Adet Gecikmesi: Tanımı, Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?
Adet gecikmesi, hemen hemen tüm kadınların üreme çağında deneyimlediği, nedenleri merak edilen bir durumdur ve adet döngüsünün takvim hesaplamalarına göre belirlenen günde başlamaması anlamına gelmektedir.
Adet gecikmesi, birçok kadının yaşadığı ve nedenleri üzerine kafa yorduğu bir durumdur. Bu durum, adet takvimine göre beklenen günün geçmesiyle kendini gösterir. Kötü bir sağlık durumu olmaksızın yaşanan gecikmeler olabileceği gibi, ilaç kullanımı ve yeme bozuklukları gibi çeşitli faktörlerden de kaynaklanabilir. Bu yazıda, adet gecikmesinin belirtileri, nedenleri ve tanı yöntemlerine dair merak ettiğiniz soruları bulabileceksiniz.
Adet Gecikmesi Nedir?
Kadınlarda adet döngüsü, genellikle ilk gününden bir sonraki adet gününe kadar yaklaşık 28-38 gün arasında sürer. Adet gecikmesinin kesin bir tanımı olmamakla birlikte, düzenli bir döngüye sahip bir kadında 3 günlük bir gecikme bile adet gecikmesi sayılabilir; ayrıca 28 güne bir adet gören kişinin son adet tarihinden itibaren 38 gün geçmesi de gecikme olarak değerlendirilir. Adet döngüsü, kadın üreme sisteminin doğal işleyişini temsil eder ve bu süreçte adet gecikmesine neden olabilecek birçok faktör bulunmaktadır.
Adet Gecikmesi Belirtileri Nelerdir?
Adet döneminin gecikmesi durumuna amenore denir; birincil amenore kişinin 15 yaşına kadar adet görmemesi, sekonder amenore ise normalde adet gören kadınların bir ya da daha fazla adet döneminin olmamasıdır. Amenore nedeni değişiklik gösterse de, adet gecikmesinin bazı yaygın belirtileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Pelvik ağrı
- Akne
- Meme başı akıntısı
- Duygu durumu değişikliği ve huzursuzluk
- Yüz ve vücutta aşırı tüylenme
- Saç dökülmesi
Adet Gecikmesi Neden Olur?
Bazı günlerde ortaya çıkan adet gecikmeleri normal kabul edilse de, uzun süre devam eden gecikmeler altta yatan sağlık sorunlarından kaynaklanabilir. Adet gecikmesinin yaygın nedenleri arasında:
Stres: Yüksek stres seviyeleri fiziksel sağlık üzerinde de etkili olabilir. Günlük küçük stresler genellikle adet döneminizi etkilemez, ancak büyük yaşam olayları (ölüm, iş kaybı, düğün gibi) hormon dengenizi bozarak adet gecikmelerine yol açabilir.
Aşırı Diyet ve Egzersiz: Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz genellikle faydalıdır; ancak aşırıya kaçmak adet döngüsünü etkileyebilir. Hormon dengesinin korunması için yeterli kalori alımı önemlidir.
Polikistik Over Sendromu: Bu durum, yumurtalıklarda kist oluşumuna neden olur ve yumurtlamayı olumsuz etkiler; neticesinde adet gecikmeleri yaşanabilir.
İlaçlar: Bazı ilaçlar (psikiyatrik ilaçlar, antidepresanlar) hormonal dengeyi bozarak adet gecikmesine yol açabilir.
Üreme Organlarının Eksikliği: Fetal gelişim sırasında rahim veya diğer üreme organlarının eksikliği adet döngüsünün oluşmamasına neden olabilir.
Vajinanın Yapısal Anormalliği: Vajinada tıkanıklık veya uterus ve serviksten kan akışını engelleyen yapı, adet kanamasını aksatabilir.
Kontraseptifler: Doğum kontrol hapı kullanan bireylerde adet gecikmesi yaşanabilir. Kontraseptifler bırakıldığında düzelme süreci zaman alabilir.
Diyabet: Kontrol altına alınmamış diyabet, kan şekeri ve hormon etkileşimleri nedeniyle adet döngüsünü bozabilir.
Tiroid Sorunları: Tiroid hormon seviyeleri (hipotiroidizm ve hipertroidizm) adet döngüsünü olumsuz etkileyebilir.
Menopoz: Menopozun ilk aşaması olan perimenopoz döneminde adet sıklığı azalabilir; bu, östrojen seviyesinin düşmesinden kaynaklanır.
Hiperprolaktinemi: Prolaktin seviyesinin yükselmesi adet gecikmesine yol açabilir.
Kilo Sorunu: Aşırı veya yetersiz kilo, adet döngüsünü etkileyebilir. Anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları bu konuda dikkatle ele alınmalıdır.
Emzirme: Bebek doğumundan sonra devam eden emzirme süresi nedeniyle adet görmeme durumu sık görülür, bu normaldir ve kaygı gerektirmez.
Adet Gecikmesi Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Adet gecikmesi nedeniyle doktora başvurduğunuzda, doktorunuz adet döngünüzü ve tıbbi geçmişinizi sorgulayacaktır. Ardından fizik muayene yapılabilir. Gerekli durumlarda kan testleri, pelvik ultrason veya histeroskopi gibi incelemeler yapılabilir.
Adet Gecikmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Adet gecikmesi, kadınlarda istenmeyen stres ve ruh hali değişikliklerine yol açabilir. Bu nedenle gecikmenin tedavi edilmesi önemlidir. Tedavi, gecikmenin sebebine göre şekillenir. Doktorunuz, sağlık durumu, önerilen tedavi ve tıbbi geçmişinizi dikkate alarak seçenekler sunacaktır. Bazı tedavi yöntemleri şunlardır:
- Hormonal Doğum Kontrol Hapları: Adet düzensizliklerini düzeltmek için östrojen ve progestin içeren doğum kontrol hapları kullanılabilir. Oral kontraseptiflerin yanı sıra kontraseptif bantlar da seçenekler arasında yer alır.
- Sağlıklı Yaşam Tarzı: Dengeli beslenmek, kan şekeri seviyesini normalde tutmak ve yeterli kalori almak önemlidir. Ayrıca aşırı stres ve yorucu egzersizlerden kaçınmak gerekir.
- Yeme Bozuklukları Tedavisi: Yeme bozuklukları varsa, profesyonel danışmanlık ve beslenme tedavisi önerilebilir.
Son güncellenme tarihi: 22 Şubat 2023
Yayınlanma tarihi: 22 Şubat 2023
