Narsizm Nedir? Narsist Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Narsistik kişilik bozukluğu, bireylerin mantıksız bir biçimde yüksek bir öz değer duygusu taşıdığı bir ruhsal durumdur. Bu kişiler, sürekli ilgi arayışı içinde olup, herkesin onlara hayran kalmasını isterler. Narsistik özellikler gösteren kişiler, diğer insanların duygularını anlama ya da önemseme konusunda zayıf olabilirler. Ancak bu aşırı kendine güven, derinlerde bir öz değersizlik hissinin maskesidir. Küçük bir eleştiri bile onları kolayca rahatsız edebilir.

Narsist Nedir?

Psikolojide narsist terimi, kendi benliğine aşırı bağlanan, başkalarına karşı empati duymakta zorlanan ve genelde kendini üstün görme eğiliminde olan bireyleri tanımlar. Bu kişiler, genellikle Narsistik Kişilik Bozukluğu (NKB) adı verilen bir duruma sahip olabilir. Ancak narsisizm mutlaka klinik bir bozukluk olarak değerlendirilmez.

Narsistik özellikler taşıyan bireyler, aşırı özgüven sergileyebilir, başarılarını abartma eğiliminde olabilir ve sürekli onay ve övgü talep edebilirler. Diğer insanların duygularına veya ihtiyaçlarına yeterince önem vermemekte zorlanabilirler. Ayrıca eleştirilere karşı aşırı bir hassasiyete sahip olabilirler ve kendilerine yönelik tehdit olarak algıladıkları durumlarda öfkeyle karşılık verebilirler.

Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Narsistik kişilik bozukluğu (NKB), bireyin kendini algılayışını ve başkalarıyla olan ilişkilerini etkileyen bir ruhsal durumdur. NKB sahibi olmak, başkalarını etkilemek veya önemli hissetmek adına aşırı bir ihtiyaç hissetmek anlamına gelir. Bu gereksinim, bireyleri ve çevresindekileri olumsuz etkileyen zararlı davranışlara yol açabilir. Narsistik kişilik bozukluğunun belirtileri yoğunluğuna göre değişkenlik gösterebilir. NKB sahibi bireyler şu davranışları sergileyebilir:

• Kendilerini aşırı şekilde önemli görürler ve sürekli beğeni beklerler.
• Bağımsız başarı olmaksızın üstünlük beklerler.
• Başarı, güç, zeka, güzellik veya mükemmel eş konularında hayaller kurarlar.
• Kendilerinin diğerlerinden üstün olduğunu düşünürler, fakat kendilerine eşit olan kişilerle vakit geçirebileceklerini ve onları anlayabileceklerini düşünürler.
• Önemsiz gördükleri bireylere karşı eleştirel yaklaşabilirler.
• Özel muamele bekler ve başkalarının isteklerini sorgulamadan yerine getirmesini isterler.
• Başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını tanımakta zorlanırlar.
• Başkalarına karşı kıskançlık hissi beslerler ve başkalarının kendilerini kıskandığını düşünebilirler.
• Özel ilgi görmediklerinde öfke duyarlar.
• Duygularını ve davranışlarını kontrol etmekte güçlük çekebilirler.
• Stresle başa çıkma veya değişim süreçlerine uyum sağlama hususunda zorluklar yaşayabilirler.
• Başarısız olabilecekleri durumlarda uzak durma eğilimindedirler.
• Mükemmeliyetçi bir tutum içinde olduğundan depresif ve karamsar hissedebilirler.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Neden Olur?

NKB, bir ruhsal durumdur. Uzmanlar bunun neden oluştuğuna dair kesin bir görüş belirleyememektedir. Ancak narsistik kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasına neden olabilecek bazı faktörler şunlardır:

• Genetik: NKB teşhisi konulmuş kişilerin aile bireylerinde bu bozukluğun ortaya çıkma oranı yüksektir.
• Gözlem ve taklit: Çocuklar, NKB’ye dönüşebilecek özellikleri ve tutumları izleyerek, taklit ederek öğrenebilirler.
• Olumsuz çocukluk deneyimleri: Kötü çocukluk dönemleri, travma, ihmal veya yetersiz destekle ilişkilendirilebilir. Bu durumlar, narsisistik özelliklerin gelişmesine zemin hazırlayabilir.
• Ebeveynlik tarzı: Aşırı koruyucu ve şımartan ebeveynler, çocukların ebeveynlerden gördüğü muameleye benzer bir beklenti geliştirmesine yol açabilir. Bu durum, çocuğun kendi hislerini düzenlemekte zorlanmasına neden olabilir.
• Kültür: Araştırmalar, kültürel faktörlerin NKB geliştirme açısından risk oluşturabileceğini göstermektedir.

Özellikle bireyselliğin ve kişisel bağımsızlığın ön plana çıktığı kültürlerde NKB görülme olasılığı artmaktadır. Topluluk hissi ve kolektif davranışı teşvik eden kültürlerde büyüyen bireylerin NKB geliştirme olasılığı daha düşüktür.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Kimlerde Görülür?

Narsistik Kişilik Bozukluğu (NKB), genellikle ergenlik veya erken adulthood dönemlerinde belirtilerini gösteren ve kişinin düşünce tarzı, davranış biçimi ile ilişkilerini olumsuz etkileme eğilimindedir. NKB, erkeklerde kadınlara oranla daha yaygın görülür ancak her iki cinsiyette de ortaya çıkabilir. NKB’nin gelişiminde genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Aşırı övgü, eleştiri veya ilgisizlik gibi aşırı uç durumlar yaşayan bireylerde narsistik eğilimler daha fazla görülebilir.

NKB’li kişiler sıklıkla kendilerini aşırı özel ve değerli hissederler. Sürekli olarak başkalarından takdir ve onay beklerler. Ancak eleştirilere karşı oldukça duyarlıdırlar. Diğer insanların duygularını anlamakta zorluk çekebilirler ve genellikle kendi çıkarlarını ön planda tutma eğilimindedirler. NKB, bireyin sosyal, mesleki ve kişisel ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Bu bozukluğu taşıyanlar, başkalarının kendilerine yeterince saygı göstermediğini düşündüklerinde öfke, kıskançlık veya aşağılanma hissi yaşayabilirler.

Narsist Erkek Belirtileri Nelerdir?

Narsist bir erkeğin belirgin özellikleri genellikle aşırı özgüven, üstünlük duygusu ve empati eksikliği ile tanımlanır. Bu kişiler, sosyal çevrelerinde belirli davranış kalıpları sergileyebilirler. Narsist erkeklerin belirtileri şunlardır:

• Kendini Üstün Görme: Narsist erkekler, kendilerini başkalarından daha değerli görür ve bu nedenle diğerlerini küçümseyebilir, eleştirilere karşı duyarsız olabilirler.
• Aşırı Övgü Beklentisi: Başkalarından sürekli takdir ve övgü talep ederler, başarılarını abartarak anlatırlar.
• Empati Eksikliği: Narsist erkeklerin, başkalarının duygularını anlama ve ihtiyaçlarını karşılama konusunda eksiklikleri vardır.
• Manipülatif Davranışlar: Kendi hedeflerine ulaşmak için diğer insanları manipüle etme eğilimindedirler.
• İlişkilerde Kontrolcü Davranışlar: İlişkilerinde kontrolü elde tutma çabası içindedirler ve partnerleri üzerinde baskı kurma eğilimindedirler.
• Duygusal Soğukluk: Narsist erkekler, genel olarak duygusal mesafeye sahiptir ve başkalarının duygusal ihtiyaçlarını anlamakta zorlanabilirler.

Narsistlik Nasıl Tedavi Edilir?

Narsistik kişilik bozukluğu, tedavi edilmesi zor ama zamanla iyileşmesi mümkün bir durumdur. Tedavinin ana hedefleri, kişinin narsistik özelliklerini fark etmesini sağlamak, sağlıklı ilişkiler kurmasına yardımcı olmak ve empati duygusunu geliştirmektir. Narsistik tedavi genellikle uzun soluklu bir süreç gerektirir. Ayrıca tedaviye karşı gösterilen direnç nedeniyle ilerleme zaman alabilir. Narsistik kişilik bozukluğu tedavisinin temel metodu psikoterapidir.

Özellikle bilişsel davranışçı terapi ve psikodinamik terapi, narsistik tutumları ele almakta kullanılan başlıca terapilerdir. Psikoterapi, bireyin düşüncelerini ve davranışlarını anlamasına yardımcı olurken, kendine ve başkalarına karşı olan tutumlarını sorgulamasına olanak tanır. Bununla birlikte, narsistik kişilik bozukluğu olan bireylerde empati eksikliği sık gözlemlendiğinden, terapi sırasında başkalarının duygularını daha iyi anlamalarına yönelik teknikler uygulanabilir. Kişinin başkalarının ihtiyaçlarını dikkate alarak hareket etmesi amaçlanır.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Davranılmalı?

NKB yaşayan bir bireye yaklaşım, zorlu olabilir çünkü bu kişiler genellikle empati eksikliği, manipülatif tutumlar ve aşırı kendine odaklanma davranışları gösterirler. Ancak sağlıklı bir ilişki kurmak ve sınırlar koyarak bu kişilerle başa çıkmak mümkündür.

Narsist bireyler sık sık başkalarının sınırlarını zorlayabilirler. İlişkilerde kontrolü ele alma çabası gösterirler. Bu nedenle onlara karşı net ve sağlam sınırlar koymak çok önemlidir. Kendi duygusal ve fiziksel sınırlarınızı net bir şekilde ifade edin ve bu sınırların korunmasını bekleyin. Eğer bu sınırlar ihlal edilirse, sonuçlarını belirtmekten çekinmeyin. Narsistik bireylerin manipülatif tutumlara eğilimleri olabilir. Eleştirilere karşı tahammülleri yoktur ve duygusal olarak sizi zayıflatmaya çalışabilirler. Kendinizi duygusal olarak zayıf hissetmemeniz için dikkatli olmalısınız. Onların eleştirilerini şahsi olarak almamaya çalışın ve duygusal sağlığınızı korumak adına güçlü durun. Destek alarak, terapistlerden veya destek gruplarından yardım edin; bu, başa çıkma becerilerinizi geliştirmeye ve kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır. Destek almanın, narsist bir bireyin duygusal etkilerinden korunmanıza ve kendi ruh halinizi korumanıza yardımcı olacağını unutmayın.