Cilt Kanseri Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Cilt kanseri, vücudun en büyük organı olan deride meydana gelen hücresel değişimlerin bir sonucu olarak ortaya çıkan kanser türüdür. Genellikle, cildin güneşin zararlı ultraviyole (UV) ışınlarına karşı koruyamaması nedeniyle gelişir. Derideki hücrelerin kontrolsüz bir biçimde büyüyerek tümör oluşturmasıyla karakterize edilen bu kanser türü, erken evrede tespit edildiğinde etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Cilt kanserinin en sık rastlanan türleri bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanomdur. Belirtiler, deride anormal lezyonlar, renk değişiklikleri veya iyileşmeyen yaralar olarak ortaya çıkabilir.

Cilt (Deri) Kanseri Nedir?

Cilt hücrelerinin anormal ve kontrolsüz büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Genellikle cilt yüzeyine en çok maruz kalan bölgelerde, özellikle güneş ışınlarının yoğun olduğu yerlerde gelişir. Cildin altındaki hücrelerin DNA’sı, güneşin ultraviyole (UV) ışınlarına veya diğer zararlı etkenlere maruz kaldığında hasar görebilir. Bu da hücrelerin normalden farklı şekilde büyümesine neden olur. Cilt kanserinin çeşitleri şunlardır:

• Bazal Hücreli Karsinom: En yaygın cilt kanseri türüdür. Genellikle cildin en dış tabakasında, yani epidermiste başlar. Yavaş ilerler ve nadiren vücutta başka yerlere yayılır.
• Skuamöz Hücreli Karsinom: Derinin orta katmanlarındaki hücrelerden gelişir. Bazal hücreli karsinoma göre biraz daha agresif olabilir.
• Melanom: Melanom, cilt kanserlerinin en tehlikeli türüdür. Cilde rengini veren melanin pigmentini üreten hücrelerden kaynaklanır. Melanom, diğer cilt kanserlerine göre daha hızlı yayılabilir. Tedavi edilmediğinde ölümcül olabilir.

Cilt kanseri, dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biridir. Erken teşhis edildiğinde tedavi edebilme şansı oldukça yüksektir. Güneş ışığına aşırı maruz kalma, solaryum kullanımı ve açık tenli olma gibi faktörler, cilt kanseri riskini artırmaktadır.

Cilt (Deri) Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Cilt kanseri genellikle ciltte oluşan anormal değişiklikler ve lezyonlarla kendini gösterir. Belirtiler, cilt kanserinin türüne ve evresine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ancak en yaygın cilt kanseri belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Yeni veya Değişen Cilt Lekeleri: Ciltte yeni bir ben, leke veya yumru oluşumu cilt kanserinin belirtisi olabilir. Mevcut benlerin boyutunda, renginde veya şeklinde değişiklikler de dikkate alınmalıdır.
• İyileşmeyen Yaralar: Ciltte uzun süre iyileşmeyen, kabuklanan veya kanayan yaralar cilt kanserinin belirtisi olabilir. Özellikle birkaç hafta içinde iyileşmeyen yaralar önemlidir.
• Düzensiz Sınır ve Renk Değişiklikleri: Kanserli lezyonlar genellikle düzensiz, girintili çıkıntılı kenarlara sahiptir. Tek renk yerine farklı tonlarda olabilir. Benin bir bölgesi koyu kahverengi, diğer bölgesi kırmızı, siyah veya beyaz olabilir.
• Asimetri: Melanom gibi cilt kanserleri asimetrik yapılarla kendini gösterebilir. Yani benin bir yarısı diğer yarısına benzemeyebilir.
• Ciltte Kalınlaşma veya Yumru: Ciltte belirgin bir sertleşme veya kabarıklık, skuamöz hücreli karsinom veya bazal hücreli karsinom belirtisi olabilir. Bu yumrular genellikle sert ve kabukludur.
• Kaşıntı, Hassasiyet veya Ağrı: Bazı cilt kanserleri kaşıntıya, ağrıya veya hassasiyete neden olabilir. Ciltteki lezyonlar, dokunulduğunda ağrılı olabilir veya kaşınabilir.
• Kanayan veya Kabuklanan Lezyonlar: Kanserli cilt lezyonları kanayabilir, kabuklanabilir veya sürekli bir yara görüntüsü sergileyebilir. Bu tür lezyonlar genellikle birkaç hafta içinde iyileşmez ve tekrarlayan bir döngüde tam iyileşme sağlarken tekrar kötüleşebilir.

Cilt kanserinin erken belirtileri çoğunlukla ciltteki lezyonlar, değişiklikler ve iyileşmeyen yaralar ile kendini gösterir. Cildinizde herhangi bir değişiklik fark ederseniz ya da mevcut bir ben veya lezyonda büyüme, renk değişikliği veya şekil bozukluğu gibi değişiklikler gözlemlerseniz, bir dermatologdan değerlendirme almanız önem arz eder.

Cilt (Deri) Kanseri Neden Olur?

Cilt hücrelerinin DNA’sındaki hasarların kontrolsüz hücre büyümesine yol açması sonucunda oluşur. Bu DNA hasarları, çeşitli çevresel ve genetik faktörlerle ilişkili olabilir. Cilt kanserinin başlıca nedenleri şunlardır:

• Güneşin Zararlı UV Işınları: Ultraviyole (UV) ışınları, cilt kanserinin en önemli nedenlerinden biridir. Güneş ışınları cilt hücrelerine nüfuz ederek DNA’ya zarar verir ve hücrelerin anormal şekilde büyümesine sebep olur. Özellikle uzun süre güneşte korunmasız kalmak veya sıkça güneş yanığı geçirmek, cilt kanseri riskini artırır.
• Solaryum Kullanımı: Solaryum cihazları da UV ışınları yayar. Düzenli solaryum kullanımı cilt kanseri riskini artırabilir. Solaryumdan gelen yapay UV ışınları, cildin erken yaşlanmasına neden olmakta ve kanser riski artırmaktadır.
• Açık Tenli Olmak: Açık tenli bireylerde melanin pigmenti daha az olduğundan güneş ışınlarına karşı daha az korunurlar. Bu nedenle, açık tenli kişiler güneşe maruz kaldıklarında ciltlerinde daha fazla DNA hasarı yaşama olasılığı taşır.
• Ailede Cilt Kanseri Öyküsü: Genetik yatkınlıkla da ilişkili olabilir. Ailesinde cilt kanseri öyküsü bulunan bireylerde cilt kanserine yakalanma olasılığı daha yüksek olabilir. Bu bireylerde cilt kanserini tetikleyebilecek genetik mutasyonlar kalıtsal olabilir.
• Kimyasal Maddelere Maruz Kalma: Arsenik gibi zararlı kimyasal maddelere uzun süreli maruz kalmak, cilt kanseri riskini artırabilir. Bu bileşenler, cilt hücrelerine zarar vererek kanser gelişimine yol açabilir.
• Radyasyona Maruz Kalma: Radyasyon tedavisi veya meslek gereği radyasyona maruz kalan bireylerde cilt kanseri riski artabilir. Özellikle geçmişte cilt sorunları nedeniyle radyasyon tedavisi görmüş bireyler, daha yüksek risk altındadır.
• Yaş ve Cinsiyet: Cilt kanseri, genellikle yaşlı bireylerde daha sık gözlemlenir. Çünkü yaş ilerledikçe cilt daha fazla UV ışınlarına maruz kalır ve hücrelerde DNA hasarı birikimi artar. Ayrıca, cilt kanseri erkeklerde kadınlara oranla daha yaygındır.

Cilt (Deri) Kanseri Nasıl Görünür?

Cilt genellikle anormal görünümlü lekeler, yaralar veya kabarıklıklar şeklinde kendini gösterir. Cilt kanseri türleri arasında görünümleri farklılık gösterebilir. Ancak çoğunlukla ciltte yeni oluşan ya da mevcut bir lekenin, benin veya yaranın boyut, renk ya da şekil değiştirmesi dikkat çekicidir. Genellikle ciltte görülen değişikliklerle kendini belli ettiği için erken fark edilebilir. Bu nedenle, ciltte herhangi bir anormal değişiklik gözlemlendiğinde bir dermatoloğa başvurmak önemlidir.

Cilt (Deri) Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Cilt kanseri genel olarak fiziksel muayene ve biyopsi ile teşhis edilir. Dermatologlar, cilt kanseri teşhisi için lezyonları dikkatle inceler. Cildi daha ayrıntılı incelemek amacıyla dermatoskop adı verilen bir cihaz kullanabilirler. Bu cihaz, cilt yüzeyini büyüterek lezyonların daha net bir şekilde görünmesini sağlar. Kanser belirtilerinin olup olmadığını belirlemekte yardımcı olur.

Fiziksel muayenede kanserden şüphelenilen bir lezyon tespit edilirse kesin tanı için biyopsi yapılır. Bu işlemde, şüpheli bölgeden bir doku örneği alınır. Biyopsi, kanser hücrelerinin varlığını ve cilt kanserinin türünü doğrulamanın en kesin yoludur. Eğer cilt kanseri yayılmışsa veya daha derin dokulara ilerlediyse, doktorlar ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi görüntüleme testleri kullanarak kanserin yayılma derecesini değerlendirebilir.

Cilt (Deri) Kanseri Tedavisi

Cilt kanseri tedavisi; kanserin türüne, evresine, yayılım durumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Tedavinin amacı, kanserli hücrelerin tamamen ortadan kaldırılması ve hastalığın tekrarlamasının önlenmesidir. Cilt kanseri tedavisinde genellikle kullanılan yöntemlerin başında eksizyon gelir. Kanserli lezyonun çevresindeki sağlıklı cilt dokusuyla beraber cerrahi olarak çıkarılması, cilt kanserinin en yaygın tedavi yöntemidir. Melanom ve diğer cilt kanseri türlerinde sıkça kullanılmaktadır. Ayrıca tedavide şu yöntemler de uygulanmaktadır:

• Mohs Cerrahisi: Özellikle yüz gibi hassas bölgelerdeki cilt kanserlerinin tedavisinde tercih edilen bir yöntemdir. Tümör katman katman çıkarılırken her bir katman mikroskop altında incelenir. Böylece sağlıklı dokuya zarar vermeden kanserli hücreler tamamen temizlenir.
• Kriyoterapi (Dondurma Tedavisi): Küçük ve yüzeysel cilt kanseri lezyonları, sıvı azot kullanılarak dondurulup yok edilebilir. Bu yöntem genellikle bazal hücreli karsinom ve aktinik keratoz gibi erken evre cilt kanserlerinde uygulanır.
• Radyoterapi (Işın Tedavisi): Kanserli hücreleri yok etmek amacıyla yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Cerrahinin uygun olmadığı veya kanserin derin dokulara yayıldığı durumlarda radyoterapi tercih edilebilir.
• Kemoterapi: İleri evre cilt kanseri tedavisinde, kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılması durumunda kemoterapi kullanılabilir. Ayrıca, lokal olarak uygulanan kemoterapi kremleri de yüzeyel cilt kanserlerinde tercih edilebilir.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sisteminin kanserle savaşma yeteneğini artıran bir tedavi yöntemidir. Özellikle melanom gibi saldırgan cilt kanseri türlerinde uygulanır. İmmünoterapik ilaçlar, bağışıklık hücrelerini harekete geçirerek kanserli hücreleri hedef alır.
• Fotodinamik Terapi (PDT): Ciltteki kanserli hücreler, ışığa duyarlı bir madde ile tedavi edilir ve ardından bu madde aktif hale getirilerek kanserli hücreler yok edilir. Bu yöntem, yüzeyel cilt kanserlerinde sıkça tercih edilir.

Tedavide erken teşhisle başarılı sonuçlar elde edilebilir. Cerrahi yöntemler, radyoterapi, kemoterapi ve immünoterapi gibi çeşitli tedavi seçenekleri, kanserin türüne ve evresine göre uygulanır. Tedavi sonrası düzenli takip ve cilt koruması da tekrarlama riskini en aza indirmede önemlidir.