Rektum Kanseri Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Rektum, kalın bağırsağın son 15 cm’lik önemli bir parçasıdır. Bu alanda oluşan tümör hücreleri belirli bir sayıya ulaştığında rektum kanserini tetikleyebilir. Bu kanser türü yüksek ölüm oranlarına sahiptir; dolayısıyla erken teşhis ve tedavi son derece önemlidir. Rektum kanseri, bazen hiç semptom göstermeden de gelişebilir. Bazı hastalarda rektal kanama, ishal, kabızlık ve açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtiler görülebilir. Aile geçmişindeki rektum kanseri vakaları ve kalıtsal bozukluklar, bu kanserin riskini artırabilir. Tedavi yöntemleri kanserin aşamasına bağlı olarak değişir; genelde uygulanan tedavi yöntemleri arasında ameliyat, kemoterapi, radyasyon tedavisi ve hedefe yönelik tedavi yer alır.

Rektum Kanseri Nedir?

Rektum kanseri, rektumun iç yüzeyinde gelişmeye başlayan ve genellikle yavaş ilerleyen bir kanser türüdür. Bu kanser çoğunlukla adenom adı verilen anormal hücre kümeleriyle başlar. Polip denilen bu hücre kümeleri, kansere dönüşmek için 10-15 yıl geçirebilir. Kolonoskopi gibi tarama testleri, kansere dönüşme riski taşıyan polipleri tespit eder. Düzenli sağlık taramaları, bu poliplerin saptanmasını ve çıkarılmasını sağlayarak rektum kanseri riskini azaltabilir.

Rektum kanseri, bazen kalın bağırsağın kolon kısmındaki kanserle birlikte gelişir ve bu duruma kolorektal kanser denir. Rektum kanseri, toplumda en yaygın gözlenen kanser türleri arasında ikinci sıradadır. Bu nedenle halk sağlığı açısından önemli bir sorun teşkil etmektedir. Tedavi edilmediğinde rektum kanseri, karaciğer ve akciğer gibi diğer organlara da yayılabilir.

Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Rektum kanseri, özellikle erken aşamalarda bazı hastalarda semptom göstermeden uzun süre gelişebilir. Bu nedenle yaş, tıbbi geçmiş ve diğer risk faktörleri göz önünde bulundurularak düzenli taramalar yaptırılmalıdır. Bağırsak alışkanlıklarındaki belirgin ve birkaç günden uzun süren değişiklikler göz ardı edilmemelidir; bu değişiklikler rektum kanserinin habercisi olabilir. Rektum kanseri belirtileri kısaca şöyle sıralanabilir:

• Rektal kanama,
• İshal (diyare),
• Kabızlık (konstipasyon),
• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik,
• Bağırsakların tam olarak boşalmadığı hissi,
• Dışkıda koyu veya parlak kırmızı kan,
• Dışkılama alışkanlıklarında ani değişiklikler,
• Son derece ince dışkılama,
• Yorgunluk,
• Zayıflık,
• Sık gaz sancıları, şişkinlik ve kramplar şeklinde karın ağrıları,
• Açıklanamayan kilo kayıpları.

Rektum Kanseri Neden Olur?

Kanser, rektumdaki sağlıklı hücrelerin DNA’sında meydana gelen mutasyonlar sonucu oluşur. Bu mutasyonlar, hücrelerin kontrolsüz büyümesine ve birikmeye sebep olur. Zamanla kanser hücreleri belirli bir noktaya ulaştığında sağlıklı dokuları istila eder. Kanserli hücreler parçalanıp vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Rektum kanserine yol açan mutasyonların kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bunların gelişme riskini artıran bazı faktörler vardır. Bu duruma birçok etken bir arada katkı sağlayabilir. Rektum kanseri riskini artıran faktörlerden bazıları şunlardır:

• Rektum kanseri riski, yaşla birlikte artmaktadır.
• İnflamatuar bağırsak hastalıkları, örneğin ülseratif kolit ve Crohn hastalığı riski artırabilir.
• Aşırı işlenmiş et tüketimi, rektum kanseri riskini yükseltebilir.
• Aile geçmişinde rektal kanser olan bireyler için risk iki katına çıkmaktadır.
• Erkeklerde rektal kansere yakalanma olasılığı kadınlara göre daha yüksektir.
• Lynch sendromu ve ailesel adenomatöz polipozis gibi kalıtsal durumlar, rektum kanseri riskini artırabilir.
• Obez bireylerde rektum kanserine yakalanma olasılığı daha fazladır.
• Sebze tüketiminin az, kırmızı et tüketiminin fazla olduğu diyetler ve düşük fiziksel aktivite, rektum kanseri için risk oluşturur.
• Daha önceki kanser tedavileri nedeniyle karın bölgesine uygulanan radyoterapiler de risk faktörleri arasında yer alır.

Rektum Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Hekimler, rektum kanseri şüphesi durumunda çeşitli tarama testleri uygular. Bu testler, hem teşhis hem de kanserin evresinin belirlenmesi için kullanılır. Rektum kanserini teşhis etmek için başvurulabilecek yöntemlerden bazıları şunlardır:

• Fiziksel Muayene ve Tarama Testleri: Doktor, hastanın aile geçmişini ve sağlık hikayesini dinleyerek muayeneye başlar. Fiziksel muayenede rektum elle kontrol edilir; burada amaç, herhangi bir şişlik veya anormallik tespit etmektir.
• Kan Testleri: Kanser belirtilerinin araştırılması için çeşitli kan testleri uygulanır. Tam kan sayımı ile anemi belirtileri kontrol edilir, kapsamlı metabolik testlerle böbrek ve karaciğer fonksiyonları değerlendirilir, karaciğer enzim testleriyle rektal tümör mevcut olup olmadığına bakılır. Son olarak, tümör belirteç testleri ile kanser hücrelerinin salgıladığı antijenler araştırılır.
• Kolonoskopi: Bu yöntemle kolon ve rektumun görüntülemesi sağlanır. Görüntü, esnek bir tüpe bağlı kameralarla elde edilir.
• Biyopsi: Diğer testlerde şüpheli bir durum tespit edilirse, doktorlar doku örneği almak için biyopsi yapabilir.
• Gaitada Gizli Kan: Dışkıda kan görülmesi, en sık rastlanan belirti olarak değerlendirilir. Ancak bu test, kesin tanı için yeterli değildir ve ileri tetkiklere ihtiyaç vardır.
• Barsak Filmleri: Kalın bağırsak zarı üzerinden ilaçlı görüntüleme yapılabilir. Özellikle büyük polipleri tespit etmek için etkili bir yöntemdir.
• Diğer Görüntüleme Yöntemleri: Makattan yapılan özel ultrasonlar, alt karın alanının manyetik rezonans ile incelenmesi ve pozitron emisyon tomografisi gibi yöntemler de kullanılabilir.

Rektum Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Rektum kanseri tedavisinde sıklıkla birden fazla yöntem bir arada kullanılır ve kanserli dokunun çıkarılması amacıyla cerrahi işlemler uygulanabilir. Bazen ameliyattan sonra geride kalan kanser hücrelerini yok etmek ve kanserin nüks etme olasılığını azaltmak için radyasyon tedavisi veya kemoterapiye ihtiyaç olabilir. Ameliyatla ilgili kaygılar olduğunda, ilk olarak kemoterapi ve radyasyon tedavisi uygulanabilir; böylece kanserli dokunun boyutu küçültülerek ameliyatı kolaylaştırabilir. Küçük rektum tümörleri için kolonoskop veya transanal lokal eksizyon adı verilen özel bir alet kullanılabilir.

Kemoterapi, kanser hücrelerinin yok edilmesi için kemoterapötik ajanlar kullanır. Ayrıca, cerrahinin mümkün olmadığı ve yayılan kanserlerde semptomları hafifletmek için de kemoterapi uygulanabilir. Radyasyon tedavisinde, kanser hücrelerini öldürmek için X ışınları ve yüksek enerjili protonlar kullanılır. Ameliyat yapılamazsa, semptomları azaltmak için radyasyon tedavisi tercih edilebilir. Kemoterapi ve radyoterapi genellikle birlikte uygulanır. Kanser hücreleri spesifik kimyasallar salgılar; bu kimyasalları tespit eden ve kanser hücrelerini hedef alarak öldüren ilaçlar da kullanılabilir.

Rektum kanseri oldukça ciddi bir kanser türüdür ve bazen gizli semptomlarla gelişir. Bu nedenle erken tanı hayati öneme sahiptir. Eğer rektum kanseri ile ilgili sorularınız veya endişeleriniz varsa, uzman bir hekimle görüşmeniz önerilir. Hekimle görüşmek, rektum kanseri riskinizi anlamanıza yardımcı olacaktır.