Duygu Değişimlerine Dikkat | Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Her birey mutlu olma isteği taşır. Ancak, mutluluk bile olsa, hiçbir neden yokken yaşanan aşırı duygular, bir duygudurum bozukluğunun belirtisi olabilir. Anadolu Sağlık Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Cem Hızlan, “Duygudurum bozuklukları tedavi edilebilir. Uygun tedavi ile, genellikle kişinin günlük yaşamında kalıcı bir etki bırakmaz. Fakat bir durumun mani, depresyon ya da duygudurum bozukluğu olarak tanımlanabilmesi için belirli bir sürecin varlığı gerektiği unutulmamalıdır” açıklamasında bulundu.

Hiçbir neden yokken aşırı enerjik, sağlıklı ve mutlu ya da bireyin hayatında ilk kez bu kadar mutsuz ve depresif hissetmesi, duygudurum bozukluğu belirtileri arasındadır. Psikiyatri Uzmanı Dr. Cem Hızlan, duygudurum bozukluğunun özellikle duygusal alanla ilişkili bir durum olduğunu belirtirken, “Duygudurum bozukluklarının toplum içinde görülme sıklığı, anksiyete bozukluklarına göre sosyoekonomik koşullara daha az bağımlıdır. Bu nedenle, anksiyeteyle ilişkili bozukluklara kıyasla daha az dikkat çekmekte ve arka planda kalabilmektedir. Ancak psikiyatri ve psikoloji alanında artan ilgi, duygudurum bozukluklarının kendine özgü özelliklerinin edebiyat ve görsel sanatlar yoluyla daha fazla ele alınması, bu alana olan merak ve öğrenme arzusunu artırmaktadır” dedi.

Bir duruma mani veya depresyon demek için bir süreç olmalı

Duyguların çevreyle insan arasındaki ilişkinin ne kadar uygun ve olumlu olduğunu belirten bir ölçüm aracı gibi kabul edilebileceğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Cem Hızlan, “Ortam genel anlamda ne kadar olumluysa, biz de o kadar rahat, ortama açılmaya istekli ve kendimizi canlı hissederiz. Tehlikesiz bir ortamda, sevdiğimiz insanlar ile birlikte bulunmak, enerjik, güçlü ve çevreye açılmaya istekli hissetmemize neden olur. Bunun zıttı bir durumda ise içine kapanık, rahatsız ve mutsuz hissetmemiz normaldir. Eğer sürekli karamsar, mutsuz ve çaresiz hissediyorsanız ama hayatınızdaki olayların gerçek bir nedeni yoksa, bu durumu depresyon olarak nitelendirmek daha doğru olur. Aynı aksaklığın tersi, yani sürekli anlamsız bir şekilde iyi, güçlü, sağlıklı ve mutlu hissetmek de mani olarak tanımlanabilir. Ancak mani ya da depresyon demek için bir sürecin varlığı gerektiği unutulmamalıdır. Günlük duygusal dalgalanmalar, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişim gösterir ve bu durum mani veya depresyon olarak değerlendirilmez” şeklinde konuştu.

Duygulardaki her iniş çıkış bir sorun değildir

Duyguların dalgalanmasının doğal olduğunu ve içinde bulunduğumuz şartların sürekli değiştiğini vurgulayan Dr. Cem Hızlan, “Bu bağlamda duygularımız da sürekli iniş çıkış halindedir. Gün içindeki değişimler ve aylık ya da mevsimsel daha uzun süreli periyotlar göz önüne alındığında, bu değişkenliği kolayca fark edebiliriz. Duygularımızın şartlara ve iç durumumuza göre farklılık göstermesi sağlıklı bir durumdur. Kötü olaylar yaşanırken kötü hissetmek depresyon değil, iyi şeyler yaşarken mutlu ve heyecanlı olmak da mani değildir” dedi.

Duygudurum bozuklukları anksiyete bozuklukları ile karıştırılabilir

Depresif ataklarının belirtilerinin başka bozukluklarla çok kolay karıştırıldığını vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Cem Hızlan, “Özellikle ağır yaşam olayları sonrası gelişen depresif mizaçlı uyum bozuklukları ve karma tip anksiyete ile depresyon bozukluğu gösteren çeşitli belirtiler, duygudurum bozukluğu olarak kabul edilen depresyonla karıştırılabilir. Bu iki bozukluk da anksiyete bozuklukları içinde yer almakta ve güncel yaşam olayları ile kuşaklanarak psikososyal stres faktörlerine bağlı olarak tetiklenebilmektedir” açıklamasında bulundu. Dr. Hızlan, duygudurum bozukluklarının klinik olarak birkaç şekilde görüldüğünü söyleyerek, bipolar bozukluk, majör depresyon, tekrarlayıcı depresif bozukluk ve sık döngülü duygudurum bozukluğu gibi depresyon alt tipleri ve inatçı duygudurum bozuklukları hususunda bilgiler verdi:

• Bipolar bozukluk, ağır depresyon atağı (majör depresyon): Depresyon ve mani ataklarının farklı zamanlarda yaşandığı durumdur. Bipolar duygudurum bozukluğu, yaşam süresince arka arkaya veya yıllar içinde tekrarlayan mani ve depresyon ataklarını tarif etmektedir. Her yaşta ortaya çıkabilir. Genel olarak, sadece tekrarlayan mani ataklarına sahip bir bozukluk değildir; şiddeti düşük olsa da aralarda depresyon ataklarının varlığı gerektiği düşünülmektedir.

• Tekrarlayıcı depresif bozukluk: Tekrarlayan depresyon ataklarının oluştuğu durumdur. Bu bozukluklarda atakların belirli bir süreyi kapsaması gerekmektedir; günlük veya haftalık hızlı duygusal değişiklikler için kullanılmaz. Kısa süreli anlık duygusal değişiklikler, genellikle anksiyete bozukluklarının bir belirtisi olarak değerlendirilmelidir. Depresyon ve tekrarlayıcı depresif bozukluk ise, adından da anlaşılacağı üzere mani dönemi içermeyen ve sadece depresyon atakları ile süregelen bir süreçtir.

• Sık döngülü duygudurum bozukluğu ve distimi: Günlük yaşama sirayet eden, uzun süreli ve neredeyse sürekli etkisi hissedilen bozukluklar olarak düşünülebilir. İnatçı duygudurum bozuklukları olarak bilinen distimi, silik klinik belirtilere sahip hafif bir depresyon durumunun uzun süre devam etmesidir. Sık döngülü duygudurum bozukluğu ise, haftalık veya birkaç haftalık periyotlarla duygudurum değişiklikleri görülen bir durumdur. Bu durumda duygudurum değişiklikleri hissedilmekte, ancak klinik belirtiler silik ve düşük şiddette seyreder.