Graves Hastalığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Graves hastalığı, tiroid bezini etkileyen bir otoimmün bozukluktur. Bu durum, vücudun aşırı miktarda tiroid hormonu üretmesine yol açar ve bu duruma hipertiroidizm denir.

Tiroid hormonları, vüctudaki birçok organ üzerinde etki gösterir ve Graves hastalığının belirtileri bu organları da etkileyebilir. Herkes Graves hastalığına yakalanabilir, ancak kadınlar ve 30 yaş üstü bireyler arasında daha sık görülmektedir.

Graves hastalığının semptomları genellikle kademeli bir şekilde başlar ve gelişimi birkaç hafta ya da ay sürebilir. Bu hastalık, vücuttaki belirli işlevleri hızlandırarak hipertiroidizme sebep olur. Hipertiroidizmin bir dizi belirtisi bulunmaktadır; bazı belirtileri yaşayabilirsinizken, bazılarını yaşamayabilirsiniz ya da hepsini aynı anda deneyimleyebilirsiniz.

Graves hastalığı tedavisi, vücudun ürettiği tiroid hormonu miktarının azaltılmasına ve semptomların hafifletilmesine yardımcı olur. Graves hastalığına sahip bireylerin neredeyse yarısı, tedavisiz durumda görme kaybına yol açabilecek Graves oftalmopatisi adındaki inflamatuar göz rahatsızlığını da deneyimleyebilir.

Graves Hastalığı Nedir?

Tiroid bezi, boynun alt kısmında yer alır. Metabolizma, vücut ağırlığı, vücut ısısı, kalp atış hızı, adet döngüleri ve diğer vücut fonksiyonlarını kontrol etmek üzere gıda kaynaklarından elde edilen iyotu kullanarak yeterli miktarda tiroid hormonu üretir. Tiroid hormonlarının üretimi, hipofiz bezinin ürettiği tiroid uyarıcı hormon (TSH) tarafından düzenlenir; bu hormon, vücudun belirli zamanlardaki ihtiyaçlarına göre tiroidin hormon üretimini artırmasını ya da azaltmasını belirtir.

Bir birey Graves hastalığına sahip olduğunda, bağışıklık sistemi tiroidin aşırı tiroid hormonu üretmesine neden olan antikorlar geliştirir. Bu antikorlar, tiroid uyarıcı immünoglobulinler (TSI) ve/veya tiroid uyarıcı antikorlar (TSAb) olarak bilinir. Bu antikorlar, hipofiz bezinin kontrol çabalarına rağmen, tiroidin hormon üretiminde devam etmesini teşvik eder. Böylelikle Graves hastalığı olan bireyler, vücudun ihtiyaçlarından daha fazla tiroid hormonu üretirler.

Graves Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Graves hastalığı sıklıkla hipertiroidizm semptomlarına yol açar. Graves hastalığı gözleri ve cildi de etkileyebilir. Belirtiler zamanla değişkenlik gösterebilir. Hipertiroidizmin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve şunları içerebilir;

Gençlerde görülen Graves hastalığı belirtileri;

• Anksiyete veya sinirlilik ile birlikte uyku bozuklukları
• Erkeklerde meme büyümesi (mümkün)
• Konsantrasyon zorluğu
• Tükenmişlik hissi
• Sık bağırsak hareketleri
• Saç dökülmesi
• Isı hassasiyeti ve artan terleme
• Kilo kaybına rağmen artan iştah
• Kadınlarda düzensiz adet döngüleri
• Kalça ve omuzlarda kas zayıflığı
• Ruh hali değişiklikleri, sinirlilik ve öfke hali
• Çarpıntı (güçlü veya anormal kalp atışı hissi)
• Erektil disfonksiyon (erektil sorun yaşama)
• Ellerde veya parmaklarda hafif titreme.
• Aktivite sırasında nefes darlığı
• Kilo kaybı

Graves hastalığı olan birçok kişi göz sorunları da yaşayabilir;

• Gözbebekleri dışarı doğru çıkmış ve ağrılılaşmış olabilir.
• Gözler daha sık tahriş olabilir, kaşınabilir veya sulanabilir.
• Çift görme durumu yaşanabilir.
• Ağır vakalarda görme kaybı ve korneada hasar oluşabilir.

Yaşlı bireylerde bu belirtiler gözlemlenebilir:

• Hızlı veya düzensiz kalp atışı
• Göğüs ağrısı
• Hafıza kaybı veya konsantrasyon azalması
• Zayıflık ve yorgunluk hissi

Nadiren, Graves hastalığı olan bireylerde ciltte koyulaşma ve kalınlaşma görülebilir. Genellikle ayakların kaval kemiği veya üst kısmında yaşanır ve deride portakal kabuğu görünümüne benzeyen bir dokuya sahiptir. Bu duruma Graves dermopatisi denir ve deri protein birikimlerinden kaynaklanır. Genellikle hafif ve ağrısızdır.

Graves Hastalığı Neden Olur?

Graves hastalığının nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamış olmakla birlikte, araştırmacılar bazı bireylerin genetik yatkınlıkları olduğunu ve bu otoimmün hastalığın dış tetikleyicilerden bir veya birkaçına maruz kalması sonucu gelişebileceğini düşünmektedirler;

• Viral enfeksiyonlar
• Bakteriyel enfeksiyonlar
• Hormon seviyelerindeki değişiklikler (özellikle kadınlarda)
• Normalden yüksek iyot düzeyleri

Graves Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Graves hastalığının teşhisi için doktor, tıbbi geçmişi değerlendirerek fizik muayene yapabilir ve bir veya daha fazla tanı testi isteyebilir. Fizik muayene esnasında doktor, artan kalp atışı, açıklanamayan kilo kaybı, saç dökülmesi ve şişkin gözler gibi hipertiroidizm belirtilerinin varlığını kontrol eder. Ayrıca, genişlemiş tiroid bezi belirtilerini incelemek amacıyla boyun bölgesi değerlendirilir.

Graves hastalığı teşhisi için aşağıdaki testler kullanılabilir:

• Kan testleri: Tiroid hormonları tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) ile tiroid uyarıcı hormon (TSH) düzeylerinin normal olup olmadığını belirlemede kullanılan kan testleri yapılır. Graves hastalığında T4 ve T3 seviyeleri yükselirken TSH düşüktür (bastırılmıştır). Ayrıca, Graves hastalığı olan bireylerde yüksek tiroid uyarıcı immünoglobulin (TSI) antikoru varlığını tespit edebilirler.
• Radyoaktif iyot ile tiroid taraması: Tiroid hormonlarının üretimi için vücut, iyota ihtiyaç duyar. Bu test, az miktarda radyoaktif iyot almayı içerir. Ardından özel bir tarama kamerası, tiroid bezinin ne kadar iyot aldığını gösterir. Bu test, tiroid bezinin iyotu ne kadar hızlı aldığını belirlemeye yardımcı olur. Tiroid bezinin radyoaktif iyot alım miktarı, hipertiroidizmin Graves hastalığına mı yoksa başka bir duruma mı bağlı olduğunu gösterebilir.
• Doppler ultrason: Bu test, Graves hastalığı nedeniyle tiroidin artan kan akışını belirlemek için ses dalgalarını kullanır. Radyoaktif iyot alımının uygun olmadığı durumlarda (örneğin hamilelik veya emzirme döneminde) doktor bu testin yapılmasını isteyebilir.

Graves Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Graves hastalığı, kronik bir sağlık sorunu olarak değerlendirilir ve kesin bir tedavisi yoktur. Ancak, bazı tedavi yöntemleri durumu yönetmeye yardımcı olabilir. Graves hastalığının tedavisinde iki temel hedef bulunmaktadır: Birincisi, tiroid bezinin aşırı tiroid hormonu üretimini durdurmak. İkincisi ise artan tiroid hormonu düzeylerinin vücutta neden olabileceği sorunların önüne geçmektir. Bu hedeflere ulaşmak için çeşitli tedavi seçenekleri bulunmaktadır.

Graves hastalığı tedavi yöntemleri şunları içerir:

• Beta blokerler: Propranolol ve metoprolol gibi beta blokerler, genellikle Graves hastalığı tedavisinde ilk tercih edilen ilaçlardır. Bu ilaçlar, kalp atışını düzenler ve diğer hipertiroidizm tedavileri etkili olana kadar kalbi korur. Bu ilaçlar tiroid hormonu üretimini durdurmaz.
• Antitiroid ilaçları: Metimazol ve propiltiyoürasil gibi antitiroid ilaçları, tiroidin tiroid hormonu üretimini engeller. Ancak, bireylerin küçük bir yüzdesinde deri döküntüleri ve düşük beyaz kan hücresi sayımı gibi yan etkiler görülebilir, bu da enfeksiyon riskini artırabilir. Nadiren karaciğer hastalığı da gelişebilir.
• Radyoiyot tedavisi: Bu tedavi, hap veya sıvı formda bir doz radyoaktif iyot almayı içerir. Radyasyon, tiroid bezinin hücrelerini yavaş yavaş yok eder ve bu durum, genellikle iki ila üç ay süre alır. Tiroid bezi küçüldükçe hormon seviyeleri normale döner. Hamile veya emziren bireyler için bu tedavi önerilmez. Ancak, tedavi sonrasında hipotiroidizm (az aktif tiroid) geliştirme riski bulunabilir. Hipotiroidizmin tedavisi, hipertiroidizme göre daha kolaydır ve daha az uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açar.
• Cerrahi müdahale: Tiroidektomi, tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. Ameliyat sonrasında bazı bireylerde çok az tiroid hormonu üretilebilir (hipotiroidizm).

Antitiroid ilaç tedavisi, radyoiyot tedavisi ve cerrahinin her birinin avantajları ve riskleri vardır ve tıp camiasında hangi tedavinin en uygun seçenek olduğu konusunda bir görüş birliği bulunmamaktadır.