizlik, yorgunluk hissi
• Kilo kaybı
• İştahsızlık
• Baş dönmesi
• Bilinç bulanıklığı
• Mide bulantısı, kusma
• Cilt kuruluğu

Kreatinin Düşüklüğü Neden Olur?

Kreatinin düşüklüğüne yol açan bazı durumlar bulunmaktadır. Bunlar arasında:

• Aşırı sıvı tüketimi,
• Yetersiz beslenme,
• Kas kütlesinde azalma,
• Protein eksikliği,
• Hamilelik döneminin 3., 4. ve 6. ayları,
• Yaşlılık,
• Karaciğer problemleri sayılabilir.

Bu gibi durumlarda bir doktora başvurup gerekli testlerin yapılması ve önerilen tedavinin uygulanması, sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.

Kas dokusunun parçalanması, kreatinin üretimini sağladığından, düşük kas kütlesi, düşük kreatinin seviyelerine neden olabilir. Yaşlı bireylerde kas kütlesi yaşla beraber azaldığı için, bu kişiler daha fazla risk altındadır. Ayrıca, kötü beslenme de düşük kas kütlesi ve dolayısıyla düşük kreatinin seviyeleriyle sonuçlanabilir.

Kandaki kreatinin düşüklüğü protein eksikliği veya azalmış protein alımından oluşabilir ve bu durum kreatinin üretimini azaltabilir. Karaciğer hastalıkları veya ciddi kas hastalıkları da kreatinin seviyelerinin düşmesine neden olabilir.

Çalışma: Jo Lewin R.N – Kreatinin seviyeleri nelerdir?
Bulgular: Kreatinin düşüklüğü ve yüksekliği hakkında kaynaklar verilerek açıklamalar yapılmaktadır.
Kaynak: Medicalnewstoday.com

Çalışma: Jeff Golini, The Dangers of Creatinine
Bulgular: Kreatininin ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı, kreatin takviyelerinin kas performansını artırma potansiyeli ve sporcular tarafından kullanımı hakkında bilgiler. Ayrıca uzun vadeli kullanımın veya yüksek dozların olası riskleri üzerine görüşler içermektedir.

Kreatinin Yüksekliği Nedir?

Kreatinin yüksekliği, kandaki kreatinin miktarının olması gereken referans aralığının üzerinde olduğunu gösterir.

Kreatinin yüksekliğini anlamanın iki temel yolu vardır. Birincisi, koldan damardan kan alınır ve laboratuvara gönderilerek detaylı analiz yapılır. Yetişkinlerde normal kreatinin değerleri genellikle şu seviyelerde olmalıdır:

• ABD birimleri: 0,84 ila 1,21 miligram/decilitre (mg/dL)
• Avrupa birimleri: 74,3 ila 107 mikromol/litre (umol/L)

Kandaki kreatinin seviyelerinin tehlikeli olup olmadığı ise burada gizlidir. Bu değerlerin üstündeki kreatin seviyeleri yüksek ve riskli olarak değerlendirilebilir.

Diğer bir yol, idrar örneği almaktadır. 24 saatlik idrar örneğinde normal idrar kreatinin aralıkları ise şu şekildedir:

• ABD birimleri: Erkekler için günlük 955 ila 2,936 miligram (mg/gün); kadınlar için günlük 601 ila 1,689 mg
• Avrupa birimleri: Erkekler için günlük 8,4 ila 25,9 milimol (mmol/gün); kadınlar için günlük 5,3 ila 14,9 mmol

Bu aralıkların üzerindeki idrar kreatinin seviyeleri yüksek olarak kabul edilir ve ek test gerektirebilir.

Kreatinin Yüksekliği Belirtileri

Kadın ve erkeklerde kreatinin değerinin uzun süre artması, kreatinin yüksekliğine neden olabilir. Bu durum, bireylerde sıklıkla yorgunluk ve susuzluk hissi ile kendini gösterir. Bu belirtilere nefes darlığı ve zihinsel bulanıklık da eklenebilir. Böbreklerde meydana gelen bir sorun, kreatinin seviyesinin yükselmesine yol açabilir.

Kreatinin yüksekliği belirtisi olarak genellikle gözlemlenen durumlar şunlardır:

• Alt vücutta sıvı tutulması
• Ödem, su toplaması, şişkinlik
• Az miktarda idrar yapma
• Yorgunluk veya zayıflık hissi
• Kafa karışıklığı
• Bulantı
• Kaşıntı
• Nefes darlığı
• Düzensiz kalp atışı
• Göğüs ağrısı
• Yüksek tansiyon
• İdrarda kan (bu durum idrarı pembe veya kahverengi yapabilir)
• Köpüklü idrar (bu durum yüksek protein seviyelerine işaret edebilir)
• Yüz, eller ve ayaklarda sıvı tutulması
• Yorgunluk hissi
• Bulanık görme
• Artan iştah

Ayrıca, bazı ilaçların yüksek dozları, böbreklere zarar verip işlevlerini bozabilir. Kemoterapi ilaçları, diüretikler, lityum ve proton pompası inhibitörleri bu ilaçlara örnek olarak verilebilir.

Çalışma: Valencia Higuera – Düşük Kreatinin: Bilmeniz Gerekenler
Bulgular: Kreatinin düşüklüğü ve yüksekliği ile ilgili kaynaklardan bilgiler sunulmaktadır.
Kaynak: Healthline.com

Kreatinin Yüksekliği Neden Olur?

Kreatinin yüksekliğine neden olan faktörler uzman hekim tarafından incelenmelidir. Eğer böbreklerinizle ilgili bir sorun varsa, buna uygun tedavi süreci başlanır. Sorunu tetikleyen diğer etkenler belirlendiğinde doktorunuz en uygun tedavi ve ilaç yöntemine başvuracaktır. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde uzman yardım almak en mantıklı adımdır.

Genellikle, kreatinin yüksekliği aşağıdaki başlıca nedenlerden kaynaklanmaktadır:

• Böbrek yetmezliği
• Böbrek enfeksiyonları
• Böbrek taşı
• Düşük tansiyon
• Enfeksiyon hastalıkları
• Mesane kitlesi ve taşları
• Üretra taşları

Kreatinin Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?

Kreatinin sağlık açısından kaslarınızın egzersiz sırasında çalışmaya devam edebilmeleri için enerji sağlamanızı destekler. Kırmızı et, deniz ürünleri ve süt (inek, keçi ve koyun sütleri gibi) kreatinin kaynağının önemli bir kısmını oluşturur. Kreatinin seviyesini düşürmek için bu tür besinleri diyetinizden kısıtlayabilirsiniz.

Kreatinin, protein ve kas metabolizması sırasında üretilen kreatin fosfatın yıkımının bir ürünüdür. Kasların enerji sağlamak için kullandığı kreatin, böbrekler tarafından filtrelenip vücuttan atılmadan önce kreatinine dönüşür. Bu süreç, kas sağlığı ve böbrek fonksiyonları hakkında önemli bilgiler verebilir, çünkü kandaki kreatinin düzeyleri genellikle böbreklerin etkinliğini gösterir.

Diğer yarısı ise karaciğer, böbrek ve pankreas tarafından doğal olarak üretilir. Bu organlardan üretilen kreatininin yaklaşık %95’i iskelet kaslarınıza ulaşarak fiziksel aktivite sırasında kullanılır. Kalan bölüm ise kalbe, beyne ve diğer dokulara gider.

Konu: Creatine Supplements
Bulgular: Kreatininin yan etkileri, faydaları ve potansiyel riskleri üzerine bilgi vermektedir.
Kaynak: Orthoinfo.aaos.org

Konu: Kreatin
Bulgular: Kreatininin yan etkileri, faydaları ve potansiyel riskleri hakkında kaynaklarla bilgi sunmaktadır.
Kaynak: My.clevelandclinic.org

Çalışma: Bougioukas KI ve diğ. 2013. Sağlıklı bireylerin bilişsel fonksiyonları üzerindeki kreatin takviyesinin etkileri üzerine sistematik bir derleme çalışması.
Bulgular: Kreatin takviyelerinin bilişsel fonksiyonlar üzerindeki etkilerini incelemiştir.
Kaynak: Experimental gerontology, 108, 166-173

Kreatin takviyesi almadan önce sağlık uzmanınızla görüşerek bu süreçte güvenli olup olmadığını araştırmanız önemlidir.

Kreatinin Nasıl Kullanılır?

Kreatinin her bireyde bulunan bir bileşiktir. Günlük ortalama 2 gram kreatinin üretilir. Protein ağırlıklı bir beslenme ile bu miktar artabilir. Belirli durumlarda, kreatinin miktarının biraz daha fazla olması gerekebilir. Bunun için farklı takviye ürünler kullanılabilir. Bu takviyeler spor öncesinde, sonrasında veya ihtiyaç duyulduğu durumlarda alınabilir. Takviye ilaçlarını doktorun önerdiği şekilde kullanmalısınız. Yaş ve kilonuz, kullanımı etkileyen faktörlerdendir.

Kreatinin doğal yollarla alınamayacaksa; yani takviye olarak alınacaksa, başlangıçta kreatin depolarındaki hızlı artışa neden olan bir yükleme aşamasına girebilir. Belirli bir durum için en uygun ürün ve dozajın ne olabileceğini öğrenmek için bir sağlık uzmanıyla görüşmek faydalı olacaktır.

Takviyeler, sıklıkla yoğun ve ağır spor yapan kişiler tarafından kullanılır. 18 yaş üstü sporcular (halter, vücut geliştirme uzmanları) kırmızı veya beyaz etten alması yeterli olmayan kreatinini dışarıdan takviye ile, doktor onayıyla alabilirler.

Kilo alma, yağ kaybı, kas geliştirme ve egzersiz için yararlı olan birçok kreatin türü mevcuttur. Bunlar arasında:

• Kreatin monohidrat
• Kreatin anhidroz
• Mikronize kreatin
• Kreatin hidroklorür (kreatin HCl)
• Kreatin etil ester
• Tamponlanmış kreatin
• Kre-Alkalin
• Crea-Trona
• Kreatin magnezyum şelat
• Sıvı kreatin
• Kreatin fosfat

Egzersizleriniz için en iyi takviye olan kreatin türünü seçmenizde, doktorunuz veya beslenme uzmanınız yardımcı olabilir.

Çalışma: Gufford, B. T. ve diğ. 2013. Creatin etil esterinin pH bağımlı stabilitesi: Ağızdan emilim açısından önemi.
Bulgular: Kreatin çeşitlerinin detayları anlatılmaktadır.
Kaynak: Journal of dietary supplements, 10(3), 241-251.

Konu: Kreatin – Kullanım Alanları, Yan Etkileri ve Daha Fazlası
Bulgular: Kreatinin nasıl kullanıldığı hakkında bilgi verilmektedir.
Kaynak: Webmd.com

Çalışma: Awdishu, L. ve Mehta, R. L. 2017. İlaç kaynaklı böbrek toksisitesinin 6R’leri.
Bulgular: İlaçların böbrekler üzerindeki toksik etkilerini inceleyen bir yaklaşım sunulmaktadır.
Kaynak: BMC nephrology, 18(1), 124.

Kreatinin Zararları ve Yan Etkileri

Kreatin genelde güvenli kabul edilse de, yüksek dozlarda alındığında böbrek hasarı gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Yüksek dozlar ayrıca vücudun kendi kreatinin üretimini engelleyebilir.

Amerikan Ortopedi Cerrahları Akademisi (AAOS)’na göre yan etkiler şunlardır:

• Karın ağrısı ve kasılmalar,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Baş dönmesi ve uyku hali,
• Kas krampları ve ishal,
• Böbrek rahatsızlıkları ve solunum sorunları,
• Aşırı kilo artışı gözlemlenebilir.

Bu alanda uzman Dr. Roberts’a göre, kreatinin bilinen en belirgin yan etkisi kilo alımıdır. Kendisi, “Genelleme yapmak zor ama çoğu insan kreatin takviyeleri alırken ortalama beş kilo alır” demektedir. Ancak Roberts, bu kilo artışının su ağırlığı olduğunu ifade ederek, “…aslında burada bir fayda var çünkü su kas hücrelerindedir, bu sayede kaslarınızı nemli tutar.”

Çalışma: Beck TW ve diğ. 2007. Kreatin, amino asitler ve protein içeren bir içeceğin on hafta süreyle direnç antrenmanı ile birlikte vücut kompozisyonu, güç ve anaerobik performans üzerindeki etkileri.
Bulgular: Kreatin takviyesinin takviyelerin ve egzersiz programlarının birleşik etkilerini değerlendirmektedir.
Kaynak: J Strength Cond Res. 2007;21(1):100-104.

Çalışma: Wax, B. ve diğ. 2021. Kreatin, spor performansı ve sağlıklı bireylerde iyileşme ile ilgili değerlendirmeler.
Bulgular: Bu çalışmanın bulguları, kreatin takviyesinin potansiyel yan etkilerini ve risklerini incelemektedir.
Kaynak: Nutrients, 13 (6), 1915.

Çalışma: Justin Roberts, Kreatin takviyeleri: Araştırmalar, sizi forma sokması hakkında ne söylüyor?, Anglia Ruskin University ve Henry Chung, University of Essex.
Bulgular: Kreatin takviyeleri, fiziksel performansı artırma ve kas büyümesini destekleme potansiyeli üzerinde geniş çapta araştırılmıştır.
Kaynak: Theconversation.com

Kreatinin Testi Nasıl Yapılır?

Kreatinin testi, böbreklerin, kandaki atıkları ne kadar iyi süzdüğünün bir ölçüsüdür. Sağlıklı böbrekler, kreatini kandan süzerek idrarla vücuttan atarlar. Kreatinin seviyelerini ölçmek için standart bir kreatinin kan testi (serum kreatinin) kullanılır. Doktor, testten önce gece aç kalmanızı (aç olmanızı) isteyebilir. Kreatinin idrar testi için ise, klinik tarafından sağlanan kaplarda 24 saat boyunca idrar toplanması gerekecektir.

Her iki test için de önceden belirli bir süre et yemekten kaçınmanız gerekebilir. Eğer kreatin takviyesi kullanıyorsanız, kullanımı test öncesi durdurmalısınız. Serum kreatinin testi sırasında sağlık ekibinizden bir profesyonel (genellikle hemşire), koldaki bir damara iğne yerleştirerek kan örneği alır. İdrar testi için ise, klinikte tek bir örnek sağlamanız veya 24 saat boyunca evde örnekler toplayarak bunları klinik ortamına geri getirmeniz beklenebilir.

Klirens testi ise hem idrar hem de kan örneği gerektirir. 24 saat boyunca idrar toplanır ve kan örnekleri sürekli alınır. Alınan örnekler, kişinin özelliklerine göre değerlendirilir ve sonuçlar doktor tarafından incelenir.

Konu: Kreatinin testi
Bulgular: Kreatinin testinin yapılma sürecini detaylı olarak açıklamaktadır.
Kaynak: Mayoclinic.org

Herhangi bir şikayet durumunda dahiliye doktoruna başvurduğunuzda, kan değerlerinizde kreatinin oranını görebilirsiniz. Doktor, rahatsız edici bir durumda size bu değerle ilgili bilgiler verecektir. Eğer eksiklik veya fazlalık söz konusuysa, gerekli tedavi süreci başlatılacaktır.

Kreatinin Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kreatinin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kreatinin yüksekliği, böbrek fonksiyonlarıyla ilgili bir sorunun belirtisidir. Böbreklerin kreatini vücuttan atma yeteneğinin zayıfladığı veya kas kütlesinin arttığı durumlarda kreatinin seviyeleri yükselebilir.

Kreatinin Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Kreatinin düşüklüğü, azalmış kas aktivitesi veya kas kütlesinde azalma ile ilişkili bir durumu ifade eder. Bu durum, kas hastalıkları, yetersiz protein alımı, ciddi karaciğer hastalıkları veya bazı hormonal bozukluklarla ilişkilendirilebilir.

Kreatinin Seviyesi Kaç Olmalıdır?

Kreatinin seviyeleri, bireyin yaşına, cinsiyetine ve kas kütlesine bağlı olarak değişir. Yetişkin bireylerde 0.5 ile 1.4 mg/dL arasında olmalıdır. Ancak kreatinin seviyeleri laboratuvar yöntemlerine ve standartlara bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Kreatinin Değeri Kaç Olursa Böbrek Yetmezliği Olur?

Kreatinin seviyesi yetişkinlerde 1.2 mg/dL’nin üzerinde

Kreatin Hangi Besinlerde Bulunur?

Kreatin, özellikle et (sığır eti, dana eti) ve deniz ürünlerinde (balık ve kabuklu deniz hayvanları) doğal olarak bulunur. İnek sütü, keçi sütü ve koyun sütü gibi süt ve süt ürünleri de vücut için kreatin sağlar.

Kreatinin Değeri Kaç Olursa Diyalize Girilir?

Diyaliz ihtiyacı, kreatinin seviyesinin 8-10 mg/dL veya üzerinde

Kreatin Böbrek Ağrısı Yapabilir mi?

Kreatin, böbrek ağrısına neden olmaz. Ancak, bazı durumlardaki yüksek doz kullanımı (özellikle sporcuların uzun süre kullanımında) veya böbrek hastalığı olan bireylerde kreatin takviyelerinin kullanımı sonucu böbrek işlevlerinde değişiklikler görülebilir.

Kreatinin Su İçerek Düşer mi?

Kreatinin seviyeleri, doğrudan su içmekle etkilenmez. Kreatinin, böbrekler tarafından vücutta üretilen ve kan düzeyi olarak bulunan bir bileşiktir. Su tüketimi, vücuttaki sıvı dengesini düzenler ve böbrek fonksiyonlarını destekleyebilir ancak kreatinin seviyesi üzerinde doğrudan bir etki yapmaz.

Kreatin Kinaz Nedir?

Kreatin kinaz (CK) bir enzimdir ve iskelet kası, kalp kası ve beyinde (daha az miktarda) bulunur. Tıp literatüründe aynı zamanda Kreatin fosfokinaz veya fosfokreatin kinaz olarak da anılır. Kas dokusunda enerjinin bir kısmı kreatin fosfat tarafından sağlandığından, kreatin fosfatın üretiminde rol oynayan enzim de kreatin kinazdır.

Melatonin Nedir? Nelerde Bulunur?

Supplement Nedir? En İyi Supplementler Hangileridir?

ZMA Nedir, Ne İşe Yarar? Ne Zaman, Nasıl Kullanılır?

BCAA Nedir, Ne İşe Yarar? Nasıl Kullanılır? Zararlı mı?

Biotin B7 Vitamini Nedir, Ne İşe Yarar? Faydaları ve Eksikliği