Beyin Tümörü Nedir? | Anadolu Sağlık Merkezi
Beyin tümörü, beynin dokusunda bulunan hücrelerin anormal şekilde büyümesi ya da vücudun başka bir bölgesinde var olan kanser hücrelerinin kan dolaşımı yoluyla beyine geçerek burada yayılması ile meydana gelen bir hastalıktır.
Beyin tümörleri, şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, konuşma bozuklukları, kol veya bacaklarda güç kaybı ve görme problemleri gibi şikayetlere yol açar. Genetik geçiş, radyasyon maruziyeti ve beyaz ırk gibi faktörler bazı risk unsurları arasında yer alır; ayrıca bazı sınırlı çalışmalar cep telefonu kullanımının da beyin tümörüne neden olabileceğini belirtmektedir. Bu rahatsızlık, her 100 bin kişide 3 ila 5 bireyde görülmekte olup, erkeklerde kadınlara göre daha sık rastlanmaktadır. Farklı yaş gruplarında görülebilen beyin tümörleri, 10 yaş altındakiler ve 70 yaş üstündekilerde daha yaygındır. Nörolojik muayene ve radyolojik tetkiklerle beyin tümörleri hızlı bir şekilde teşhis edilebilir. “Beyin tümörü nedir?” sorusuna göz atmadan beyin tümörlerinin çeşitlerine geçmemek gerekir.
Beyin Tümörü Nedir?
Beyin tümörü, etkenine bağlı olarak iki ana şekilde şekillenir. Primer beyin tümörü, beynin kendi hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşurken, sekonder beyin tümörü, vücudun başka bölgelerinde var olan kanser hücrelerinin kan dolaşımına katılmasının sonucudur. Başka bir deyişle, sekonder beyin tümörleri metastaz ile gelişir. Her iki durumda da tümör büyür ve kafatasındaki sert yapı nedeniyle beyine baskı yapar. Bu baskı, kafa içi basıncın artmasına yol açarak nörolojik ve epileptik durumlara sebep olabilir. Primer beyin tümörleri iyi ve kötü huylu olarak ikiye ayrılır. İyi huylu tümörler, beynin hücrelerinden kaynaklanmaz ve genellikle cerrahi müdahale sonrası hızlı iyileşme sürecine sahiptir. Ancak, göz ardı edilirse iyi huylu tümörler zamanla büyüyüş gösterip, beyine baskı yapabilir. Kötü huylu tümörler ise malign olarak tanımlanır ve genellikle daha hızlı büyürler. Malign tümörlerin cerrahi olarak çıkarılması, iyi huylu tümörlere göre daha zordur. Ayrıca, kötü huylu tümörlerin nüks etme ihtimali de oldukça yüksektir. Sekonder beyin tümörlerinin tümü kötü huylu beyin tümörü kategorisine girer. Beyin tümörlerinin belirtilerine geçmeden önce sıkça sorulan bir diğer soru olan “Beyin tümörleri belirtileri nelerdir?” sorusuna yanıt vermek gerekir.
Beyin Tümörü Belirtileri Nedir?
Beyini dışarıdan koruyan kafatası, anatomik olarak genişlemeye uygun değildir. Hastalık ilk ortaya çıktığında lezyon şeklindedir ancak beyin tümörlerinin evresinin ilerlemesi ile birlikte tümör, beyne doğrudan baskı yapmaya başlar. Sinsi bir şekilde büyüyen beyin tümörü, çoğu zaman hiçbir belirti vermez. Ancak tümör büyüdükçe beyin dokusu üzerindeki baskı artar ve beyin fonksiyonları üzerinde etkili olur, dolayısıyla belirtiler ortaya çıkar. Beyin tümörlerinde sık görülen bazı belirtiler şunlardır:
-
Baş Ağrısı: Tümörün büyümesi ile kafa içi basınç artışı baş ağrısını tetikler. Beyin tümörüne bağlı baş ağrısı şiddetlidir ve ağrı kesicilere cevap vermez. Baş ağrısı genellikle gece artar ve sabah uyandığında da kişi baş ağrısı çeker.
-
Bulantı ve Kusma: Beyin tümörü varlığında baş ağrısına eşlik eden mide bulantısı ve kusma görülür. Genellikle sabah erken saatlerde gerçekleşir.
-
Uyuşukluk: Tümörün boyutuna bağlı olarak gelişen uyuşukluk, beyin dokusu üzerindeki artan baskı nedeniyle ortaya çıkar. Özellikle çocuklarda bulantıyla birlikte baş ağrısında azalma görülebilir.
-
Görme ve Konuşma Bozuklukları: Çift görme, bulanık görme, kelimeleri bulamama gibi konuşma bozuklukları gelişebilir.
-
Nöbet: Beyin dokusuna baskı yapılması durumunda, vücutta seğirme ya da bilinç kaybı gibi belirtiler gözlemlenebilir.
-
Denge Problemleri: Beyin tümörü olan bireyler, dengesizlik yaşayabilir ve yürümekte zorluk çekebilirler.
-
Kişilik Değişimi: Tümörün yerleştiği bölgeye göre kişilik değişiklikleri gözlemlenebilir. Normalde sakin olan biri, daha agresif bir tutum sergileyebilir.
Beyin Tümörü Neden Olur?
Günümüzde beyin tümörlerinin kesin nedeni henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Ancak ailesel geçmişin bazı beyin tümörleriyle doğrudan ilişkisi olduğu bilinmektedir. Beyin tümörü oluşumunu tetikleyen risk faktörleri arasında ırk, yaş ve maruz kalınan radyasyon vurgulanabilir. Beyaz ırka mensup bireylerde beyin tümörleri daha sık görülmekte, 10 yaş altındaki çocuklar ve 70 yaş üzerindeki yetişkinler bu konuda daha fazla risk altındadır. Ayrıca bazı hormonlar ve kimyasallar da risk faktörleri arasında yer alır.
Beyin Tümörü Nasıl Olur?
Beyin tümörü, beyin hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla meydana gelir. Kanser hücreleri, sağlıklı hücrelerden daha uzun ömürlüdür ve bu nedenle çoğaldıklarında tümör oluşur. Ayrıca, vücutta mevcut olan çeşitli kanser türleri beyne metastaz yapabilir; yani, farklı bölgelerde olan kanser hücreleri kan dolaşımına girerek beyne ulaşabilir.
Beyin Tümörü Tanı ve Tedavisi
Beyin tümörü tanısında bireyin tıbbi geçmişi son derece önemlidir. Doktor, anamnez aldıktan sonra nörolojik muayene yapar ve ardından BT, MR gibi radyolojik görüntüleme yöntemleri ile tanıyı netleştirir. Radyolojik görüntüleme, tümörün varlığını belirlemeye, boyutunu ve yerleşimini anlamaya yardımcı olur. Bazı durumlarda, tanıyı belirlemek için beyin biyopsisi yapılması gerektiği ortaya çıkabilir. Tanı sonrası tedavi süreci belirlenir. İyi huylu tümörler cerrahi yöntemlerle çıkarılmalıdır, kötü huylu tümörlerde ise tedavi süreci genellikle cerrahi plus radyoterapi ve kemoterapi ile desteklenir. İyi ve kötü huylu tümörlerin cerrahi olarak tamamen çıkarılması tedavi açısından büyük bir önem arz etmektedir. Günümüzde hibrit ameliyathanelerde daha az riskle başarılı cerrahiler yapılmaktadır.
