Kavunun Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Kavun Çeşitleri Nelerdir?

Anadolu ve Trakya’da yetiştirilen kavun çeşitleri, bu bölgelerin adıyla anılmakta olup; yeşil, sarı veya beyaz renkte ve oval ya da yuvarlak şekildedir. Özellikle Anadolu’da bulunan çeşitlerinin kabukları pürüzsüz veya kaba bir yapıya sahiptir. Küçük boyutlardan kilolara kadar değişen kavun çeşitlerinden Anadolu ve Trakya’da bilinenler arasında Hasanbey, Kırkağaç (altınbaş), yuva, Van (kantalup) (cantaloupe) (cep kavunu), Meriç ve Topatandır.

Avrupa’da ise İspanya, Yunanistan ve İtalya gibi ülkelerde yaz aylarında yetiştirilir.

Mini kavun

Mini kavun, Avrupa’da özel bir üretim alanı olmaksızın, bahçelerde veya balkonlardaki küçük toprak parçalarında yetişebilir. Yaz sonu ve sonbaharda, çapı 10 ile 15 santimetre arasında değişen mini kavunlar olgunlaşır ve toplanır.

Ballı kavun

Oval şeklindeki ballı kavun, Avrupa’da oldukça popülerdir. Güneş sarısı rengi ve pürüzsüz, dikey çizgileri ile dikkat çekmektedir. İç kısmı soluk sarı renkte olup, içindeki tohumları çevrelemektedir. Bu kavun türü, 3 kilograma kadar ağırlığa ulaşabilir.

Galia kavunu

Özel bir ağ ile kaplanmış gibi görünen kabuğundan dolayı ‘ağ kavunu’ olarak da adlandırılan Galia kavunu, sarı ve kahverengi tonlarındadır. Yuvarlak kabuğunun altındaki etli kısmı açık yeşil ve beyazdır. Olgunluğa ulaştığında, yoğun bir koku yayar ve ortasında kolayca çıkarılabilen çekirdekleri bulunur. Olgun kavunların ağırlıkları ise yaklaşık 1,5 kilogramdır.

Charentais kavun

Yuvarlak bir yapıya sahip olan Charentais kavununun kabuğunda genellikle koyu yeşil çizgiler vardır. Açık yeşil ve sarımsı bir kabuğu bulunur. Posası sulu ve tatlıdır, ortasında ise kolayca çıkarılan çekirdekleri bulunmaktadır. Küçük boyutlarda olan bu kavun, ideal olgunluğa ulaştığında harika bir koku yayar.

Kavunun Besin Değeri Nedir?

Kavun, türüne göre değişen çok sayıda önemli mineral ve vitamin içerir. A, C, B1, B2, B5 vitaminleri ile potasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum, fosfat açısından zengindir. Ayrıca fitokimyasallar da bulunmaktadır; likopen ve beta-karoten gibi bitkisel besinler barındırır.

Bir porsiyon kavunda 11,84 gram karbonhidrat, 2,00 gram protein, 0,18 gram yağ, 1,62 gram lif, 16,20 miligram sodyum, 327,60 miligram potasyum ve 19,80 miligram kalsiyum bulunur.

Kavun, vücut hücrelerini UV ışınlarından koruyan yüksek miktarda E vitamini içerir. Bu fitokimyasallar serbest radikalleri etkisiz hale getirerek hücre hasarını önler. A vitamini, özellikle karpuzlarda ve tatlı kavunlarda bol miktarda bulunur; bu da cilt ve saç sağlığını destekler, göz sağlığı açısından önemlidir.

Ayrıca kavun çekirdekleri; A, B ve C vitaminleri ile magnezyum içermektedir. İçeriğinde demir, kalsiyum ve değerli yağlar da bulunmaktadır. Kavun çekirdekleri bütün olarak değil, çiğnenerek, öğütülerek veya doğranarak tüketilmelidir.

Kavunun Faydaları Nelerdir?

Kavun, içeriğindeki likopen sayesinde kalp hastalığı ve yaşa bağlı göz bozuklukları riskini azaltır. Bunun yanı sıra, kan basıncını dengelemede yardımcı olan bol potasyum ve su barındırır. Beta-karoten gibi antioksidanlar ile bol C vitamini ve elektrolit edinir.

C vitamini, beyaz kan hücrelerinin üretimini uyararak bağışıklık sistemini destekler, cilt elastikiyetini artırır ve yara iyileşmesi için kolajen üretimine katkıda bulunur. Bağırsak sağlığını destekler, sindirimi kolaylaştırır ve mide asidini azaltarak asit reflüsüne bağlı tahrişi önler. Ayrıca kas fonksiyonlarını iyileştirir.

Kavunun genel faydaları şunlardır:

• Bağışıklık sistemini güçlendirir
• Damar tıkanıklığını önlemeye yardımcı olur
• Göz sağlığını destekler
• Böbrek taşları ve böbrek kumunu dökmeye yardımcı olur
• Uyku sorunu olanlara iyi gelir
• İdrar söktürücüdür
• Kabızlık için faydalıdır
• Cildi nemlendirir
• Romatizma ağrılarını hafifletir
• Hızla kilo verme sürecine katkı sağlar

Bağışıklığı destekler ve güçlendirir

Bağışıklık sistemini güçlendirir. Düzenli tüketildiğinde, içeriğindeki potasyum ve C vitamini bağışıklık sistemini destekler ve hastalıklara karşı vücut direncini artırır.

Kalp sağlığını korur

Kavun, kalp sağlığına ve kansızlığa fayda sağlar, tansiyonu düzenler. Kalp hastalarının, aşırıya kaçmadan kavun tüketmeleri önerilir. Zengin besin değerleri nedeniyle kansızlık sorunu yaşayanlar için de etkilidir. Ayrıca kalp krizi riskini azaltır. Kalp damar problemleri olanların özellikle yaz aylarında düzenli olarak kavun tüketmeleri tavsiye edilir.

Kilo vermeyi kolaylaştırır

Sindirilmesi kolay olan kavun, kilo vermek isteyen fakat metabolizması yavaş olanlar için önerilir. Diyet programlarında yer almakta olup, hızlı kilo kaybı sağlamanın yanı sıra metabolizmayı da hızlandırmaktadır.

Kavun Kaç Kaloridir?

Kavun, düşük kalorili ve lif açısından zengin bir meyvedir. 150 gramlık bir porsiyonda 1,5 gram lif bulunur. Kavunun 150 gramı, tat ve su içeriğine göre 25-50 kilokalori (kcal) arasında enerji sağlar. Sarı ve turuncu meyveler, beta-karoten açısından zengindir. Lif içeriği yüksek olan kavun, bağırsakların sağlıklı çalışmasına da yardımcı olur.

Kavunun Zararı Var mı?

Kavunun yüksek şeker içeriği, aşırı tüketildiğinde bazı sorunlara yol açabilir. Şeker hastalarının, tüketim miktarını uzman doktor ve diyetisyenler aracılığıyla belirlemeleri önemlidir. Kavun alerjisi olan bireylerin bu meyveden kaçınmaları gerekmektedir. Kavuna karşı aşırı alerjisi olanlarda, ‘anafilaksi’ olarak bilinen ciddi bir reaksiyon gelişebilir.

Kavun ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Kavun tüketmek sağlıklı mıdır?

Olgun, tatlı bir kavun, %10 oranında şeker içerir. Bu nedenle 100 gram posası yaklaşık 55 kilokaloriyle önemli bir enerji kaynağıdır. Yüksek potasyum ve provitamin, ayrıca A vitamini ile değerli kalsiyum, C, B1 ve B2 vitamini, fosfor ve demir içeriği ile dikkat çeker. Kavunun ana kısmı, yaklaşık %85’i su ile doludur.

Özellikle spor aktivitelerinden sonra veya aralarda mükemmel bir susuzluk gidericisidir.

Kavun alırken nelere dikkat edilmeli?

Olgunlaşması uzun süren kavunları alırken bazı kriterler göz önünde bulundurulmalıdır. Olgun olanları tercih etmek, ancak kabuğu nedeniyle olgunluk durumu tam olarak belirlenemediğinden, koku ve kabuk ipuçları vermektedir. Kabuğu sert olmayan, çatlak veya ezik olmayan, hoş ve tatlı kokulu kavunlar tercih edilmelidir. Kabuğa bastırıldığında hissedilen yumuşaklık, olgunluk derecesini gösterir. Olgun kavunlar aromatiktir; bu nedenle yoğun koku yayanlar seçilmelidir.

Kavun nasıl tüketilmeli?

Kabuğu sağlam ve dilimlenmemiş kavun, serin bir yerde bir hafta saklanabilir. Dilimlenmiş kavunlar dikkatlice kontrol edilmeli ve küf kontrolü yapılmalıdır. Küçük ebatta dilimlenen kavunlar hızla bozulur. İkiye kesilmiş kavun, buzdolabında güvenle saklanabilir, ancak üzeri streç filmle kapanmalıdır. Dilimleme esnasında çekirdeklerin tamamen çıkarılması, bozulmayı önlemeye yardımcı olur. Kavunlar, üretim veya sonrasında kötü hijyen koşullarında patojenlerle temas edebilir. Ayrıca enfekte bireyler, uygun hijyen koşullarını sağlayamazsa patojenleri kavuna bulaştırabilirler.

Patojenler, ellerle veya kirli mutfak malzemeleri (bıçaklar, kesme tahtaları) üzerinden insanlara geçebilir. Gıda enfeksiyonu riskini en aza indirmek için, kavun dilimlenirken temel mutfak hijyen kurallarına uyulması gerekmektedir: Eller yıkanmalı, temiz bıçak ve kesme tahtaları kullanılmalıdır. Bu kurallar, toplu yemek üreten işletmelerde de uygulanmalıdır.

Kavun hangi öğünlerde yenmeli?

Aşırıya kaçılmadığı sürece kavun her öğünde tüketilebilir. Kavun hem kahvaltıda, hem de yemeklerden sonra veya ara öğün olarak tercih edilebilir.

Kavun nasıl saklanmalı?

Kavun, buzdolabında uygun ısıda saklandığı takdirde uzun süre taze kalır. Kesilen yüzeyler her zaman bir miktar streç film ile kapatılmalı veya kesilmiş yüzey, aşağı bakacak şekilde bir tabağa koyulmalıdır. Bu yöntem, kavunun kurumasını ve tazeliğini korumasını sağlar.

Kavun ne kadar süre saklanmalı?

Kavun bütün halde buzdolabında uzun süre saklanabilir. Kesilmiş ise, 2-3 gün içinde tüketilmelidir. Buzdolabı dışında saklanacaksa, bütün halde oda sıcaklığında 1-2 haftaya kadar bozulmadan kalabilir.

Kavunu çocuklar tüketmeli mi?

A ve C vitamini açısından zengin olan kavun, potasyum ve kalsiyum içeriği nedeniyle çocukların mutlaka tüketmesi gereken bir besindir. Kolay yenilebilir olması, tat ve koku açısından çocuklar tarafından da tercih edilmektedir. 8-9 aylık bebeklere diğer meyveler gibi ezildikten sonra az miktarda verilmelidir. Çocukların kavuna karşı alerjisi yoksa, tüketmeleri önerilmektedir.