Topuk Dikenine İyi Gelenler ve Topuk Dikeni Nasıl Geçer?

Topuk dikeni, ayağınızın iç kısmındaki arka topuk kemiği altında kalsiyum birikmesi sonucu oluşan kemiksi bir büyümedir. Topuk kemiğini ayak parmaklarındaki kemiklere (plantar fasya) bağlayan bağ iltihaplandığında rahatsızlık baş gösterebilir. Çoğu insan, topuk ağrısı ortaya çıktığında gözle görülür veya elle tutulur semptomlar yoksa, rahatsızlığın varlığından haberdar olmaz.
Doktorlar genellikle cerrahi müdahale önermemekte; bunun yerine topuk semptomlarını hafifletmek için cerrahi dışı tedavi yöntemleri önerirler. Bu tedavi alternatifleri, ayak tabanını destekleyen özel ayakkabılar kullanmayı, topuk tabanında veya alt kısmında destek sağlayan yastıklar veya pedler kullanmayı, ağrıyı hafifletmek amacıyla buz uygulamayı, esneme ve güçlendirme egzersizleri yapmayı, ağrıyı azaltmak için önleyici antienflamatuar ilaçlar almayı ve gerektiğinde fizik tedavi gibi yöntemleri içerir.

Topuk Dikeni Nedir?

Topuk mahmuzları, topuk üzerinde küçük, kemiksi çıkıntılardır. Röntgen görüntülerinde çoğunlukla topuk kemiğinin iç tarafında sivri bir uç veya kanca benzeri bir yapı olarak görülür. Aylar veya yıllar içerisinde biriken kalsiyum birikintilerinden oluşur. Çoğu kişi, topuk bölgesinde ağrı hissedene kadar rahatsızlığın topuk dikeni kaynaklı olduğunu fark etmez. Bu durum, genellikle uzun süre ayakta kalma, yürüme veya koşma gibi aktivitelerin tekrarıyla meydana gelir.

Topuk dikeni yaşayan kişilerde genellikle topuk altında veya arkasında keskin bir ağrı hissedilir. Hastalar çoğunlukla sabahları ilk adımlarını attıklarında veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra en yoğun şekilde ağrı hissedebilirler. Nadir de olsa, cerrahi müdahale gerektirebilir. Doktorlar genelde rahatsızlıkta görülen semptomları kontrol altına almak için cerrahisiz tedavi yöntemlerini tercih ederler.

Topuk Dikeni Neden Olur?

Topuk dikenleri, zamanla topuk kemiğinin altında oluşan kalsiyum birikintileri nedeniyle ortaya çıkar ve genelde aylar süren bir süreçte gelişir. Çoğunlukla ayaktaki kaslar ve bağlarda meydana gelen stres, ayak tabanı bağ dokusunun (plantar fasya) gerilmesi ve topuk kemiğini kaplayan zarda tekrar tekrar yırtılma sebebiyet verir. Topuk dikeni, sıkça koşma ve atlama gibi aktiviteleri yapan sporcular arasında yaygındır. Risk faktörleri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Yürüyüş bozuklukları: Düzensiz yürüyüşler, topuk kemiğine, bağlara ve çevresindeki sinirlere aşırı yük bindirerek ayak tabanının gerektiği gibi desteklenmemesine yol açabilir.
• Tekrarlayan ayak yüklenmeleri: Sürekli ayakta durmak, yürümek veya koşmak gibi aktiviteler, plantar fasyanın zorlama ve tahriş olmasına neden olabilir. Özellikle sert yüzeylerde uzun süre koşmak rahatsızlık oluşturabilir.
• Yanlış ayakkabı seçimi: Kötü oturan veya yeterince desteklemeyen ayakkabılar, plantar fasyanın gerilmesine ve rahatsızlık oluşumuna katkıda bulunabilir.
• Aşırı kilo ve obezite: Fazla kilolu olmak, ayak tabanına uygulanan yükü artırarak plantar fasyanın aşırı gerilmesine yol açabilir, bu da rahatsızlık riskini artırır.
• Anatomik faktörler: Düz tabanlık gibi ayak yapısı ile ilgili problemler veya yüksek topuklu ayakkabılar gibi anatomik faktörler, plantar fasyanın aşırı gerilmesine neden olabilir.
• Kas ve bağ dokusunun zayıflığı: Ayak tabanı kaslarının veya bağ dokusunun zayıf olması, plantar fasyanın aşırı gerilmesine ve topuk dikeni oluşumuna yol açabilir.

Topuk Dikeni Belirtileri Nelerdir?

Topuk mahmuzları genellikle belirti vermez. Ancak iltihap durumunda, özellikle yürüyüş veya koşu sırasında aralıklı ya da kronik ağrılar görülebilir. Genel olarak ağrının nedeni, rahatsızlıkla ilişkili olan yumuşak doku yaralanmasıdır. Agresif bir ağrı, sabah ilk adım alındığında ayak tabanına saplanan bir bıçak veya iğne hissi şeklinde olabilir. Daha sonra bu keskin ağrı hafif bir ağrıya dönüşebilir. Uzun süre oturduktan sonra ayağa kalkıldığında, keskin ağrılar yeniden başlayabilir. Yaygın belirtiler arasında şunlar sayılabilir:

• Topuk altında ağrı: En yaygın belirti, topuk kemiğinin altında veya plantar fasyanın bağlandığı noktada keskin, sivri veya yanıcı bir ağrıdır. Bu ağrı genelde sabahları ilk adımlar atıldığında veya hareketsiz kalındıktan sonra daha yoğun hissedilir.
• Ağrıda artış: Topuk dikeni ağrısı, uzun süre ayakta kalmak, yürümek veya koşmak gibi aktiviteler ardından artabilir. Ayrıca, merdiven çıkmak veya topuğa ağırlık vermek gibi hareketler sırasında da ağrı hissedilebilir.
• Topukta şişlik veya hassasiyet: Rahatsızlık belirtileri olan kişilerin topuk kemiğinin altında ya da plantar fasyanın bağlandığı noktada hafif bir şişlik ya da hassasiyet hissedilebilir. Bu hassasiyet, topuk üzerine dokunulduğunda veya bastırıldığında daha da belirginleşir.
• Yürüyüşte anormallikler: Topuk dikeni nedeniyle yürüyüşte anormallikler oluşabilir. Ağrıyı hafifletmek amacıyla topuk üzerine daha az basma veya topuk yere değdiğinde ayak tabanını kaldırma gibi alışkanlıklar geliştirilir.
• Gece ağrısının artması: Bazı durumlarda, topuk dikeni bulunan kişiler gece dinlenirken bile ağrı hissedebilir. Özellikle yatakta yan yatarken topuk kemiğine baskı yapıldığında ağrı artabilir.

Topuk Dikenine Ne İyi Gelir?

Topuk dikeni tedavisi genellikle dinlenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile başlar. Bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir, ancak ameliyat genelde, diğer konservatif tedavi seçenekleri yetersiz kaldığında düşünülmektedir. Tedavi yöntemlerine şunlar dahildir:

• Dinlenme ve aktivite değişikliği: Topuk dikeni ağrısını hafifletmek amacıyla etkilenen ayak üzerine fazla yük bindirmemek için dinlenmek oldukça önemlidir.
• Buz uygulama: Ağrıyı hafifletmek ve iltihabı azaltmak için doktor kontrolünde topuk bölgesine buz uygulamak faydalı olabilir. Uygulamanın doğrudan cilde temas etmemesi için bir bez aracılığıyla yapılması önemlidir.
• Ayakkabı ve tabanlık seçimi: Ayak tabanını destekleyen ve topuk dikeni ağrısını azaltmak için tasarlanan ayakkabılar yararlı olabilir. Ayrıca, yumuşak ve destekleyici tabanlıkların kullanımı da ağrıyı azaltabilir.
• Esneklik ve güçlendirme egzersizleri: Doktor rehberliğinde yapılan ayak ve bacak kaslarını güçlendiren ve esnekliğini artıran egzersizler, topuk dikeni tedavisinde önemlidir. Özellikle plantar fasyayı esneten ve güçlendiren egzersizler faydalı olacaktır.
• Fizik tedavi: Fizik tedavi seansları, topuk dikeni ağrısını yönetmeye yardımcı olur ve iyileşme sürecini hızlandırabilir. Fizyoterapistler, özel tekniklerle ve egzersizlerle ağrıyı hafifletmek ve ayak tabanının stabilitesini artırmak için çalışırlar.
• İlaç tedavisi: Topuk dikeni tedavisinde bazı durumlarda doktorlar antienflamatuar ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar iltihabı azaltmak için kullanılır.
• Koruyucu ayaklıklar: Gece kullanılan özel ayaklıklar, topuk dikeni ağrısını hafifletmeye ve ayak tabanını desteklemeye yardımcı olabilir. Bu ayaklıklar, ayak tabanının plantar fasyayı gece boyunca gerilmekten korumasına yardımcı olur.
• Enjeksiyon tedavileri: Steroid enjeksiyonları veya PRP (Platelet Rich Plasma) enjeksiyonları gibi tıbbi tedaviler, topuk dikeni ağrısını hafifletmek ve iltihabı azaltmak amacıyla kullanılabilir.

Sık Sorulan Sorular

Topuk Dikenine Cerrahi Müdahale Yapılır mı?

Topuk dikeni cerrahi müdahale ile çıkarılabilir. Ancak doktorlar, bu tür bir müdahaleyi nadiren önermektedir.

Topuk Dikenine Hangi Bölüm Bakar?

Topuk dikeni tanı ve tedavisi genellikle ortopedi uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Ortopedi uzmanları, ayak ve ayak bileği ile ilgili sorunlara odaklanan hekimlerdir ve topuk dikeni teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmışlardır.

Topuk dikeni semptomları genelde zamanla şiddetlenir. Cerrahi müdahale yerine doktorlar, semptomları kontrol altına almak için tedavi planları yapmayı tercih ederler. Erken tanı ve tedavi ile semptomlar azaltılabilir. Bu nedenle, topuk dikeni belirtileri olan bireyler hastanelerin ortopedi polikliniklerinden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.