Pankreas Kanseri: Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Pankreas kanseri, sindirime yardımcı olan ve karın bölgesinde yer alan pankreas organını etkileyen bir hastalıktır. Belirtiler arasında bulantı, şişkinlik, yorgunluk, sarılık ve iştahsızlık bulunabilir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemler yer alır. Hastalığın erken evrelerde teşhis edilmesinin zorluğu, ciddi komplikasyonlar riski taşır.

Pankreas Kanseri Nedir?

Pankreas kanseri, pankreasın hücreleri mutasyona uğradığında ve kontrolsüz bir şekilde büyümeye başladığında ortaya çıkar. Pankreas, karın bölgesinde, omurga ve mide arasında yer alan önemli bir bezdir. Kan şekerini düzenleyen hormonları ve sindirime yardımcı enzimleri üretir. Hastalık genellikle pankreas kanallarında başlar. Erken evrelerde pankreas tümörlerini tespit etmek güçtür. Bu nedenle, birçok kişiye kanser metastaz yapmadan önce tanı konması zor olmaktadır. Teşhis genellikle görüntüleme testleri ve biyopsi ile yapılır. Görüntüleme testleri, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, ultrason ve pozitron emisyon tomografisini içerir ve kanserin yerini, yayılma durumunu ve büyüklüğünü belirlemek için kullanılır. Biyopsi, pankreas dokusundan küçük bir örneğin alınarak mikroskop altında incelenmesini içerir. Pankreas kanseri genellikle agresif bir hastalıktır ve çoğunlukla ileri evrede tanı konduğu için tedavi seçenekleri sınırlı olabilir. Yaygın tedavi yöntemleri arasında cerrahi, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapidir.

Pankreas Kanseri Belirtileri Nelerdir?

İlk evrelerde pankreas kanserinin belirtileri genellikle yoktur. Belirtiler, tümör sindirim sistemindeki diğer organları etkilemeye başladığında ortaya çıkar. Pankreas kanseri belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Cildin sararması
• Koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı
• Üst karın ağrısı
• Orta sırt ağrısı
• Kaşınan cilt
• Mide bulantısı ve kusma
• Gaz veya şişkinlik
• İştahsızlık
• Kan pıhtıları
• Kilo kaybı
• Yeni başlayan diyabet
• Yorgunluk, halsizlik

Ayrıca yakın zamanda diyabet veya pankreas iltihaplanması geçiren kişilerde pankreas kanseri şüphesi olabilir. Nöroendokrin tip pankreas kanseri ise, sarılık ve kilo kaybı dışında ishal ve anemi gibi belirtiler gösterir.

Pankreas Kanseri Neden Olur?

Pankreas kanserinin oluşumuna etki eden faktörler halen araştırılmaktadır. Ancak doktorlar, kanser riskini artırabilecek bazı unsur ve durumlar tespit etmiştir. Bu risk faktörleri arasında aile hastalık geçmişi vardır. Yaygın pankreas kanseri risk faktörleri şunlardır:

• Obezite
• Tip 2 diyabet
• Belirli kimyasallara maruz kalma (pestisitler, petrokimyasallar)
• Kronik pankreatit
• Kalıtsal kronik pankreatit
• Yaşlılık

Pankreas Kanseri Evreleri

Pankreas kanseri, hücre DNA’sında meydana gelen değişiklikler nedeniyle gelişir. DNA, hücreye ne yapması gerektiğini belirtir. Kanser hücrelerinin DNA’sı, hücrelere hızla daha fazla hücre üretme talimatı verir. Sağlıklı hücreler belirli bir süre sonra ölürken, kanser hücreleri yaşamaya devam ederek anormal hücre büyümesine neden olurlar. Pankreas kanserinin evreleri, kanserin ne kadar yayıldığını belirlemede kullanılır ve aşağıdakileri içerir:

• Evre I: Kanser, pankreasın sadece bir kısmında sınırlıdır. Tümör pankreas içinde hapsedilmiştir ve çevre dokulara yayılmamıştır. Genellikle pankreasın baş kısmında veya kuyruk kısmında bulunur.
• Evre II: Kanserin daha fazla büyüdüğü aşamadır. Tümör, pankreasın çevresindeki dokulara yayılmış olabilir; ancak henüz büyük kan damarlarına veya diğer organlara yayılmamıştır.
• Evre III: Kanserin daha ileri evrede yayıldığı aşamadır. Tümör, pankreasın dışına ve çevredeki lenf düğümlerine veya büyük kan damarlarına bulaşmış olabilir. Ancak, uzak organlara (örneğin karaciğer veya akciğer) henüz yayılmamıştır.
• Evre IV: Kanserin en ileri aşamasıdır. Kanser, pankreas dışındaki diğer organlara (örneğin karaciğer, akciğer, periton) veya uzak lenf düğümlerine yayılmıştır. Genellikle agresif olup, tedavi seçenekleri sınırlıdır.

Pankreas Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Pankreas kanseri, erken evrelerde teşhis edilmesi zor bir hastalıktır. Bunun sebebi, rutin fiziki muayenelerde pankreasın hissedilmesinin güç olması ve rutin görüntüleme testlerinde görünmesinin zorluğudur. Şüpheli pankreas kanseri durumunda doktor şöyle bir kombinasyon isteyebilir:

• Görüntüleme testleri: Bu testler, vücudun iç yapısını detaylı bir biçimde gösterir. Bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans, pozitron emisyon tomografisi ve endoskopik ultrason gibi yöntemler kullanılır.
• Kan testleri: Pankreas kan testleri, tümör belirteçlerini tespit etmede etkilidir. Karbonhidrat antijeni CA 19-9 gibi tümör belirteçlerinin yüksek seviyelerde bulunması, tümör varlığını gösterebilir.
• Laparoskopi: Doktorlar, kanserli tümörün boyutunu ve çıkarılabilirliğini belirlemek için laparoskopi kullanabilir. Bu süreçte karında küçük kesiler açılır ve kamera ile anormallikler tespit edilir. Biyopsi de bu işlem sırasında alınabilir.
• Genetik test: Kalıtsal DNA değişikliklerini aramak için kullanılır. Testler için kan veya tükürük örneği alınır ve sonuçlar tedavi yönteminin belirlenmesine yardımcı olabilir.

Sık Sorulan Sorular

Pankreas Kanseri Türleri Nelerdir?

Pankreas tümörlerinin iki ana türü bulunmaktadır. Adenokarsinom, pankreas tümörlerinin %90’ından fazlasını oluşturur ve pankreasın dış bez hücrelerinden kaynaklanır. Nöroendokrin tümörler ise pankreas tümörlerinin daha az bir kısmını oluşturur ve hormon üreten hücrelerden kaynaklanır.

Pankreas Kanserini Fark Etmek Ne Kadar Sürer?

Pankreas kanserinin erken belirtileri genellikle mevcut değildir. Ancak bazı kişilerde tanı konmadan bir yıl önce belirsiz semptomlar gelişebilir. İlk semptomlar genellikle sırt veya mide ağrısıdır ve başlangıçta aralıklı olabilir; yemek sonrası veya yatarken daha kötüleşebilir.

Pankreas kanseri, ciddi komplikasyon riski taşıyan bir hastalıktır. Bazı durumlarda cerrahi müdahale gerektirir. Belirtiler gösteren kişiler hastanelerin dahiliye polikliniğinden randevu alarak tedavi sürecine başlayabilirler.