Meniere Hastalığı: Tanımı, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Meniere hastalığı, vertigo (baş dönmesi), tinnitus (kulak çınlaması) ve ilerleyici işitme kaybı ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır.
Meniere hastalığı, vertigo (baş dönmesi), tinnitus (kulak çınlaması) ve ilerleyici işitme kaybı ile karakterize edilen bir durumdur. Kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, çeşitli tedavi yöntemleri ile şikayetlerin kontrol altına alınması mümkündür.
Meniere Hastalığı Nedir?
Meniere hastalığı, iç kulak üzerinde önemli bir etkiye sahip olan bir rahatsızlıktır. İç kulak, işitme ve denge işlevlerinde rol oynayan yapıları içerir. Bu rahatsızlık nedeniyle baş dönmesi olarak hissedilen vertigo ortaya çıkar. İç kulağın etkilenme düzeyine bağlı olarak, işitme sorunları ve kulak çınlaması gibi ek belirtiler de gözlemlenebilir. Meniere hastalığı genellikle bireylerin tek kulağını etkiler.
Meniere Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Meniere hastalığı, 100.000 kişi arasında 3 ila 500 oranında görülmektedir. Bu rahatsızlığın en fazla görüldüğü grup yaşlı ve beyaz tenli kadınlardır. Hastalığın temel sebebi henüz kesin olarak belirlenmemiştir; genetik ve çevresel faktörlerin etkisi üzerinde durulmaktadır.
Meniere hastalığının belirtilerinin ortaya çıkmasında, iç kulaktaki endolenf adı verilen sıvının anormal seviyeleri etkili olmaktadır. Bu sıvının seviyesini etkileyen faktörler şöyle özetlenebilir:
- Anatomik anormallikler veya kanallarda meydana gelen tıkanıklıklardan kaynaklanan sıvı drenajının bozulması,
- Bağışıklık sisteminin çeşitli durumlara anormal yanıt vermesi,
- Viral enfeksiyonlar,
- Meniere hastalığına yatkınlığı artıran genetik faktörler.
Meniere hastalığının oluşumu, tek başına bir faktöre değil, bir dizi faktörün kombinasyonuna bağlı olarak gerçekleşebilir.
Meniere Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Meniere hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir ve genellikle ani başlayan şikayetler şeklinde ortaya çıkar. Belirtilerin sıklığı ve süresinde de farklılıklar gözlemlenebilir. Tıp alanında ani başlangıçlı semptomlar, hastalığın atağı olarak adlandırılır. Klasik belirtiler arasında kulakta dolgunluk hissi, dalgalı işitme kaybı ve baş dönmesi atakları yer alır; bu atakların süresi 20 dakika ile 24 saat arasında değişebilir. Atak sırasında görülen temel belirtiler şunlardır:
Vertigo
Şiddetli baş dönmesi olarak tanımlanan vertigo, Meniere hastalığının en belirgin belirtilerindendir. Vertigonun meydana gelmesiyle birlikte aşağıdaki şikayetler ortaya çıkabilir:
- Kişi sabit dursa bile çevresinin dönüyormuş gibi algılanması,
- Bulantı ve kusma.
Meniere hastalarının vertigo atağının ne zaman meydana geleceğini öngörmek zordur. Bu nedenle, rahatsızlık çeken bireylerin vertigo ile ilgili ilaçlarını her zaman yanlarında bulundurmaları önemlidir. Vertigo atağı, araç kullanma, ağır iş makinesi kullanma, merdiven çıkma ya da yüzme gibi aktivitelerde aniden ortaya çıkabilir.
Tinnitus
Sürekli devam eden rahatsız edici kulak çınlaması, Meniere hastalarında görülen bir diğer belirtidir. Bu şikayet, çınlama, ıslık, fısıldama veya uğultu şeklinde olabilir. Meniere hastaları, özellikle yorgun olduklarında veya sessiz ortamda bulunduklarında tinnitus şikayetinden daha fazla rahatsız olurlar.
İşitme Kaybı
İşitme kaybının derecesi hastalığın seyrine göre dalgalanır. Meniere hastaları, yüksek seslere karşı daha hassas olabilirler. Zaman içinde bu hastalığa sahip bireylerin çoğunda farklı seviyelerde işitme kaybı gelişebilir.
Anksiyete, Stres ve Depresyon gibi Psikiyatrik Belirtiler
Psikiyatrik belirtiler, Meniere hastalığının seyrinde ortaya çıkabilecek diğer sorunlar arasında yer alır. Bu belirtilerin ne zaman ortaya çıkacağını kestirmek zor olabilmekte ve bireylerin iş yapma yeteneklerini olumsuz yönde etkileyebilir. Özellikle işitme kaybının zamanla kötüleşmesi, bireylerin sosyal etkileşimlerini olumsuz etkileyebilir ve ruhsal sorunların gelişmesine zemin hazırlayabilir.
Meniere hastası olan bireyler, zamanla özgürlüklerinin sınırlanması, iş hayatında karşılaştıkları zorluklar ve çevreleriyle ilişkilerindeki sorunlarla karşılaşabilirler. Bu durumlar kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle, Meniere hastası bireylerin ruhsal durumlarının farkında olarak uzman hekimlerden destek alması son derece önemlidir.
Meniere hastalığı iki temel evreye ayrılır. Bu evreler arasında kişiler uzun süreli şikayetler yaşamayabilir. Hastalığın erken evrelerinde, bireylerde aniden başlayan ve önceden tahmin edilemeyen vertigo atakları görülebilir. Bu ataklar esnasında hafif dereceli işitme kaybı meydana gelse de, vertigo sonlandığında bu belirti normale döner. Atak sırasında bireyler kulaklarında dolgunluk ve basınç hissi yaşayabilir. Tinnitus, erken evrelerde sıkça rastlanan başka bir belirtidir. Vertigo ataklarının ardından hastalar kendilerini çok yorgun ve tükenmiş hissedebilir; bu nedenle yoğun bir uyku ihtiyacı hissi ortaya çıkabilir.
Meniere hastalığının geç evresinde ise vertigo ataklarının sıklığı azalır ve bazı hastalarda atakların tamamen sonlanması mümkün olabilir. Ancak, denge, işitme ve görme ile ilgili sorunların devam edeceği unutulmamalıdır. Özellikle karanlık ortamlarda, belirtilerin yoğunlaşmasından yakınan bireylerde işitme kaybı ve kulak çınlaması gibi sorunlar daha da kötüleşebilir. Bu rahatsızlık ilerledikçe, denge kaybı önemli ölçüde artabilir ve bu durum bireylerin düşmesine neden olabilir; bu nedenle dikkatli olunmalıdır.
Meniere Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?
Bir sağlık kuruluşuna Meniere hastalığı şikayetleriyle başvurulduğunda, hekimler öncelikle fizik muayene ve tıbbi geçmiş alımına başvururlar. Tanı koyma sürecinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- KBB uzmanı tarafından kaydedilen en az 20 dakika süren ve 12 saati geçmeyen 2 farklı vertigo atağı,
- Hastanın kendi tanımladığı en az birinin değerlendirildiği 3 atağın varlığı,
- Kalorik testler,
- Elektrokokleografi,
- Mevcut şikayetlere neden olabilecek diğer rahatsızlıkların dışlanmış olması.
Meniere hastalığına yönelik tanısal yaklaşımda odyometrik tetkikler oldukça önemlidir. Odyometrik testler, bireyin farklı ses frekanslarını ayırt edebilme kapasitesini değerlendirir. Meniere hastaları genellikle düşük frekanslı sesleri algılamakta zorluk çekerken, bazı kişilerde hem düşük hem de yüksek frekanslarda işitme sorunları görülebilir.
Buna ek olarak, Meniere hastalığının tanısında çeşitli denge testlerine de başvurulabilir. Videonistagmografi (VNG), göz hareketlerinin incelenmesiyle denge işlevlerinin değerlendirildiği önemli bir testtir. VNG’nin yanı sıra, dönen sandalye testi, vestibüler uyarılmış miyojenik potansiyel testi, posturografi, videolu baş impuls testi ve elektrokokleografi gibi diğer testlere de başvurulabilir.
Meniere Hastalığı Tedavisi Nasıldır?
Meniere hastalığı, kronik (uzun süreli) bir rahatsızlık olup, şu anda tam olarak tedavi edilemez. Çeşitli ilaç tedavileri ile hastaların şikayetleri kontrol altına alınabilmektedir; bazı durumlarda ise, ağır seyirli vakalar için cerrahi tedavi seçenekleri gündeme gelebilir.
Son güncellenme tarihi: 04 Şubat 2022
Yayınlanma tarihi: 31 Ocak 2022
