Kurban Kesmek Kime Farz? Hangi Şartlar Geçerli?

Kurban Kesmenin Şartları Nelerdir?

Her kutsal dinde olduğu gibi İslam’da da ibadetin belirli şartları ve usulü vardır. Allah’a yakınlaşmak, emirlerini yerine getirmenin sevabına nail olmak ve hayırlı bir kul olabilmek için inananlar, ibadetleri esnasında bu gibi konularda araştırma yapmaktadır. Kurban kesmenin şartları hakkında en çok merak edilenleri şu şekilde derledik:

Kurban kesmenin şartları ile ilgili Din İşleri Yüksek Kurulu’nun açıklaması şöyledir:

Kimler kurban kesmekle yükümlüdür?

Din İşleri Yüksek Kurulu

Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa ermiş (ergen olmuş), dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan her Müslümanın yerine getireceği mali bir ibadettir (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 148).

Temel ihtiyaçları ve borçları dışında 80.18 gram altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olanların kurban kesmesi gerekmektedir (Mevsılî, el-İhtiyâr, IV, 252-256; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452-453). Ayrıca kurban mükellefiyeti için aranan nisabın üzerinden, zekâtın aksine bir yıl geçmesi şart değildir.

Din İşleri Yüksek Kurulu 12.07.2017

Kaynak: kurul.diyanet.gov.tr

Bu bilgiler doğrultusunda kurban kesmenin şartlarını şu şekilde özetleyebiliriz:

• Kurban kesmenin ilk şartı, kesen kişinin Müslüman olması ve akıl sağlığının yerinde olmasıdır.
• Bu şartları yerine getiren kişi ergenlik çağını geçmiş olmalı ve belirli bir gelire sahip olmalıdır.
• Kurban kesmek için seferi olmamak gereklidir; dini kaynaklara göre “15 günden az bir süre için, 90 km ve daha uzak bir yerde bulunan kimsenin kurban kesmesi vacip değildir.” şeklinde belirtilmektedir.
• Kesilecek hayvanın özellikleri de kurban için önemlidir; deve, sığır, manda, koyun ve keçi olmalıdır. Kümes hayvanlarından kurban kesilmez; bu hayvanlar ancak sadaka olarak değerlendirilebilir.
• Kurban Bayramı namazı kılındıktan sonra kurbanlık hayvanların kesilmesi gerekir.
• Kurban kesilirken niyet önemlidir; kişi niyetini açıkça anlatmalıdır.
• Ayrıca kurban etinin üç bölüm olarak ayrılması ve iki bölümünün ihtiyaç sahiplerine dağıtılması gerekir.

Kurban Kesmek Kimlere Vaciptir?

Kurban kime düşer? Maddi durumu yerinde olan, akıl sağlığına sahip ve Müslüman bireyler için kurban kesmek vacip olarak görülmektedir. Maddi yeterlilik, şu şekilde tanımlanmaktadır:

• Temel ihtiyaçlarından fazla olarak elinde 85 gram altın veya 595 gram gümüş, yoksa bu değerlerin karşılığında bir miktar parası olan kişiler kurban kesmelidir.
• Başka bir nitelik, ikamet ettiği evin dışında başka bir mülkü olup bu mülkten gelir elde eden kişilere de kurban kesilmesi vacip görülmektedir.
• Evli çiftlerde dinen hangisi daha çok gelire sahipse onun kurban kesmesi vaciptir. Her ikisi de mal varlığına sahipse, ikisinin de kurban kesmesi gerekmektedir.
• Evli çiftler kendi adına birer kurban kesebilir; dileyenler tek kurban da kesebilir. Eğer her iki tarafın da mal varlığı uygun ise, kendi adına kesmeleri dinen uygun kabul edilir.

Kurban Kesmenin Fazileti Nedir?

Kurban kesmenin fazileti, öncelikle maddi durumu kurban kesmeye yeterli olmayan ve et tüketimi yetersiz olan dar gelirli bireyler için büyük bir öneme sahiptir. Müslümanların Allah’a yaklaşmasını, inançlarına olan bağlarını güçlendirmesini sağlar; ayrıca kulluk bilincini pekiştirir.

Kurban kesme şartlarını karşılayan, dinen varlıklı sayılan bireyler kurban kesip kurban etlerini yakınlarına ve ihtiyaç sahibi insanlara paylaştırdıklarında kurban kesmenin fazileti somut hale gelir. Kurban, sosyal yardımlaşmayı teşvik eder.

Kurban Kesmek ile İlgili Ayetler ve Açıklamaları

Kurban kesmek farz mı Diyanet? Kurbanın dini dayanağı ile ilgili olarak Diyanet’in açıklamasından kısa bir kesit şu şekildedir:

“Kurban, Kur’an-ı Kerim, Sünnet ve icma ile sabit bir ibadettir. Kurbanın meşru bir ibadet olduğuna dair Kur’an-ı Kerim’de deliller mevcuttur.”

Kurban kesmek Kur’an’da var mı? sorusuna daha açıklayıcı bir şekilde cevap vermek için, kutsal kitaptan bazı ayetlere bakalım:

• Hac Suresi, 28. ayet: “Kendileri için birtakım yararlar görecekleri ve kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine belirli günlerde (kurban adarken) Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan yiyin ve zorluk çeken yoksulu también doyurun.”
• Maide Suresi, 97. ayet: “Allah, Beyt-i Haram (olan) Kabe’yi insanlar için bir ayaklanma (kıyam evi) kıldı; Haram Ay’ı, kurbanı ve boyunlardaki gerdanlıkları da. Bu, Allah’ın göklerde ve yerde ne varsa tümünü bildiğini ve Allah’ın gerçekten her şeyi bilen olduğunu bilmeniz içindir.”
• Maide Suresi, 2. ayet: “Ey iman edenler, Allah’ın şiarlarına, haram olan ay’a, kurbanlık hayvanlara, (onlardaki) gerdanlıklara ve Rablerinden bir fazl ve hoşnutluk isteyerek Beyt-i Haram’a gelenlere sakın saygısızlık etmeyin. İhramdan çıktığınızda, artık avlanabilirsiniz. Mescid-i Haram’dan sizi alıkoyduklarından dolayı bir topluluğa olan kininiz, sakın sizi haddi aşmaya sürüklemesin. İyilik ve takva konusunda yardımlaşın, günah ve haddi aşmada yardımlaşmayın ve Allah’tan korkup-sakının. Gerçekten Allah (ceza ile) sonuçlandırması pek şiddetli olandır.”
• Al-i İmran Suresi, 183. ayet: “Allah bize ateşin yiyeceği bir kurban getirmedikçe hiçbir elçiye inanmamamız konusunda and verdi.” diyenlere de ki: “Şüphesiz, benden önce nice elçiler, apaçık belgeler ve söylediklerinizle geldi; eğer siz doğru idiyiseniz o halde onları ne diye öldürdünüz?”
• Saffat Suresi, 107. ayet: “Ve ona büyük bir kurbanı fidye olarak verdik.”
• Bakara Suresi, 196. ayet: “Haccı ve umreyi Allah için tamamlayın. Eğer (düşman, hastalık ve buna benzer nedenlerle) kuşatılırsanız, artık size kolay gelen kurban(ı gönderin). Kurban yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Eğer sizden hasta veya başından şikayeti olan biri varsa, onun ya oruç ya sadaka ya da kurban olarak fidye vermesi gerekir. Güvenliğe kavuşursanız, hacca kadar umre ile yararlanmak isteyenler, kolayına gelen bir kurban(ı kesmek gerekir). Bulamayana da, hacc da üç gün, döndüğünüzde yedi (gün) olmak üzere bunlardan tamı tamına on (gün) oruç vardır. Bu, ailesi Mescid-i Haram’da olmayanlar içindir. Allah’tan korkun ve bilin ki Allah, muhakkak cezası pek çetin olandır.”
• Hac Suresi, 34. ayet: “Biz her ümmet için bir “mensek” kıldık, O’nun kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine Allah’ın adını ansınlar diye. İşte sizin İlahınız bir tek İlah’tır, artık yalnızca O’na teslim olun. Sen alçak gönüllü olanlara müjde ver.”
• Saffat Suresi, 103. ayet: “Sonunda ikisi de (Allah’ın emrine ve takdirine) teslim olup (babası, İsmail’i kurban etmek için) onu alnı üzerine yatırdı.”
• Kevser Suresi, 2. ayet: “Şu halde Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.”

Kurban Kesmek Bir İbadet Midir?

Kurban, Arapça kökenli bir kelime olarak “yaklaşmak, yakınlaşmak” anlamına gelir. Adak anlamına da gelen kurban ve kurban kesmek, Allah’a yaklaşmak ile ilişkilendirilmiştir. İnanan Müslümanlar, dini açıdan belirli şartlara uygun olmaları halinde Allah için kurban kesmek ve bu kurban etini ihtiyaç sahipleriyle paylaşmakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğü yerine getirmenin Allah katında hoş karşılanacağı ifade edilmektedir.

Kurban kesmenin dini dayanağı hakkında Din İşleri Yüksek Kurulu’nun açıklaması, sizleri aydınlatmak için direk alıntılanmıştır:

Din İşleri Yüksek Kurulu

Kurbanın dinî dayanağı nedir?

Kurban, Kur’ân-ı Kerîm, Sünnet ve icma ile sabit bir ibadet olup hicretin ikinci yılında meşru kılınmıştır. Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyrulmaktadır:

“Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine belli günlerde (onları kurban ederken) Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan siz de yiyin, yoksula fakire de yedirin.” (el-Hac, 22/28),

“Her ümmet için Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık.” (el-Hac, 22/34).

Sahih hadis kaynaklarında yer alan rivayetlerde, Hz. Peygamber (s.a.s.), Kurban Bayramı’nda Allah katında en sevimli ibadet olan kurban kesmenin, kesilir kesilmez Allah katında makbul olacağını ve kurban edilen hayvanın boynuzu, tırnağı dahil her şeyinin kişinin hayır hanesine yazılacağını ifade etmiştir (Tirmizî, Edâhî, 1 [1493]; İbn Mâce, Edâhî, 3 [3126]).

Nitekim kendisi de kurbanın meşru kılınmasından itibaren vefat edinceye kadar her yıl kurban kesmiştir (Tirmizî, Edâhî, 11 [1506-1507]; bkz. Buhârî, Hac, 117, 119 [1712, 1714]; Müslim, Edâhî, 17 [1966]).

Ayrıca hicretin ikinci yılından günümüze kadar Müslümanların kurban kesmesi hususunda yapılan görüş birliği de bunu göstermektedir.

Din İşleri Yüksek Kurulu 09.11.2022 – No: 73

Kaynak: kurul.diyanet.gov.tr

Kurban Kesmek Farz mı Sünnet mi?

Kurban kesmek, İslam dinine göre farz değildir; vacip olarak kabul edilen bir ibadettir. Zira, her Müslüman kurban kesebilecek güçte olmayabilir; kurban maddi bir ibadet olduğundan, mezhepler arasında bu durum farklılık göstermiştir. Hanefi mezhebine göre kurban kesmek vacipken, Şafii mezhebine göre sünnettir.

Herkes Kurban Kesmek Zorunda mı?

İslam’ın kurallarına göre herkes kurban kesmek zorunluluğunda değildir; çünkü kurban kesmenin belirli şartları söz konusudur. Kurban kesmenin şartlarını yerine getiren Müslümanlar, kurban kesmekle yükümlüdür:

• Akıl sağlığı yerinde olmak,
• Ergenlik çağına erişmiş olmak,
• Temel ihtiyaçları ve borçlarından başka nisap miktarı mala sahip olmak,
• Seferi olmamak.

Hacda Kurban Kesmek Farz mı?

“Temettu veya kıran haccına niyet edenlerin kurban kesmesi gerekir.” Bu açıklama Din İşleri Yüksek Kurulu’ndan gelmektedir. Kurban kesme imkanı yoksa oruç tutulması gerekmektedir. Kurban bayramında kesilen kurbana udhiyye, hacca gidenlerin kesilen kurbana ise hedy denir.

“Kendilerine ait birtakım yararları görmeleri, (Allah’ın) onlara rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belirli günlerde Allah’ın ismini anmaları için (insanları hacca çağır)! Artık o (hayvanların eti)nden hem kendiniz yiyin hem de fakir yoksula yedirin!” Hac Suresi 28. Ayet

Doğan Çocuğa Kurban Kesmek Farz mı?

Kurban kesmek birçok niyetle yapılabildiği gibi, yeni doğan bir çocuk için şükür niyetiyle de gerçekleştirilebilir. Bu durumda kesilen kurbana akika kurbanı denir ve akika kurbanı sünnettir. Ayrıca, adak kurbanı kesmek vacip peridir.

Kurban Edilecek Hayvan Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır?

İslam’da bir hayvanın kurban edilebilmesi için sağlıklı, organlarının tam ve besili bir durumda olması gerekmektedir. Aşağıdaki durumlarda hayvan kurban olarak kabul edilmez:

Din İşleri Yüksek Kurulu

…

Kötürüm derecesinde hasta, zayıf, düşkün, kesileceği yere gidemeyecek kadar topal, bir veya iki gözü kör, boynuzlarından biri ya da ikisi kökünden kırık, dili, kuyruğu, kulakları ya da memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük olan hayvanlar kurban edilmez.

Ancak hayvanın doğuştan boynuzsuz olması, hafif topal, hafif hasta, bir kulağının delik ya da yırtılmış olması, memelerinin yarısı kadar olmaması, kurban edilmesine engel teşkil etmez (Kâsânî, Bedâi‘, 5/75-76). Buna göre, hayvanın değerini düşüren kusurlar, kurbana engel teşkil eder.

Şâfiî mezhebine göre, genel itibariyle yukarıda sayılan kusurlardan birinin bulunması, hayvanın kurban olmasına engel teşkil eder; uyuz hayvanlar ve yem yemesini engelleyecek derecedeki dişlerinin bir kısmının dökülmesi de kurban edilmesini caiz hale getirmemektedir (Nevevî, el-Mecmû‘, 8/399-404).

Din İşleri Yüksek Kurulu 12.07.2017

Kaynak: kurul.diyanet.gov.tr

İlginizi çekebilir: Kurban Bayramı Namazı Saat Kaçta? Nasıl Kılınır?

Kurban Kesme Duası Nasıl Yapılır? Ayeti, Türkçesi

Kurban Bağışı Nasıl Yapılır? Vakıf Bağış Ücretleri 2024

Kurban Bayramı Hakkında En Çok Merak Edilen 20 Bilgi

Kurban Bayramı Nedir, Nasıl Ortaya Çıktı? Anlamı, Önemi

Kurban Nasıl Kesilir? İslami Kurallara Uygun Kurban Kesimi