Girişimsel Radyoloji Nedir ve Hangi Tedavi Yöntemleri Mevcuttur?
Günümüzde hastalıkların teşhis ve tedavisinde birçok yenilikçi teknik geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri, girişimsel radyolojidir.
Birçok avantajı ve geniş uygulama alanıyla dikkat çeken girişimsel radyoloji, hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli bir yöntem haline gelmiştir. Bu işlemler sırasında X-ray, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans (MR) ve ultrason gibi görüntüleme teknikleri kullanılır. Görüntüleme yardımıyla, delme iğneleri, kılavuz teller, kateterler ve kılavuz üzerine yerleştirilen kılıflar aracılığıyla işlemler küçük kesikler ile gerçekleştirilir. Cerrahi müdahale yerine minimal invaziv bir yöntem olan girişimsel radyoloji, daha az risk taşır. Girişimsel radyolojinin uygunluğuna doktor tarafından karar verilmektedir. Girişimsel radyoloji hakkında daha fazla bilgi için detayları inceleyebilirsiniz.
Girişimsel Radyoloji Nedir?
Girişimsel radyoloji, vücut içini görüntüleme veya tedavi etme tekniklerini içeren bir uzmanlık alanıdır. Ciltte açılan küçük kesikler aracılığıyla ameliyatı tamamlayacak veya ameliyat yerine geçebilecek işlemleri kapsamaktadır. Bu işlemler sırasında anjiyografi, ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme teknikleri kullanılmaktadır. Girişimsel radyolojik işlemler, ameliyat odaları yerine anjiyografi odalarında ya da tedavi alanlarında gerçekleştirilir. İki ana çeşide ayrılan girişimsel radyolojik işlemler, vasküler (damar hastalıkları) ve nonvasküler (damar dışı) işlemleri içerir. Girişimsel radyoloji, yalnızca kalp damarları için değil, birçok farklı alanda da uygulanabilir. Girişimsel radyolog, görüntüleme teknikleri kullanarak işlem sırasında vücut içini görüntüler ve işlemleri ekranlar üzerinden takip eder. Girişimsel radyolojide ilaç ve besin maddelerinin damar veya deri altına tüp yerleştirilmesi gibi işlemler de sıkça başvurulan uygulamalardır.
Girişimsel Radyoloji Hangi Hastalıklara Bakar?
Girişimsel radyoloji, kalp damarları dışındaki her türlü hastalıkla ilgilenebilir. İğne biyopsileri, apse drenajları, safra ve idrar yolu tıkanmaları gibi tedavilere yardımcı olur. Damar hastalıkları alanında ise stentleme tekniği ile darlık ve tıkanıklıkları gidermektedir. Stentleme dışında balon anjioplasti yöntemiyle damar tıkanıklıkları tedavi edilebilir. Damar içerisine oluşan pıhtıların giderilmesi için pıhtı çıkarma veya damar tıraşlama işlemleri uygulanabilir. Diyabetik ayak gibi hastalıklarda da girişimsel radyoloji kullanılarak darlıklar ve tıkanıklıklar rahatlatılabilir. Damar darlığı ve tıkanıklığı tedavi edilen diğer hastalıklar arasında diyaliz fistül darlığı, buerger hastalığı ve miyom embolizasyonu bulunmaktadır. Ayrıca, felç tedavisi, anevrizma tedavisi, retinoblastom, kemik kanserleri gibi durumlarda da yardım amaçlı kullanılmaktadır.
Kanser Tedavisi
Girişimsel radyoloji, kanser tedavilerinde ve kemik kanserleri gibi hastalıkların neden olduğu ağrıyı hafifletmekte kullanılmaktadır. Girişimsel radyolojinin uygulandığı kanser türleri arasında kemik, yumuşak doku, meme, böbrek, karaciğer, akciğer ve pankreas kanserleri yer alır. Kemoterapi ilaçlarının verilmesi veya tümöre giden kan akışının engellenmesi amaçlarıyla kullanılabilir. Ayrıca, kanser tanısı sürecinde de bu yöntem etkili olabilir; örneğin, iğne biyopsisi ile kanser türlerinden parça alınıp patolojik teşhis konulabilir.
Hepatobiliyer Hastalık Tedavileri
Hepatobiliyer sistem, karaciğer, safra kesesi, dalak ve pankreası kapsar. Girişimsel radyoloji, hepatobiliyer hastalıklarda bloke safra kanallarını, karaciğer sirozu ve son dönem karaciğer yetmezliği için tedavi seçenekleri sunar.
Kadın Hastalıkları Tedavileri
Kadın sağlığına yönelik girişimsel radyoloji işlemleri arasında kısırlık tedavisi için yapılan fallop tüpü rekanalizasyonu ve pelvik tıkanıklık sendromu uygulamaları bulunur. Fallop tüplerinin kateterizasyonu ile kısırlık tedavisinde açılması sağlanır. Doğum sonrası hayati tehlike yaratan kanamaların ortaya çıkması durumunda, uterin arter damarı pıhtılaştırıcılar ile kapatılarak kanama durdurulabilir.
Erkek Kısırlığı Tedavisi
Erkek kısırlığı, skrotumdaki damarların genişlemesi sonucunda ortaya çıksa da, girişimsel radyoloji tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır. Embolizasyonla birlikte stent takılarak genişleyen damarlara kan akışı azaltılır ve skrotumdaki damar basıncı düşürülür.
Endokrin Sistem Hastalıkları Tedavileri
Hormonal sistem hastalıkları arasında adrenal adenomların ablasyonu, adrenal damarların örneklenmesi, paratiroid adenomları ve tiroid nodüllerinin tedavisi gibi işlemler için girişimsel radyoloji kullanılmaktadır. Tıkanıklıkların açılması için safra drenajı ve stentleme yöntemleri uygulanır.
Girişimsel Radyolojide Ne Tür İşlemler Yapılır?
İşlemler öncesinde hastaların bir şey yememeleri istenir ve gerektiğinde sakinleştirici ilaçlar verilebilir. İşlem bölgesine lokal anestezi uygulanarak ağrı hissi ortadan kaldırılır ve işleme başlanır. Girişimsel radyoloji birçok hastalığı kapsayan tedavi yöntemlerini içermektedir. Bu işlemler arasında şunlar yer alır:
- Yumuşak doku, karaciğer ve böbrek için yapılan perkütan biyopsi
- Apse ve sıvıların boşaltıldığı drenaj işlemleri
- Safra yolu tıkanıklıklarında kateter veya stent yerleştirilmesi işlemleri
- Kanamaların durdurulması için embolizasyon işlemleri
- Kanser tedavisi için kemoembolizasyon, radyoembolizasyon, mikrodalga ablasyon, habis darlık stentleme, portal ven embolizasyon işlemleri
- Tiroit, paratiroit, pankreas, portal venöz, sürrenal venöz biyopsileri
- İdrar yolu drenajı
- Prostat arter embolizasyonu
- Biliyer drenaj ile karaciğer sıvısının uzaklaştırılması
- Ağrı tedavileri
- Yüksek frekanslı elektrik akımı ve ısı verilmesi ile hedeflenen hücrelerin yok edilmesi işlemleri
- Tıkanan damarların belirlenmesinde kontrastlı boya ile anjiyografi uygulaması
- Tümör tanısı için gerekli biyopsi işlemi iğne ile yapılması
- Ağız yoluyla yutma veya yeme güçlüğü yaşayan hastalara beslenme tüpleri yerleştirilmesi
- Omur kırığı tedavisinde kırığı gideren balonlar yerleştirilen vertebroplasti işlemi
- Sinirsel ağrıları azaltmak için uygulanan radyofrekans ablasyonu
- Tıkanmış böbreği açmak için kullanılan nefrostomi drenaj işlemi
Girişimsel Radyolojinin Faydaları
Girişimsel radyoloji, açık cerrahi işlemlerle karşılaştırıldığında daha az ağrı ve kan kaybına yol açar. Anestezi riski taşıyan hastalar için de kullanımı düşük risk içermektedir. Girişimsel radyolojinin sağladığı pek çok avantaj vardır. Bunlar:
- Genellikle genel anesteziye ihtiyaç duyulmadan lokal anestezi ile işlemler yapılabilir.
- Büyük cerrahi kesikler olmaksızın küçük kesilerle uygulama yapılabilir.
- Gün içerisinde hızlıca gerçekleştirilebilen işlemlerdir.
- Normal hayata dönüş süresi hızlıdır ve hastanede kalış gerektirmez.
- Tıbbi görüntüleme teknolojileri sayesinde işlem yapılacak bölgenin iyi görüntülenmesi, teşhis ve tedavi doğruluğunu artırır.
- Kan kaybı ve enfeksiyon riski, az temas alanı ve steril şartlar nedeniyle düşüktür.
- İnce kılavuzlar sayesinde çevredeki sağlıklı dokulara zarar verme olasılığı daha düşüktür.
- Dikiş veya derin kesikler gerektirmediğinden daha az ağrı ve kanama riskine neden olur.
- Genellikle hastanede kalış gerekmez.
Girişimsel radyoloji, kanserden damar tıkanıklıklarına kadar birçok hastalığın tedavisinde ve tanısında, uzmanlık gerektiren bir alan olarak başarılı sonuçlar vermektedir. İşlemler sırasında kullanılan görüntüleme yöntemleri ve kalitesi de işlem kalitesini etkileyen önemli faktörlerdir. Girişimsel radyoloji ihtiyacına doktorlar karar verir ve uygulama şeklinde de farklılıklar olabilir. Kullanılan temel ekipmanlar arasında kılavuzlar, kateterler ve stentler yer almaktadır. Her hastalık için kullanılan görüntüleme yöntemi ve ekipman değişiklik gösterebilir. Girişimsel radyoloji, genel olarak görüntüleme teknikleri yardımıyla yapılan tedavi işlemlerini kapsamaktadır.
Son güncellenme tarihi: 16 Kasım 2022
Yayınlanma tarihi: 16 Kasım 2022
