Bronşit: Tanımı, Belirtileri, Bulaşma Yolları ve Tedavi Seçenekleri

Akciğerlerde hava akışını sağlayan yapıya bronş denir. Bronşların iltihaplanması ve mukus ile dolması durumu bronşiti oluşturur. Akut veya kronik olarak gelişebilen bronşit, mukuslu öksürükle kendini gösterebilir. Bazı virüsler bronşitin ortaya çıkmasına neden olabilir. Solunum yolu enfeksiyonları veya soğuk algınlığı gibi hastalıklar da akut bronşiti tetikleyebilir. Akut bronşit, göğüs nezlesi olarak da bilinir ve genellikle bir hafta ile on gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak, akut bronşit sonucu oluşan öksürük haftalarca devam edebilir. Uzun süreli sigara içimi, bronşiyal tüplerin tahriş olmasına ve dolaylı olarak bronşların iltihaplanmasına yol açabilir. Ciddi bir durum olan kronik bronşit, uzun süreli sigara kullanımı gibi etkenlerle gelişebilir. Kronik bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) içinde yer alır ve genellikle tıbbi müdahale gerektirir.

Bronşit Türleri Nelerdir?

Bronşların iltihaplanmasıyla oluşan ve genellikle kısa sürede kendiliğinden iyileşen bronşit türüne akut bronşit denir. Bazı durumlarda bronşit sık sık nüksedebilir veya iyileşme göstermeyebilir. Bu durumda kronik bronşit gelişebilir. Bronşit türleri şu şekildedir:

• Akut Bronşit: Genellikle viral enfeksiyonlar nedeniyle gelişir ve çoğu zaman herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden iyileşir.
• Kronik Bronşit: En az üç ay süresince mukuslu öksürüğe yol açan ve tıbbi müdahale gerektiren bir türdür.

Bronşit Bulaşıcı Mıdır?

Solunum yollarının iltihaplanması ve mukusla dolması sonucu bronşit ortaya çıkar. Bronşit, doğrudan bulaşıcı bir hastalık değildir. Ancak, bronşite yol açan virüs ve bakteriler yakın temasta (el sıkışmak, sarılmak ya da ortak yüzeylere dokunmak) bulaşabilir.

Bronşit Belirtileri Nelerdir?

Bir ila üç hafta süren öksürük, bronşitin en belirgin semptomlarından biridir ve bu öksürük sonucunda mukus oluşabilir. Ayrıca yalnızca kuru bir öksürük de gelişebilir. Bronşit belirtileri genel olarak şunlardır:

• Nefes alırken ıslık veya tıkırtı sesi şeklinde hırıltı,

• Öksürükle birlikte beyaz veya yeşil mukus (balgam) oluşması,
• Nefes darlığı (dispne),
• Vücut sıcaklığında artış ve titreme,
• Göğüste rahatsızlık hissi,
• Burun akıntısı,
• Boğaz ağrısı.

Ayrıca, akut bronşit, hafif baş ağrısı veya kas ağrıları gibi soğuk algınlığı belirtileri de gösterebilir.

Bronşit Neden Oluşur?

Sağlığı olumsuz etkileyen bazı faktörler hava yollarını tahriş edebilir, bu da bronşit gelişimine yol açar. Bronşit nedenleri arasında şunlar vardır:

• Grip virüsü, solunum sinsityal virüsü (RSV), adenovirüs, rinovirüs (soğuk algınlığı) ve koronavirüs gibi virüsler,
• Bordetella pertussis, Mycoplasma pneumoniae ve Chlamydia pneumoniae gibi bakteriler,
• Uzun süreli sigara içimi, hava kirliliği, toza ya da zararlı gazlara maruz kalma.

Bronşit oluşturan bu durumların yanı sıra belirli risk faktörleri de bronşit gelişimine katkıda bulunabilir:

• Sigara dumanına maruz kalmak,
• Zayıf bağışıklık sistemi,
• Hava yollarında tahrişe neden olan maddelere maruz kalmak,
• Gastrik reflü.

Bu tür tahriş etkenlerinin ortadan kaldırılması, bronşit gelişimini önlemeye yardımcı olabilir.

Bronşit Önlenebilir Mi?

Günlük yaşamda uygulanabilecek bazı yöntemler bronşit oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir. Bronşit önlemek için alınabilecek önlemler şunlardır:

• Sigara Dumanından Uzak Durmak: Sigara dumanı kronik bronşit riskini artırır. Sigara içilen ortamlardan kaçınmak faydalı olabilir.
• Aşılama: Bazı virüsler bronşit yapabilir. Yıllık grip aşısı, hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir.
• Hijyen Kurallarına Uymak: Elleri sıkça yıkamak ve alkol bazlı el dezenfektanı kullanmak, viral enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Bu önlemlere dikkat ederek bronşit oluşumunu önlemek mümkündür.

Bronşit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bronşit hastalığı akut veya kronik şekilde ortaya çıkabilir. Akut bronşit genellikle kendiliğinden iyileşirken, bazı durumlarda belirtiler uzun süre devam edebilir ve tıbbi müdahale gerektirebilir. Bronşit tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunur:

İlaç Tedavisi:

Bronşit tedavisinde doktor tarafından çeşitli ilaçlar yazılabilir:

• Antiviral İlaçlar: Viral bronşit tedavisinde etkili olabilir.

• Bronkodilatörler: Nefes darlığını hafifletmek için kullanılabilir.
• Antienflamatuar İlaçlar: Vücuttaki enfeksiyonu azaltmak için önerilebilir.
• Öksürük Kesiciler: Sıklıkla tekrarlayan öksürüğü yatıştırmak için kullanılabilir.
• Antibiyotikler: Bakteriyel bronşit tedavisinde doktor tarafından reçete edilebilir.

Bu ilaçlar, hastalığı tedavi etmede yardımcı olabilir.

Solunum Terapisi

Bronşit sonucu gelişen nefes darlığını hafifletmek için solunum egzersizleri faydalı olabilir. KOAH, kistik fibrozis veya solunum yolu enfeksiyonları gibi uzun süreli rahatsızlıklarda uzmanlar eşliğinde solunum terapisi önerilir.

Düzenli hastane kontrolleri, bu tür hastalıkların önlenmesinde önem taşır. Bronşit, önlenebilir bir hastalıktır. Solunum yolu hastalıklarının gelişmesini engellemek istiyorsanız, düzenli kontrolleri ihmal etmeyin.