Dalak Büyümesi | Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Bilgi

Dalak, sol üst karın bölgesinde yer alır ve kanın filtrelenmesi, depolanması ve bazı kan hücrelerinin üretimi gibi önemli işlevleri yerine getirir. Normalde belirli bir boyutta olan dalak, vücudun dengeli çalışmasına katkıda bulunur. Ancak, çeşitli nedenlerle dalak büyüyebilir. Büyüme, çevredeki organlara baskı yaparak ağrı, rahatsızlık ve şişkinlik hissi yaratabilir.

Dalak Büyümesi Nedir?

Dalak büyümesi, tıbbi olarak “splenomegali” olarak adlandırılan bir durumdur. Enfeksiyonlar, kan hastalıkları, karaciğer rahatsızlıkları ve metabolik hastalıklar gibi sağlık sorunları dalak büyümesine yol açabilir. Genellikle başka bir sağlık sorununun sonucu olarak ortaya çıkar ve çeşitli belirtilerle kendini gösterir.

Dalak Büyümesi Belirtileri Nelerdir?

Dalak büyümesi belirtileri, hastalar arasında çeşitlilik gösterebilir. Belirtiler arasında:

• Karın Ağrısı: Büyüyen dalak, çevre dokulara baskı uygulayarak karın bölgesinde ağrı ve rahatsızlık hissine neden olabilir.
• Karın Şişliği: Büyüyen dalak, karın bölgesinde şişkinlik hissi oluşturabilir ve karnın görünümünü etkileyebilir.
• İştah Kaybı: Büyüyen dalak, mide bölgesine baskı yaparak iştah kaybına yol açabilir.
• Ateş ve Enfeksiyon Belirtileri: Bağışıklık sisteminin normal işlevini etkileyerek dalak büyümesi, vücudu enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale getirebilir; sonuç olarak ateş, üşüme gibi belirtiler görülebilir.
• Kilo Kaybı: Büyüyen dalak, vücutta enerji kaybına yol açarak kilo kaybına neden olabilir.

Dalak Büyümesi Neden Olur?

Dalak büyümesinin nedenleri çeşitlilik gösterir ve genellikle bir sağlık sorununun sonucudur. Olası nedenler şunlardır:

• Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral ve parazitik enfeksiyonlar dalak büyümesine neden olabilir. Sıtma, mononükleoz ve endokardit gibi hastalıklar örnek olarak verilebilir.
• Kan Hastalıkları: Kan hücresi üretimi ve yıkımındaki bozukluklar dalak büyümesine yol açabilir; lenfoma ve lösemi gibi kanserler ve orak hücreli anemi gibi genetik hastalıklar tetikleyici olabilir.
• Karaciğer Sorunları: Karaciğer hastalıkları, özellikle siroz, dalak büyümesine sebep olabilir.
• Metabolik Bozukluklar: Kimyasal reaksiyonların normal işleyişini etkileyen hastalıklar, dalak büyümesine yol açabilir; örneğin, Gaucher hastalığı.
• İltihaplanma ve Otoimmün Hastalıklar: Romatoid artrit gibi hastalıklar, vücutta iltihaba neden olur ve bu da dalak büyümesine yol açabilir.
• Lenf Sistemi Sorunları: Bazı lenf hastalıkları dalak büyümesine neden olabilir.

Dalak Büyümesi Nasıl Teşhis Edilir?

Dalak büyümesinin teşhisi, hastanın tıbbi geçmişi, semptomları ve fiziksel muayenesine dayanır. Görüntüleme testleri ve laboratuvar sonuçları da kullanılır. Doktor, karın bölgesini muayene ederek dalak büyüklüğünü kontrol eder. Ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi, dalak boyutunu değerlendirmede yardımcı olur. Ayrıca, kan testleri dalak fonksiyonu ve kan hücresi seviyeleri hakkında bilgi sağlar.

Dalak Büyümesi Tedavisi

Dalak büyümesinin tedavisi, altta yatan nedenin türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. İlk adım, büyümeye neden olan sağlık sorununu teşhis ve tedavi etmektir. Altta yatan nedene göre, doktorlar ilaç reçete edebilir; enfeksiyonlar veya otoimmün hastalıklar için kullanılan ilaçlar semptomları hafifletebilir. Eğer dalak büyümesi kan hastalıklarına bağlıysa ve anemi gibi sorunlar söz konusuysa kan transfüzyonu önerilebilir. Aşırı büyüyen ve rahatsızlık veren dalak, bazı durumlarda cerrahi olarak çıkarılabilir. Splenektomi sonrası bağışıklık sistemi işlevi devam eder; ancak bazı enfeksiyon riskleri artabilir. Cerrahi işlem genellikle genel anestezi altında yapılır ve laparoskopik yöntem, daha az invaziv bir seçenek sunar.

Splenektomi çeşitleri:

• Total Splenektomi: Dalağın tamamen çıkarılmasını içerir. Bu durumda bağışıklık sistemi işlevi hafifçe etkilenebilir.
• Parsiyel Splenektomi: Sadece büyümüş dalak bölümünün çıkarılmasını içerir. Bu yöntem, bağışıklık sistemini daha iyi koruyabilir.

Tedavi sonrası hastalar düzenli kontrollerle izlenir.