MCV: Tanımı, Belirtileri, Tedavi Yöntemleri, Yüksek ve Düşük Değerleri

Kan sayımı veya hemogram olarak ifade edilen bir dizi kan testinin parametrelerinden biri olan MCV, kırmızı kan hücrelerinin boyutunu tanımlar.

Kan sayımında yer alan MCV değeri, kırmızı kan hücrelerinin ortalama boyutunu göstermektedir. Vücutta ortaya çıkan çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkili olabilen MCV yüksekliği ya da düşüklüğü, bu hastalıkların teşhisinde veya tedavi sürecinin değerlendirilmesinde bir göstergedir. MCV değerinde kaydedilen ufak değişiklikler her zaman ciddi sağlık sorunları anlamına gelmeyebilir. Ancak, farklı hastalıklar MCV değerini etkileyebileceğinden, kan sonuçlarının mutlaka bir hekime danışılması önemlidir.

MCV Nedir?

Sağlık kuruluşlarında yapılan kan analizlerinin büyük bir bölümünde kan sayımı bulunur. Kan sayımında ölçülen MCV değeri, “Mean Corpuscular Volume” yani ortalama korpüsküler hacmin kısaltmasıdır. Kanda üç ana hücre türü, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler bulunur. Kan örneğinin mikroskop altında incelenmesiyle MCV değeri, kırmızı kan hücrelerinin ortalama boyutunu belirler. Bu hücreler, akciğerlerden oksijeni vücut hücrelerine taşıyarak hücrelerin sağlıklı bir şekilde işlev görmesini sağlar. Eritrositlerin normalden büyük veya küçük boyutta olması, anemi, vitamin, mineral eksiklikleri veya farklı sağlık sorunlarından kaynaklanabilir; bu durumların araştırılmasında MCV testi faydalı olabilir.

MCV Belirtileri Nelerdir?

MCV yüksekliği ve düşüklüğü, kanda oksijenin taşınmasını etkiler. Bu nedenle MCV değerinin normal aralığın dışına çıkması, yükseklik veya düşüklüğün derecesine bağlı olarak çeşitli belirtiler gösterebilir. MCV yüksekliği veya düşüklüğünde sıkça görülen bazı belirtiler şunlardır:

• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Taşikardi
• İştahsızlık ve istemsiz kilo kaybı
• Ciltte solukluk veya sararma
• Baş ağrısı
• İshal
• Saç dökülmesi ve tırnak sorunları

Ayrıca, B12 eksikliği ve folik asit eksikliği gibi durumlar anemiye (kansızlık) yol açabilir ve bu da MCV değerini etkileyebilir. B12 eksikliği anemisi durumlarında el ve ayaklarda karıncalanma, mide bulantısı, gaz problemleri, karın şişkinliği, depresyon ve konsantrasyon güçlüğü gibi semptomlar görülebilir. Folik asit eksikliği durumunda ise ishal, iştahsızlık ve dil hassasiyeti gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bu tür belirtileri olan kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurarak tam kan sayımı içeren testler yaptırması önerilir.

MCV Neden Olur?

MCV yüksekliği ve düşüklüğünün çeşitli nedenleri olabilir. Normal MCV aralığı 80 ile 100 fL’dır. MCV değerinin normalden düşük çıkmasının en yaygın nedeni yetersiz kırmızı kan hücresi üretimi yani anemidir. MCV düşüklüğü belirtileri çoğunlukla anemi belirtileriyle örtüşür. MCV yüksekliği ise bazı sağlık sorunlarının etkisiyle ortaya çıkabilir. Bunlar arasında:

• B1 (tiamin) ve B12 vitamini eksiklikleri
• Folik asit eksikliği
• Tiroid bezinin yetersiz çalışması (hipotiroidi)
• Kemik iliği yetersizliği sebebiyle aplastik anemi
• Karaciğer yetmezliği
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Doğumsal hastalıklar
• Karbonmonoksit zehirlenmesi
• Hematolojik hastalıklar

MCV Teşhisi Nasıl Konulur?

MCV değerinin normalden düşük veya yüksek çıkması, birçok sağlık sorunundan kaynaklanabilir. Ciddi bir durumu gösterebilecek başka kan parametrelerinde de bozukluklar oluşabilir. Bu nedenle tam kan sayımındaki tüm parametreler birlikte değerlendirilmelidir. Eğer sorun anemi ise, hemoglobin ve hematokrit gibi farklı değerler bu durumu belirlemek için yeterli olabilir. Kansızlık yoksa, tanı için ek testler de yapılması gerektiği düşünülür. Ayrıca hastanın tıbbi geçmişinin gözden geçirilmesi, kullanılan ilaçların değerlendirilmesi, eşlik eden sağlık sorunlarının sorgulanması, fiziksel muayene ve radyolojik incelemelerle MCV ile ilgili sorunlar net bir şekilde tanımlanabilir ve tedavi süreci buna göre planlanabilir.

MCV ile Birlikte Görülen Semptomlar Nelerdir?

MCV değerinin 80 fL’nin altında olması mikrositik, 100 fL’nin üzerinde olması ise makrositik bozukluğu ifade eder. MCV düşüklüğünde görülen semptomlar arasında halsizlik, güç kaybı, nefes darlığı, baş dönmesi ve soluk yüzeyler yer alır. Bu durum mikrositik anemi olarak adlandırılır ve genellikle anemi, bazı durumlarda ise talasemi ya da kurşun zehirlenmesi gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. MCV yüksekliği ise makrositoz olarak bilinir. Bu durumda iştahsızlık, kalp çarpıntısı, çabuk yorulma, nefes darlığı, ishal, konsantrasyon güçlüğü ve unutkanlık gibi belirtiler görülebilir. Bazı bireyler, herhangi bir belirti hissetmeden kan testlerinde MCV değerinin yüksek veya düşük olduğunu öğrenebilir. Nahif yükseklik veya düşüklük, hastalarda herhangi bir semptoma yol açmayabilir ve geçici bir durum olabilir, ancak incelenmelidir.

MCV Nasıl Düşer veya Yükselir?

MCV değerlerindeki artış veya azalışın sebebinin bulunması, kan değerlerinin normal seviyelere döndürülmesi açısından kritik öneme sahiptir. Teşhis sürecinde hastanın detaylı tıbbi geçmişinin alınması son derece önemlidir. Mevcut hastalıklar, sürekli kullanılan ilaçlar veya beslenme alışkanlıkları bu durumu etkileyebilir. Bu hususların netleştirilmesinin ardından doktorlar farklı kan testleri ve radyolojik incelemeler isteyerek olası hastalıkları değerlendirebilirler. Anemi olduğunda, ilk olarak aneminin türü belirlenir. B12 vitamini, folik asit veya demir eksikliği gibi çeşitli nedenler anemiyi etkileyebilir. Eğer vitamin ve mineral eksiklikleri saptanırsa, eksik olan vitamin veya mineralin takviyesi gerekecektir. Bu takviyeler, ağız yoluyla alınan tabletler veya enjeksiyon yoluyla verilebilir. Ciddi eksikliklerde kas içi enjeksiyon almak daha hızlı sonuçlarla karşılanır.

Nedeni tespit edilemeyen anemilerde, gastrointestinal kanamalar göz önünde bulundurulmalıdır. Gastrit, ülser ve bağırsak hastalıkları sindirim sistemi aracılığıyla kan kaybına neden olabilir ve bu durum aneminin tetikleyicisi olabilir. Bu sebeple, vitamin ve mineral eksiklikleri dışında anemiye yol açabilecek sağlık sorunları da değerlendirilmelidir. Gizli kan testi ile kanama tespit edilir ve endoskopi gibi yöntemlerle sindirim sistemi incelenir. Talasemi durumunda ise, ciddi anemi meydana geldiğinde kan değerleri belli bir seviyenin altına inebilir ve kan nakli gerekli olabilir. Ayrıca, başka kronik hastalıklardan dolayı MCV düşüklüğü veya yüksekliği tespit edildiğinde, ilgili hastalığa yönelik bir tedavi planı oluşturulmalıdır.

Eğer siz de kan testlerinde MCV değerinizin referans aralığın dışında olduğunu gördüyseniz, hekiminize danışarak bu durumun nedenleri hakkında bilgi alabilir ve gerekirse ek tanı testlerinizi yaptırabilirsiniz.