Behçet Hastalığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Behçet hastalığı, vücudun tüm kan damarlarını etkileyen ve iltihaplanmasına sebep olan nadir bir durumdur. Başlangıçta alakasız gibi görünen pek çok belirti ve semptoma yol açabilir. Bu belirtiler arasında ağız yaraları, göz iltihapları, cilt döküntüleri ve lezyonlar ile genital yaralar bulunmaktadır. Tedavi, Behçet hastalığının belirti ve semptomlarını hafifletmeye ve görme sorunları gibi ciddi komplikasyonları önlemeye yönelik yöntemler içerir.

Behçet Hastalığı Nedir?

Behçet hastalığı, ipek yolu hastalığı olarak da adlandırılan, vaskülit (kan damarı iltihabı) sonucu meydana gelen ve hem atardamarları hem de toplardamarları etkileyen kronik bir iltihaplanma rahatsızlığıdır. Bu hastalık, ağız ve genital bölgede tekrarlayan yaralarla kendini gösterebilir. Genellikle kan damarlarının ve gözlerin iltihaplanması ile ilişkilendirilse de, birçok farklı sorun da doğurabilir.

Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Behçet hastalığı belirtileri bireyler arasında farklılık gösterebilir, zaman zaman kaybolabilir veya zamanla şiddeti azalabilir. Belirtiler, hangi vücut bölgelerinin etkilendiğine göre değişir.

Behçet hastalığının belirtileri etkilenilen alanlara göre aşağıdaki gibidir:

• Ağız: Aft tarzında ağrılı ağız yaraları, Behçet hastalığının en yaygın belirtisidir. Genellikle kabarık, yuvarlak lezyonlar şeklinde başlayarak hızla ağrılı ülserlere döner. Yaralar genellikle bir ila üç hafta içinde iyileşir, fakat tekrar edebilir.
• Cilt: Bazı kişilerde akne benzeri lezyonlar gelişebilir. Ayrıca alt bacaklarda kırmızı, kabarık ve hassas nodüller de oluşabilir.
• Genitaller: Skrotum veya vulva üzerinde kırmızı, açık yaralar görülebilir. Bu yaralar genellikle ağrılıdır ve iz bırakabilir.
• Gözler: Gözdeki iltihap (üveit), kızarıklık, ağrı ve bulanık görmeye neden olabilir ve hastalığı olan kişilerde semptomlar gidip gelebilir.
• Eklem: Behçet hastalığı olan bireylerde eklem şişmesi ve ağrısı özellikle dizlerde görülür. Ayak bilekleri, dirsekler veya bilekler de etkilenebilir. Belirti ve semptomlar bir ila üç hafta sürebilir ve kendiliğinden geçebilir.
• Kan damarları: Damarlarda iltihaplanma, kollar veya bacaklarda kızarıklık, ağrı ve şişlik gibi belirtilere yol açabilir. Büyük atardamarlardaki iltihaplanma anevrizmalar ve damarın daralması gibi ciddi komplikasyonlar doğurabilir.
• Sindirim sistemi: Karın ağrısı, ishal ve kanama gibi belirtiler sindirim sistemini etkileyebilir.
• Beyin: Beyin ve sinir sistemindeki iltihap baş ağrısına, ateşe, yön kaybına, denge bozukluğuna veya felce neden olabilir.

Behçet Hastalığı Neden Olur?

Behçet hastalığının nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bu durum bir otoimmün bozukluk olarak değerlendirilebilir; yani vücudun bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi sağlıklı hücrelerine saldırıyor olabilir. Genetik ve çevresel etmenlerin de etkisi olabilir.

Behçet hastalığının belirtilerinin, kan damarlarının iltihaplanmasından (vaskülit) kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu durum, tüm boyutlardaki atardamar ve toplardamarları etkileyebilir ve vücutta hasarlara yol açabilir.

Bazı genlerin hastalıkla bağlantılı olduğu bulunmuştur. Araştırmacılar, Behçet hastalığına yatkın genlere sahip bireylerde bir virüs veya bakterinin hastalığı tetikleyebileceğini öne sürmektedir. Tekrarlayan streptokok enfeksiyonları olan kişilerde, Behçet hastalığına yakalanma olasılığı daha yüksektir. Bazı araştırmalar, bireylerin bağışıklık sistemlerinde anormallikler tespit etmiştir ve bu durum hastalığa karşı duyarlılığı artırabilir.

Behçet Hastalığı Kimlerde Görülür?

Behçet hastalığı dünya genelinde görülmektedir. Ancak en sık olarak Türkiye’nin kuzeyinde (100.000 kişide 420 vakaya kadar), Akdeniz havzasında ve Orta Doğu’da (100.000 kişide 300 vakaya kadar) ve Uzak Doğu’da (100.000 kişide yaklaşık 15 vaka) tanımlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nde ise daha az yaygındır (100.000 kişide yaklaşık 7 vaka). Bu hastalık herkesin başına gelebilir, ancak semptomlar genellikle 20 ila 30 yaşları arasında ortaya çıkma eğilimindedir. Hem erkekler hem de kadınlar eşit derecede etkilenmektedir.

Behçet Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Behçet hastalığı teşhisi için özel bir test yoktur. Bu nedenle doktor, belirtilere ve semptomlara dayanarak değerlendirme yapar. Genellikle, bu hastalığın tanısı için 12 ay içinde en az üç kez tekrarlayan ağız yaralarının varlığı gereklidir. Ayrıca, Behçet hastalığı tanısı için en az iki ek belirtiye daha ihtiyaç vardır:

• Tekrarlayan genital yaralar
• Göz iltihabı
• Cilt yaraları

Tanı için gerekli olabilecek diğer testler şunlardır:

• Kan testleri veya başka laboratuvar testleri, diğer rahatsızlıkları dışlayabilir.
• Paterji testi, doktorun cildinize steril bir iğne batırıp iki gün sonra bölgede inceleme yaptığı bir testtir. Test pozitif çıkarsa, iğnenin giriş yerinde hafif bir şişlik oluşabilir.
• İdrar testleri
• X ışınları, BT taraması veya MRI taraması gibi görüntüleme yöntemleri

Behçet Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?

Bazı insanlar, semptomların belirli bir lokalizasyonu (örneğin ağız ve genital yaralar) nedeniyle hastalığın temas yoluyla bulaşabileceğini düşünmektedir. Ancak bu, doğru değildir; Behçet hastalığı bulaşıcı olmayan bir rahatsızlıktır.