Makat Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Kalın bağırsağın en sonunda yer alan anüs bölgesinde ortaya çıkan kötü huylu (malign) tümörlerle karakterize edilen nadir bir kanser türüdür. Sindirim sisteminin nihai kısmı olan anüs, dışkının vücuttan atılmasını sağlayan bir yapıdır. Anal kanal hücrelerinde kontrolsüz olarak çoğalan kanser hücreleri, çevre dokulara yayılabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Makat (Anal) Kanser Nedir?

Anal kanalın iç yüzeyini kaplayan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Normalde hücreler belirli bir düzen içinde bölünerek yenilenir; ancak bazı genetik ve çevresel faktörlerle bu düzen bozulabilir ve tümör oluşumu gerçekleşebilir. Anal kanser genellikle skuamöz hücreli karsinom adı verilen hücre tipinden kaynaklanır. Kadınlarda daha sık görülse de, her birey risk altındadır. Özellikle yüksek riskli HPV enfeksiyonu taşıyanlarda anal kanser riski artar. Düzenli doktor kontrolleri ve erken tanı, hastalığın ilerlemesini engellemekte büyük rol oynamaktadır.

Makat (Anal) Kanseri Nasıl Belli Olur?

Erken evrelerde genellikle belirgin semptomlar göstermeyebilir. Ancak hastalık ilerledikçe, makatta rahatsızlık hissi, dışkılama sırasında zorluk ve kanama gibi belirtiler görülebilir. Sürekli kaşıntı, makatta akıntı veya şişlik hissi, hastalığın varlığına işaret edebilir. Bazı hastalar, anüs çevresinde sert bir kitle olduğunu fark edebilir ya da dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler yaşayabilir. Ağrı, hastalığın ilerlemesiyle daha belirgin hale gelir ve otururken bile rahatsızlık hissi oluşabilir. Makat kanseri, basur (hemoroid) veya anal fissür gibi yaygın rahatsızlıklarla karıştırılabileceğinden, uzun süreli rahatsızlıklarda ve kanamalarda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Makat (Anal) Kanser Belirtileri Nelerdir?

Tümörün boyutuna, yayılma durumuna ve bulunduğu bölgeye bağlı olarak belirtiler değişkenlik gösterebilir. İlk aşamalarda hafif rahatsızlık veya kaşıntı gibi belirtilerle başlayabilirken, ilerleyen evrelerde kanama, ağrı ve dışkılama zorlukları daha belirgin hale gelir. Bazı hastalar makat bölgesinde sertleşme veya kitle fark edebilir. İşte makat kanseri belirtileri:

• Makat bölgesinde ağrı veya baskı hissi
• Dışkılama sırasında veya sonrasında kanama
• Makat çevresinde veya içinde sertleşme ya da kitle hissi
• Kronik kaşıntı ve tahriş
• Anüste akıntı veya kötü kokulu salgılar
• Dışkılamada değişiklikler (daralmış dışkı, kabızlık veya ishal)
• Bağırsak hareketlerini tam olarak boşaltamama hissi
• İlerlemiş vakalarda kasık veya makat bölgesindeki lenf bezlerinde şişlik

Makat (Anal) Kanser Nedenleri Nelerdir?

Hem genetik yatkınlık hem de çevresel faktörlerin kombinasyonu sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Anal kanserin en belirgin nedenlerinden biri insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonudur. HPV, özellikle yüksek riskli tipleriyle anal bölge hücrelerinde anormal büyümelere ve kanser gelişimine neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan bu virüs, anal kanser vakalarının büyük bir kısmıyla ilişkilendirilmiştir. Bağışıklık sisteminin zayıf olması, HIV (AIDS) gibi bağışıklık yetmezliği hastalıkları veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanımı gibi durumlar, anal kanser riskini artırır. Kronik makat tahrişi, anal fistüller, inflamatuvar bağırsak hastalıkları (örneğin Crohn hastalığı ve ülseratif kolit) ve anal bölgeleri etkileyen kronik enfeksiyonlar da hastalığın oluşumunu tetikleyebilir. Yaş ilerledikçe anal kanser riski artar; özellikle 50 yaş üzerindeki bireylerde daha sık görülmektedir.

Dengesiz beslenme ve düşük lif alımı, sindirim sisteminin sağlığını bozarak bağırsak hastalıklarına neden olabilmektedir. Bu durum dolaylı olarak makat kanseri riskini artırabilir. Düzenli sağlık kontrolleri, sağlıklı yaşam tarzı benimseme ve HPV aşısı gibi önleyici tedbirler, makat kanseri riskini azaltmada etkili olabilir.

Basur ve Kanser Nasıl Ayırt Edilir?

Basur (hemoroid) ve makat kanseri, benzer belirtiler gösterdiği için çoğunlukla karıştırılabilir. Her iki durumda da kanama, ağrı ve rahatsızlık hissi gibi semptomlar görülebilir. Ancak, altta yatan nedenler ve tedavi yöntemleri farklıdır. Basur, anüs ve rektum bölgesindeki damarların genişleyip şişmesiyle oluşan bir durumdur ve genellikle dışkılama sırasında veya sonrasında kanama meydana gelir. Yaşanan ağrı, kaşıntı ve şişlik gibi belirtilerle de kendini gösterebilir. Makat kanseri ise anal kanal içindeki hücrelerin anormal büyümesiyle ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Kanserin ilerlemesiyle birlikte makatta sertleşme, akıntı, uzun vadeli ağrı ve dışkılama sırasında zorluk gibi belirtiler görülebilir. Basur ve makat kanserini ayırt etmek için detaylı bir doktor muayenesi, rektal muayene, anoskopi, biyopsi ve görüntüleme yöntemleri uygulanması gerekmektedir.

Makat (Anal) Kanseri Tehlikeli Midir?

Tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek çevre dokulara ve diğer organlara yayılabilen ciddi bir hastalıktır. Hastalığın erken teşhisi, tedavi başarısını artırarak yaşam süresini uzatabilir. İlerlemiş vakalarda bağırsak tıkanıklığı, metastaz ve kalıcı bağırsak hasarı gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle, erken belirtiler gösteren hastaların vakit kaybetmeden bir uzmana danışmaları son derece önemlidir.

Makat (Anal) Kanser Tanı Yöntemleri

Tanı koymak için kullanılan en yaygın yöntemlerden biri anoskopi veya rektoskopidir. Bu yöntemler ile doktor anal kanalı doğrudan inceleyerek anormal dokuların varlığını değerlendirir. Biyopsi en kesin tanı yöntemidir; şüpheli dokudan alınan örnek laboratuvarda incelenerek kanser hücrelerinin varlığı araştırılır. Ayrıca görüntüleme teknikleri, kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılır. Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve pozitron emisyon tomografisi (PET), tümörün boyutunu ve lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılıp yayılmadığını belirlemede yardımcı olur. Anormal kanama veya dışkılama alışkanlıklarındaki değişiklikler varsa, kolonoskopi uygulanarak bağırsakların genel durumu da değerlendirilir.

Makat (Anal) Kanser Tedavi Yöntemleri

Anal kanalın iç yüzeyinde anormal hücre büyümesi sonucunda meydana gelen bir kanser türüdür ve genellikle erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir. Tedavi yöntemleri, hastalığın evresine, tümörün boyutuna ve yayılma durumuna göre değişiklik gösterir. Radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi müdahale en sık kullanılan tedavi yöntemleridir. Erken teşhis edilen vakalarda kombine tedaviler ile yüksek tedavi başarı oranları sağlanabilir. Hastalar için en uygun tedavi planı onkolog ve cerrah tarafından oluşturulur. Makat kanseri tedavi yöntemleri şunlardır:

• Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlarla tümör hücrelerinin yok edilmesi sağlanır.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldüren ilaçlarla hastalığın ilerlemesi engellenir.
• Cerrahi müdahale: İleri evre vakalarda tümörün alınması amacıyla operasyon gerçekleştirilir.
• Hedefe yönelik tedaviler: Belirli genetik mutasyonları hedefleyen ilaçlarla uygulanabilir.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücreleriyle savaşmayı amaçlar.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Tedavi sürecinde sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz önerilmektedir.
• Palyatif bakım: İleri evre hastalarda semptomları hafifletmek amacıyla destekleyici tedaviler uygulanır.