Çikolata Kisti Neden Oluşur? Belirtileri Nelerdir?

Kistler, kemik veya yumuşak dokuda görülebilen, içinde sıvı ya da yarı katı püre kıvamında bir madde barındıran patolojik boşluklar olarak tanımlanabilir. Rahim içindeki endometrium tabakasının yumurtalıklara yayılması ve yerleşmesi sonucunda oluşan kistlere yumurtalık kisti denir. Bu kistlere çikolata kisti de denir; regl döneminde yoğun ağrı ve artan kanama gibi şikayetlerle birlikte ilerleyen jinekolojik bir hastalıktır.

Çikolata Kisti Belirtileri

• Regl sırasında şiddetli ağrı ve kanama artışı (%60-80)
• Karın ve kasıkta aralıklı ağrı (%30-50)
• Kısırlık (%30-40)
• Cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı (%25-40)
• Regl döngüsünde düzensizlik ve öncesinde lekelenme (%10-20)
• İdrar yaparken ağrı ve kanama (%1-2)
• Bağırsak hareketlerinde yavaşlama, hazımsızlık ve şişkinlik hissi

Bu belirtiler farklı oranlarda görülebilir ve bazı durumlarda hiç belirti gözlenmeyebilir.

Çikolata Kisti Risk Faktörleri

Çikolata kisti, rahim içindeki kistler arasında en sık rastlanan jinekolojik sorundur. Hastalığın doğrudan nedenleri olmasa da, yumurtalık kisti gelişimini etkileyen bazı faktörler belirlenmiştir.

• Regl döngüsü özellikleri: ilk regl kanamasının 11 yaş ve öncesinde başlaması, erken yaşta ağrılı regl öyküsü, uzun ve yoğun regl, düzenli veya sık kanama
• Aile öyküsü: Birinci derece akrabalarında çikolata kisti olan kadınlarda bu hastalık 4-10 kat daha fazla görülmektedir.
• Çevresel faktörler: Endokrin sisteme zarar veren kimyasallar hormonal dengeyi bozarak üreme sağlığını etkileyebilir. Araştırmalar, çikolata kisti ve buna bağlı kısırlık riskinin formaldehit, kimyasal tozlar ve organik çözücülerle temas edenlerde daha fazla görüldüğünü göstermektedir; tarım sektöründe veya sağlık çalışanlarında yaygın görülmektedir.

Çikolata Kisti Tedavisi

Çikolata kisti tedavisi, farmakolojik ve cerrahi yöntemler olmak üzere iki şekilde uygulanabilir. Hangi tedavinin uygulanacağı hastalığın şiddetine göre hekim tarafından belirlenirken, genellikle genç yaş grubundaki hastalarda cerrahiden kaçınılarak ilaç tedavisi tercih edilir. İlaç tedavisinin amacı, östrojen hormon düzeyini düşürerek çikolata kistinin oluşumunu ve yayılmasını engellemektir. Cerrahi tedavi ise tüm kistleri çıkararak yapışıklıkları açmayı hedefler.

İlaç tedavisi gören hastaların yaklaşık %50’sinde hastalık 2 yıl sonra tekrar ederken, çikolata kisti ameliyatı geçirenlerde bulgular 1 yıl içinde ortaya çıkmakta ve 5 yıl içinde tekrar operasyon gerekmektedir. Dolayısıyla, çikolata kisti tedavi edildikten sonra bile rutin kontroller devam ettirilmelidir.