
Zerdeçal Nedir ve Faydaları Nelerdir?
Zerdeçal, zencefil familyasından gelen, kurkumin bileşiği taşıyan, sağlık açısından birçok yarar sağlayan, Hindistan yarımadası ve Güneydoğu Asya’ya özgü çok yıllık, rizomlu bir bitkidir. Sindirim ve karaciğer sorunları, cilt hastalıkları, yaralar ve enfeksiyonlar üzerinde etkili olan doğal bir antiinflamatuardır. Hint safranı olarak bilinen zerdeçal, mutfakta baharat olarak kullanıldığı gibi geleneksel tıpta da yararlarıyla bilinen bir bitkidir.
Zerdeçal Nedir?
Zencefil ailesine ait olan zerdeçal, kurkumin bileşiği ile tanınan, Güneydoğu Asya kökenli, sarı çiçekli ve altın-turuncu renkte bir çok yıllık otsu bitkidir. Hint safranı olarak adlandırılan zerdeçal, enfeksiyonlarla mücadelede, sindirim ve karaciğer problemleri ile cilt hastalıklarına yönelik antiinflamatuar özellikleri sayesinde çok sayıda fayda sunar.
Zerdeçal, hafif keskin ve acımsı bir lezzet ile topraksı bir aroma taşır. İçeriğinde kurkumin sayesinde canlı sarı rengini alır ve dimetoksi kurkumin, bisdemetoksikurkumin, turmeron, atlanton, zingiberon, şekerler, proteinler ve çeşitli uçucu yağlar bulunur. Zerdeçal, yemeklere tat katmak için kullanılabildiği gibi, günde 1-2 kaşık toz halinde tüketilmesi, bağışıklık sistemini güçlendirmek için de oldukça etkili olabilir.
Artrit, sindirim bozuklukları, solunum yolu enfeksiyonları, alerji, karaciğer hastalıkları ve depresyon gibi durumlar için doğal bir tedavi seçeneği olarak öne çıkmaktadır. Araştırmalar, zerdeçalın enfeksiyonlarla ve bazı kanserlerle mücadelede, iltihaplanmayı azaltmada ve sindirim sorunlarını tedavi etmede etkili olduğunu göstermektedir.
Zerdeçalın Besin Değeri Nedir?
Bir yemek kaşığı zerdeçal tozunun besin değerleri aşağıdaki gibidir:
- Kalori: 29 kcal
- Karbonhidrat: 6.31 gram
- Protein: 0.91 gram
- Lif: 2.1 gram
- Yağ: 0.31 gram
- Şeker: 0.3 gram
Ek olarak, günlük manganez ihtiyacının %26’sını, demir ihtiyacının %16’sını, potasyum ihtiyacının %5’ini ve C vitamininin %3’ünü karşılar. Enfeksiyonlarla mücadelede önemli bir rol üstlenen zerdeçal, pek çok hastalığa karşı da koruma sağlar.
Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?
Kurkumin içeren zerdeçal, doğal bir antiinflamatuar olarak vücuttaki iltihabı azaltmaya yardımcı olur, gaz ve hazımsızlık gibi sindirim sorunlarına iyi gelir, kan şekerini dengelemeye yardımcı olur, karaciğer sağlığını destekler, kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucudur ve hafızayı geliştirmeye katkı sağlar. Ayrıca zerdeçal, ağrı kesici etkileriyle de bilinir.
Zerdeçalın genel faydaları şunlardır:
- Bağışıklığı güçlendirir
- Eklem ağrılarını azaltır
- İltihaplanmayı önler
- Kalp ve damar sağlığını destekler
- Akne, egzama ve sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarını yatıştırır
- Hafızayı ve dikkati geliştirir
- Karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir ve toksinlerden arındırır
- Gaz ve şişkinlik gibi sindirim sorunlarına iyi gelir
- Kan şekerini dengeler
- Solunum yolu semptomlarını azaltır
- Serbest radikalleri nötralize eder
- Kanserli hücrelerin yayılmasını önleyici antioksidanlar içerir
- Kolesterolü düşürür
- Depresyona iyi gelir
Bağışıklığı güçlendirir
Zerdeçal, antiinflamatuar, antimikrobiyal, antiviral ve antioksidan etkileri sayesinde bağışıklık sistemini destekler, kişinin hastalıklara karşı korunmasını pekiştirir ve mikropların yayılmasını engeller.
Zerdeçal eklem ağrılarını azaltır
Anti-inflamatuar özellikleri ile zerdeçal, artrit gibi iltihaplı durumlarla ağrının hafifletilmesine yardımcı olur.
İltihabı önler
Kurkumin bileşiğinin etkisiyle zerdeçal, vücuttaki iltihaplanmayı önler, iltihapları giderir ve enfeksiyonların ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.
Kalp sağlığını korur
Zerdeçaldaki kurkumin, kalbin içini kaplayan endotel fonksiyonunu iyileştirerek kalp hastalıkları riskini azaltmada yardımcı olur.
Cilt rahatsızlıklarını yatıştırır
Antiinflamatuar, antimikrobiyal ve antioksidan özellikleri sayesinde zerdeçal, akne, egzama ve sedef hastalığı gibi cilt sorunları için etkili bir tedavi yöntemi olarak görülmektedir.
Hafızayı ve dikkati geliştirmeye yardım eder
Kurkuminin antioksidan özelliklerinin, Alzheimer gibi hastalıkların gelişimini yavaşlattığı tahmin edilmektedir.
Karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir ve toksinlerden arındırır
Yüksek antiinflamatuar özellikleri, zerdeçalın karaciğeri temizlemesine ve karaciğer hastalıklarından korumasına yardımcı olur.
Gaz ve şişkinlik gibi sindirim sorunlarına iyi gelir
Ayrıca zerdeçal, midede gaz ve şişkinlik gibi problemleri gidermeye yardımcı olur.
Kan şekerini dengeler
Kurkumin, antiinflamatuar ve antioksidan etkileri sayesinde tip 1 ve tip 2 diyabetin önlenmesine yardımcı olabilir.
Öksürük ve boğaz ağrısı gibi solunum yolu sorunlarına iyi gelir
Antiviral özellikleri nedeniyle zerdeçal çayı, solunum yollarını temizlemede etkilidir ve öksürüğü hafifletir.
Serbest radikalleri nötralize eder
Serbest radikallere maruz kalmak sağlık problemlerine yol açabilir. Zerdeçal gibi antioksidan bakımından zengin gıdalar, vücudu bu zararlardan korur.
Kanserli hücrelerin yayılmasını önleyebilir
Kurkumin, kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını engelleyebilir.
Kolesterolü azaltır
Zerdeçal ve kurkumin, serum lipit düzeylerini iyileştirerek kolesterol seviyelerini normale döndürür ve kalp hastalığı riskini azaltır.
Depresyona iyi gelir
Depresyon hastalarında beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) azalırken, zerdeçalın içindeki kurkumin BDNF seviyelerini artırabilir.
Zerdeçal Nasıl Tüketilir?
Zerdeçal, baharat biçiminde veya taze olarak yemeklerde kullanılabilir.
Günlük alım miktarı ortalama 1 tatlı kaşığıdır. Taze zerdeçal kökü ince dilimler halinde kesilerek veya rendelenerek yemeklere eklenebilir. Taze zerdeçal, elinde leke bırakabileceğinden eldiven kullanılması önerilir.
Karabiberdeki piperin bileşiği, zerdeçalın vücutta emilimini artırdığı için birlikte tüketmeleri faydalıdır. Zerdeçalın yağla pişirilmesi de kurkumin emilimini artırabilir. Kurkumin, zeytinyağı veya hindistancevizi yağı gibi yağlarla birleştiğinde bağırsak tarafından daha kolay emilebilir.
Zerdeçal aynı zamanda çay olarak da tüketilebilir. 2 su bardağı su kaynatılarak 1 çay kaşığı toz veya rendelenmiş zerdeçal eklenir ve 10 dakika demlenmeye bırakılır. İsteğe bağlı olarak limon da eklenebilir. Daha yüksek miktarda zerdeçal tüketmek isteyenler, uzman bir doktor gözetiminde konsantre tablet veya kapsül formunu da kullanabilir.
Zerdeçal ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Zerdeçal ne işe yarar?
Zerdeçal, iltihabı yatıştırarak cilt sağlığını destekler, göz sağlığı ile ilgili sorunların gelişimini önler, eklem ağrılarını hafifletir ve özellikle egzersiz sonrası kas ağrılarını azaltır. Kandaki kolesterol seviyesini dengeleyerek kaygı, stres ve depresyona iyi gelir.
Zerdeçal neye iyi gelir?
Zerdeçal, özellikle kurkumin açısından zengin olup, tip 2 diyabetin önlenmesine yardımcı olur. Sindirim sorunlarını giderir ve uçuk gibi virüslere karşı vücut savunmasını güçlendirir. Kalp sağlığını destekleyerek kolesterol seviyelerini düşürür ve migren gibi ağrılar için doğal bir ağrı kesici işlevi görebilir.
Zerdeçal tozu nasıl tüketilir?
Zerdeçal, yağ ile birleştiğinde daha iyi emilir. Kuru veya taze haliyle çay olarak da tüketilebilir; 2 su bardağı su kaynatılır ve içine 1 çay kaşığı toz veya rendelenmiş zerdeçal eklenir.
Zerdeçal zayıflatır mı?
Zerdeçal, sindirim sistemini destekleyerek yağ yakımını kolaylaştırabilir, bu da kilo vermeye yardımcı olabilir.
Zerdeçal zararları nelerdir?
Aşırı zerdeçal tüketimi mide rahatsızlıkları, asit reflü, ishal, baş dönmesi ve baş ağrılarına neden olabilir. Yüksek dozda zerdeçal takviyesi almak, idrar oksalat düzeylerini artırarak böbrek taşı riski yaratabilir.
Toz zerdeçal günde ne kadar tüketilmeli?
Zerdeçal, günlük ortalama 1 tatlı kaşığı şeklinde tüketilmelidir. Taze zerdeçal kökü ince kesilerek veya rendelenerek yemeklerde kullanılabilir.
Zerdeçalı kimler kullanmamalıdır?
Karaciğer veya safra problemleri olan kişiler zerdeçal kullanmaktan kaçınmalı; çünkü zerdeçal, safra üretimini artırabilir. Ayrıca kan sulandırıcı etkisi olabileceğinden, bu tür sağlık sorunları olan kişiler zerdeçal almadan önce doktora danışmalıdır.
Zerdeçal cilde iyi gelir mi?
Zerdeçal, güçlü bir antioksidan kaynağı ve antiinflamatuar özellikleri sayesinde cildin canlanmasına yardımcı olabilir.