Kanserle Mücadelede Sağlıklı Beslenmenin Önemi

Kanserle Mücadelede Beslenmenin Önemi Nedir?

Kanser hastalarının vücutları için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin yeterli seviyede alınması, hastalığın türüne ve bireye özel bir beslenme planı oluşturulması oldukça önemlidir. Hastanın tanı aldığı andan itibaren beslenme eğitimi verilmesi ve düzenli takip yapılması; tedavi sürecinin verimliliği, hastanede kalış süresinin kısalması, enfeksiyon riskinin azaltılması ve mortalitenin düşürülmesi açısından kritik bir rol oynamaktadır. Hastalıkla ilişkili malnütrisyon, kanser hastalarında sıkça görülen bir durumdur. Bu, kanserin yol açtığı artan enerji ve besin öğesi ihtiyacının karşılanamamasından ya da tedavinin yan etkilerinden kaynaklanabilir. Özellikle pankreas kanseri, özofagus, gastrointestinal kanserler ve baş-boyun kanserleri gibi belirli kanser türlerine sahip bireylerde malnütrisyon oranı %50’nin üzerindedir. Kanserle ilişkili malnütrisyonun, malignansiden bağımsız olarak ölümlerin %10-20’sinden sorumlu olduğu tahmin edilmektedir.

Kanser Hastalarının Beslenme Düzenleri Nasıl Olmalıdır?

Kanser hastalarının günlük enerji ve besin öğesi ihtiyaçlarını karşılamak için dengeli besin içerikleriyle sık aralıklarla öğün tüketmeleri faydalı olabilir. 3 ana ve 3 ara öğün şeklinde beslenme, birçok kanser hastası için uygundur; ancak bu durum kişiye göre değişkenlik gösterebilir. Örnek olarak, mide kanseri tedavisi gören bir hasta 8 öğüne kadar çıkabilirken, kemoterapi sonrası iştahsızlık çeken bir hastada öğün sayısı artırılabilir ve porsiyonlar küçültülebilir.

Öğün içeriği olarak, kanser hastaları için Akdeniz tipi beslenmenin birçok faydası bulunur. Beslenme planı tam tahıllar, çavdar, siyez gibi sağlıklı karbonhidratlar; bitkisel ve düşük yağlı hayvansal protein kaynakları, süt ve süt ürünleri ile meyve ve sebzeler içermelidir. Haftada 2 kez ızgara veya fırında pişirilmiş balık yenilmeli ve çiğ kuruyemişler günlük beslenmede yer almalıdır. Sebze ve meyveler, çeşitlilik sağlanarak tüketilmeli ve öğünler renkli olmalıdır.

Bu besin gruplarının miktarları, kişinin günlük enerji ve besin öğesi ihtiyaçları göz önünde bulundurularak ayarlanmalıdır.

Paketli ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalı; yiyeceklerin hazırlanacağı alanların hijyenik koşullarına dikkat edilmelidir.

Kanser Hastalarının Yememeleri Gereken Besinler Nelerdir?

Kanser hastaları, salam, sucuk gibi işlenmiş şarküteri ürünlerinden ve işkembe, kokoreç gibi sakatatlardan mümkün olduğunca uzak durmalıdırlar. Ayrıca, yiyecek pişirme yöntemlerinin sağlıklı olması (ızgara, buğulama, haşlama veya buharda pişirme gibi) gereklidir; kızartmadan kaçınılmalıdır. İlave şeker alımı sınırlandırılmalı, tatlı tüketilecekse şerbetli tatlılar yerine dondurma veya sütlaç gibi sütlü tatlılar tercih edilmelidir.

Kanser tedavisine çözüm olarak reklamı yapılan her ürüne dikkatle yaklaşılmalı; bitkisel karışımlar, bitki çayları veya beslenme takviyeleri, bir doktor veya beslenme uzmanına danışılmadan tüketilmemelidir. Bu ürünler, tedavi sürecini olumsuz etkileyebilir ve ilacın etkinliğini azaltabilir ya da artırabilir.

Kanser Hastaları Tatlı Yiyebilir Mi?

Kanser hastaları için tatlı tüketimi yasak değildir; fakat sıklığı ve porsiyonu dikkate alınmalıdır. İştahsız olan ve vücut ağırlığı kaybı yaşayan hastalarda sütlü tatlılar, enerji alımını artırmak ve besin tüketimini teşvik etmek için yararlı olabilir. Kanser hastalarının beslenmesinde haftada 1 veya 2 gün sütlü tatlılara yer verilebilir.

Kanser Tedavisinden Önce Kemoterapi Tedavisi Alan Hastalar Hangi Beslenme İlkelerine Dikkat Etmelidir?

-Kemoterapi, nötrofil adı verilen bağışıklık hücrelerinin sayısını düşürebileceğinden hastalar, besin kaynaklı enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelebilir. Bu nedenle yiyeceklerin hazırlanma koşullarına dikkat edilmeli, açıkta satılan yiyeceklerden ve temizlikten emin olunmayan restoranlardan kaçınılmalıdır.

-Süt ve süt ürünleri pastörize olarak tüketilmeli; etler iyi pişirilmelidir.

-Kabuklarında çatlak olan yumurtalar tüketilmemeli; yumurtalar yıkanmalı ve sarısı iyi pişirilmelidir.

-Meyve ve sebzeler, tüketilmeden önce 30 dakika sirkeli suda bekletilmeli ve dış yüzeyleri tüylü olan meyvelerden kaçınılmalıdır.

-Sebze yemeklerinde, besin değerinin korunması ve mikrobiyal yükün azaltılması için düdüklü tencere tercih edilmelidir.

-Kabuksuz ve açıkta satılan kuruyemişler tüketilmemeli, karışık bitki çaylarından uzak durulmalıdır.

-Greyfurt, kivi, nar ve nar suyu, kemoterapi ilaçlarının etkinliğini değiştirebileceğinden bu dönemde tüketilmemelidir.

Kanser Hastalarında Kilo Neden Önemlidir?

Kanser hastalarında sağlıklı vücut ağırlığı, yağ oranı ve kas kütlesinin korunması tedavinin ilerleyişi için oldukça kritiktir. Malnütrisyon; hastaneye yatış, hastanede kalış süresinin uzaması, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve enfeksiyon riskinde artış gibi sorunlara neden olabilir.

Kanser Hastalarına Zayıflama Diyeti Uygulanır Mı?

Kanser tedavi süresince, fizyolojik stresi artırmamak için düşük kalorili diyetler uygulanmamakta; sadece hastanın beslenme durumunu iyileştirip diyet kalitesini artırmak hedeflenmektedir.

Kanser Hastalarında Kabızlığı Önlemek İçin Neler Yapılmalıdır?

-Kabızlığın önlenmesi için öncelikle sıvı tüketimi artırılmalıdır. Yeterli su tüketemeyen hastalarda sıvı alımı, çorba, ayran, kefir gibi içeceklerle arttırılmalıdır.

-Yeterli diyet lifi alımı, bağırsak hareketlerini düzenlemek için önemlidir. Beyaz ekmek yerine tam buğday veya çavdar ekmeği, pirinç yerine bulgur tercih edilmelidir.

-Hastanın gaz ve şişkinlik şikayeti yoksa haftada iki gün baklagiller (örneğin nohut ve kuru fasulye) tüketilmelidir.

-Günlük meyve ve sebze tüketimi artırılmalı; kabukları ile yenilebilecek meyveler soyulmadan tüketilmelidir.

-Her öğüne bir miktar salata ve çiğ sebze eklenmeli; üzerine zeytinyağı ilave edilmelidir.

-Günde 1 avuç kavrulmamış kuruyemiş tüketimi lif alımını artıracaktır.

Kanser Tedavisinde İştahsızlık Sorunu Nasıl Çözülmelidir?

İştahsızlık yaşayan hastaların öğün saatleri düzenlenmeli; bu saatlerde acıkma beklenmeden bir miktar besin alınmalıdır. Öğün porsiyonları küçültülüp enerji yoğunluğu artırıldıkça, besin tüketimi artacak ve iştahsızlık azalacaktır. Enerji yoğunluğunu artırmak için çorbalara kıyma veya pirinç eklenebilir; sebze yemekleri etle pişirilebilir. Meyve tüketmekte zorlanıyorsa, tercih edilen meyvelerle beraber kuru yemişler ve süt ya da kefir ile smoothie yapılabilir. Sıvı tüketimi, mide hacmini doldurabileceğinden, öğünler ile sıvı gıdalar arasında 30 dakika mesafe bırakılmalıdır.

Yemek kokusuna hassasiyet varsa, hastanın yemek pişirilen alanda bulunmaması, yemeklerin sıcaklığının artırılması yardımcı olabilir.

Tat duyusundaki değişiklikler de iştahsızlığa yol açabilir. Bu durumda hastanın tercih ettiği tat ve aromalara uygun bir beslenme planı oluşturulabilir.

Kanser Hastalarının Beslenmesinde Bitkisel Tedavi Ürünleri Kullanılabilir Mi?

Bitkisel ürünler, birçok ilaçla etkileşime geçerek tedavi sürecini olumsuz etkileyebileceğinden bu ürünlerin kullanılması önerilmemektedir.

Kanser Hastalarının Aşırı Zayıflamasının Önüne Geçmek İçin Beslenme Düzeni Nasıl Olmalıdır?

Kanser hastalarında kilo kaybını önlemek için tanı anında beslenme durumu belirlenmeli; bireyselleştirilmiş bir beslenme programı izlenmeli ve beslenme uzmanı tarafından düzenli takip edilmelidir. Hastanın günlük besin tüketimi kendisi veya yakınları tarafından saat ve miktar olarak kaydedilmelidir; eğer besin alımı önerilen miktarın yarısından azsa bir beslenme uzmanına danışılmalıdır. Gerekirse, beslenme uzmanının önerdiği destek takviyeleri alınmalı ve haftalık olarak vücut ağırlığı izlenmelidir.

Kanser Hastalarının Fazla Kilo Almasının Önüne Geçmek İçin Nasıl Bir Beslenme Düzeni Oluşturulmalıdır?

Özellikle hormon tedavisi gören kanser hastalarında, kilo artışı sıkça görülebilmektedir. Bu nedenle, ilave şeker tüketimi azaltılmalı, sağlıklı hazırlama yöntemleri seçilmeli, hayvansal yağlar sınırlandırılmalı ve sağlıklı yağ kaynakları tercih edilmelidir. Sebze tüketimi artmalı, meyvelerde porsiyon kontrolü yapılmalıdır. Karbonhidrat kaynakları, lif içeriği yüksek olan karmaşık karbonhidratlardan oluşmalıdır. Bu şekilde kan şekeri dengesizliği ve iştah kontrolü sağlanacak; bağırsak hareketleri düzenlenecektir. Kas kütlesini korumak ve sağlıklı vücut yağ oranını sabit tutmak için düzenli fiziksel aktivite önemlidir.

Kanser Hastalarının Beslenmesinde Hangi Pişirme Yöntemleri Kullanılmalıdır?

Kanser hastaları, fırında pişirme, haşlama, ızgara, buğulama ve buharda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemlerini tercih etmelidir.

Kanser Hastalarının Su Tüketimi Nasıl Olmalıdır?

Kanser hastaları, günlük en az 2,5-3 litre su tüketmeli ve sıvı kaybını azaltmak için çay ve kahve alımını sınırlamalıdır.