D Vitamini Eksikliği Neden Bu Kadar Yaygın?
Türkiye güneşli bir ülke olmasına rağmen, D vitamini eksikliği halkın büyük bir kısmında karşılaşılan yaygın bir sağlık sorunu. Bu yazımızda, Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Yaşar Küçükardalı’nın açıklamalarıyla D vitamini eksikliğinin nedenlerini ve nasıl önleyebileceğimizi sizlerle paylaşıyoruz.
D vitamini, güneş ışınlarıyla ciltte büyük oranda sentezlenen ve bir kısmı gıdalarla alınabilen yağda çözünen bir vitamindir. Vücudumuzda birçok hayati fonksiyona katkı sağlar, bağışıklığı güçlendirir ve kalp, kanser, diyabet gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır. Prof. Dr. Yaşar Küçükardalı, bu konuda bilgiler vererek merak edilen noktalara değiniyor.
D Vitamini Eksikliğinin Nedenleri
D vitamini eksikliğine yol açan faktörler, genetikten çok yaşam tarzı ve çevresel faktörlerle ilgilidir. Sigara kullanımı, düşük kilo, iltihaplı bağırsak hastalıkları ve bazı ilaçlar D vitamini eksikliğine neden olabilir. Ayrıca ten rengi ve iklim de eksiklik oranlarını etkileyebilir.
Nasıl Tespit Edilir ve Hangi Gruplar Risk Altında?
D vitamini eksikliği, basit bir kan testi ile tespit edilebilir ve tedavi sürecinde düzenli takip gereklidir. Kemik erimesi, böbrek hastalığı, beslenme yetersizliği olanlar, hamileler, yaşlılar, çocuklar ve sık enfeksiyon geçirenler gibi gruplar daha yüksek risk altındadır.
D Vitamini Zengini Gıdalar Nelerdir?
D vitamini ihtiyacının büyük kısmı güneşe maruziyet ile karşılanır. Gıda olarak ise et, süt, yumurta, yağlı balıklar, havuç, mantar ve kuşburnu gibi besinlerde D vitamini bulunur.
D Vitamini Eksikliğini Önlemek İçin Neler Yapılmalı?
Güneşli saatlerde 15-30 dakika süreyle güneşlenmek, sigara içmemek, D vitamini içeren gıdaları tüketmek ve ilaç kullanımı nedeniyle eksiklik yaşayanların düzenli takip yaptırmaları önemlidir.
Ülkemizde D Vitamini Eksikliği Neden Yaygın?
Türkiye’de D vitamini eksikliği yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumu ortaya çıkaran başlıca etkenler arasında; süt ve süt ürünleri tüketiminin az olması, güneşe maruziyetin kısmen az olması ve tedavinin yeterli düzeyde yapılmaması yer almaktadır. Ayrıca, geleneksel giysi tarzlarımız ve artan kapalı alanlarda yaşama eğilimi de etkili olabilir.
Coğrafi bölgelere göre D vitamini eksikliği oranları farklılık gösterir. Örneğin, İzmir’de %30’larda olan eksiklik oranı, Erzurum’da %80’lere kadar çıkabilmektedir. Bu durum, kemik erimesi riskinin artması ve kemik kırığı sıklığının fazla olmasıyla sonuçlanır. Ülkemizde yapılan bir araştırmaya göre, toplumun %63’ünde D vitamini eksikliği bulunmaktadır. Özel gruplarda (yeni doğanlar, çocuklar, hamileler ve genç erişkinler) bu oran %86’ya, yaşlı popülasyonda ise %40-50 arasında değişir.
Sonuç olarak, D vitamini eksikliği Türkiye’de yaygın bir sağlık sorunu olup, yaşam tarzı ve çevresel faktörlerle ilişkilidir. Eksikliğin tespiti ve takibi, risk altındaki gruplarda daha fazla önem taşır. D vitamini eksikliğini önlemek için güneşe maruziyeti artırmak, doğru beslenme alışkanlıkları benimsemek ve doktor kontrolünde takviye kullanmak önemlidir. Bu sayede, D vitamini eksikliğine bağlı sağlık sorunlarının önüne geçilebilir.
