Mamografi Nedir ve Ne Zaman Yapılmalıdır?

Kadınlarda ölümlerin ikinci en yaygın nedeni olan meme kanseri, erken tanı için en etkili görüntüleme yöntemi olan mamografi ile tespit edilebiliyor. Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli, “Meme ile ilgili sorun yaşayan her yaştaki kadın ve herhangi bir sorun hissetmeyen 40 yaş üzeri kadınlar mamografi çektirmelidir” demektedir.

Mamografi Hayat Kurtarıyor

Meme kanseri kadınlarda kanserden kaynaklanan ölümler arasında akciğer kanserinin ardından ikinci sırada yer almaktadır. Mamografi ile erken teşhis, yaşam kurtarıcı olabilmektedir. Mamografi ile meme kanseri tanısı konulabilmekte olup, kadınları genellikle korkutan bu yöntem, zararlı değildir.

Mamografi Nedir?

Mamografi, özel bir röntgen cihazı ile düşük doz ışın kullanılarak yapılan meme filminin çekilme işlemidir.

Mamografi Nasıl ve Ne Zaman Çekilir?

Çekim esnasında memeler cihazın üzerindeki iki plaka arasında kısa bir süre sıkıştırılmalıdır. Bu nedenle memelerin en az hassas olduğu dönem seçilmelidir. Adet sonrasındaki hafta, memelerin en az hassas olduğu zaman dilimi olup, bu dönemde çekim yapılması daha uygundur.

Mamografinin Faydası Nedir?

Kendi kendine veya hekim tarafından yapılan muayenelerde ancak 1,5-2 cm ve üzeri kitleler tespit edilebilirken, mamografi 0,5 cm’den daha küçük değişiklikleri bile tespit edebilmektedir. Bu durum tanı ve tedavi sürecinin 2 yıl öncesinden başlaması anlamına gelir. Bir meme tümörü doktor ya da hasta tarafından fark edildiğinde genellikle 8-10 yıllık bir süreç geçmiş olmaktadır. Çekimden önce kozmetik ürünler kullanılmamalıdır.

Mamografiye Gitmeden Önce Nelere Dikkat Etmeli?

Çekim sırasında belden yukarısı çıplak olmalıdır. Bu nedenle iki parçalı kıyafetler tercih edilmelidir. Koltuk altı deodorantı, talk pudrası ya da losyon gibi kozmetik ürünler kullanılmamalıdır çünkü bunlar mamogramda kalsiyum birikintisi olarak yanlış değerlendirilebilir. Ayrıca, daha önce çekilmiş mamografilerin (raporlar ve filmler) götürülmesi unutulmamalıdır.

Mamografi Ne Sıklıkla Yapılmalıdır?

Mamografiler, tanı ve tarama amaçlı olmak üzere iki gruba ayrılır. Tanı amaçlı mamografi, memesinde sorun olan her kadına uygulanmalıdır. Tarama amaçlı mamografi ise ABD Kanser Derneği ve Radyoloji Birliği’nin önerilerine ve aşağıdaki durumlara göre yapılmalıdır:

• 35-40 yaş aralığında her kadın ilk mamografisini çektirmelidir.
• 40-50 yaş arasındaki kadınlar her iki yılda bir mamografi çektirmelidir.
• 50 yaş ve üzerindeki kadınlar her yıl mamografi çektirmelidir.
• Ailede meme kanseri hikayesi olanlar, ilk kontrol mamografisini 30 yaşında yaptırmalı ve her yıl tekrar ettirmelidirler.
• Yüksek riskli kadınlar için mamografi tek başına yeterli değildir.

Mamografi Acı Verir Mi?

Mamografi sırasında en önemli husus memelerin yeterince sıkıştırılmasıdır. Bu sayede meme dokusunun üst üste gelmesi engellenir. Sıkıştırma, inceleme sırasında ışın dozunu azaltmaya da yardımcı olur. Memelerin sıkıştırılması bir miktar rahatsızlık yaratabilir ancak bu süre oldukça kısadır. Rahatsızlık hissi, çok küçük veya çok büyük memelerde daha belirgin olabilir. 40 yaşında başlayan ve sonraki yıllarda hızlanan involüsyon ile birlikte, meme dokusu yağ dokusu ile yer değiştirir. Menopoz döneminde östrojen tedavisi gören bireylerde bu değişiklikler daha yavaş gerçekleşir ve tanı duyarlılığı biraz düşer.

Mamografi Kimlere Çekilir?

Memesinde sorun tespit edilen her yaştaki kadın ve herhangi bir sorun yaşamayan 40 yaş ve üzerindeki kadınlara mamografi uygulanmalıdır.

Yüksek Riskli Kadınlara Sadece Mamografi Yeterli Mi?

Yüksek riskli kadınlarda mamografi dışında, hekim önerisi doğrultusunda meme USG, anjiyografi, termografi, transilimünasyon, bilgisayarlı tomografi, MR, kanda meme tümör belirteçlerinin incelenmesi, Tc 99 ile sintigrafi ve stereotaktik biyopsi gibi işlemler de yapılmalıdır.

Dijital Mamografi Nedir?

Dijital mamografi, analog dedektörler yerine teknolojik olarak geliştirilmiş dijital dedektörlerin kullanılmasıyla elde edilen görüntülerdir. Mamografide en sık rastlanan iyi huylu lezyonlar, kistler ve fibroadenomlardır. Kistler genellikle 40 yaş sonrası görülür ve menopoz ile birlikte gerileyebilir.