Kemoterapi Sonrası Erken Menopoza Giren Kadınlar İçin Öneriler

Birçok kadın, menopoza girmeden meme kanseri teşhisi ile karşılaşmaktadır.

Çeşitli kadınlar, menopoza girmeden meme kanseri tanısı alıyor. Son araştırmalara göre, uygulanan kanser tedavisi ile menopoz arasında bir bağlantı var; ancak araştırmalar devam etmektedir. Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Serdar Turhal, “Kemoterapiye bağlı yan etkiler ve yaşam kalitesi üzerindeki değişikliklerin incelendiği bir çalışma Avrupa Onkoloji Birliği Toplantısı’nda sunuldu. Bu çalışmada, erken evre meme kanseri tanısı alıp koruyucu kemoterapi gören hastaların yaklaşık yüzde 50’sinin dört yıllık takip süresince adet görmeyi bırakarak menopoza girdiği rapor edildi.” şeklinde açıklamada bulundu. Prof. Dr. Serdar Turhal, bu konuyla ilgili önemli önerilerde bulundu…

Paris’te gerçekleştirilen Avrupa Onkoloji Birliği Toplantısı’ndaki 12 bin hasta ile yapılan araştırmada, 50 yaşından küçük, meme kanseri tanısı aldıklarında henüz menopozda olmayan ve kemoterapi alan 1,676 hasta yer aldı. Bu hastaların ortalama yaşı 42’dir; yaklaşık yüzde 91’i kemoterapi alırken, yüzde 75’i hormon tedavisi gördü.

Kemoterapi sonrası adet döngüsü yaş ile değişkenlik gösteriyor

Araştırma bulgularına göre, meme kanseri tanısı alan ve kemoterapi gören hastalar, ilk bir yıl içinde adetleri kesilerek menopoza girmektedir. Kemoterapi tedavisinin 1 yıl sonra menopoza giren hasta oranı yüzde 83 iken, 4 yıllık takip dönemini tamamlayan 745 hastada bu oran yüzde 58’e düşmüştür. Ayrıca, araştırma, kemoterapi sonrası adetleri kesilen kadınların adet döngülerinin 1 veya 2 yıl içinde eski düzenlerine döndüğünü göstermektedir. Adet döngüsünün eski düzene dönmesinde yaş önemli bir faktördür. 34 yaşından genç hastalarda 1. yıl sonunda adetler yüzde 45 oranında geri gelirken, 40 yaşın üzerindeki hastalarda bu oran yalnızca yüzde 7’dir. 4 yılın sonunda ise adetleri geri gelen kadınlar arasında 34 yaşın altında olanların oranı yüzde 78, 40 yaşın üstündeki kadınlar arasında ise bu oran yüzde 26’da kalmaktadır.

Uygulanan kemoterapi ve hastanın durumu adet döngüsünü etkiliyor

İleri yaşta uygulanan kemoterapi ve tipleri, hastanın menopoza girme durumunu etkileyebilir. Raporda, hastanın zayıf olmasının da adet döngüsünün yeniden başlamasını engellediği gözlemlenmiştir. Bu çalışmada dikkat çeken diğer bir konu ise, adetleri geri gelmeyen kadınların yaşam kalitelerinin oldukça olumsuz etkilendiğidir. Bu hastalarda dikkat eksikliği, konsantrasyon bozuklukları ve cinsel isteksizlik gibi durumlar gözlemlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, 34 yaş altında kemoterapi tedavisi gören hastaların düzenli adet döngüsü oranı yüzde 50, 35-40 yaş arasında ise bu oran yüzde 30 civarındadır.

Kemoterapiye başlamadan önce alınacak önlemler var mı?

Kemoterapiye başlamadan önce bazı önlemler alınabiliyor. Kemoterapi, erken menopoz sürecini hızlandırabilir; fakat bunu önlemek için en önemli adım, kemoterapiye başlamadan önce adet görmeyi durduran hormonal ilaçların kullanılmasıdır. Bu ilaçlar Türkiye’de mevcuttur ve sosyal güvence ile temin edilebilir. Ayrıca, bu ilaçların meme kanseri için kullanılan koruyucu tedavinin etkinliği üzerinde olumsuz bir etkisi olmamakla birlikte, bazı şartlar altında meme kanserinin seyrini olumlu yönde etkileyebileceği de vurgulanmalıdır.

Her önlemine rağmen menopoza girilmesi durumunda yaşam kalitesini yüksek tutmak için öneriler de bulunmaktadır. İşte Prof. Dr. Serdar Turhal’ın önerileri:

• Mevsiminde taze sebze ve meyve tüketin
• Tuz, şeker ve doymuş yağ alımını mümkün olduğunca kısıtlayın
• Özellikle soya fasulyesi gibi östrojen içeren gıdaları tercih edin
• İdeal kiloda kalmaya çalışın
• Günde yaklaşık 30 dakika egzersiz yapın
• Sigara içmeyin
• Kırmızı et, tavuk ve balığı dengeli ölçülerde tüketin
• Günde 7-8 saat uyumaya özen gösterin
• Stres yönetimine dikkat edin